ABD’li siyaset bilimci: Türkiye Orta Asya, Kafkaslar ve Afganistan’da tesirli hale geldi

admin

Administrator
Yetkili
Admin
Global Mod
ABD’li siyaset bilimci: Türkiye Orta Asya, Kafkaslar ve Afganistan’da tesirli hale geldi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde Birleşmiş Milletler (BM) 76. Genel Şurası’na iştirak için ABD’de bulunan Türk heyetinin temasları başladı.

İrtibat Başkanlığı, alanında uzman bireylerle, BM ıslahatının da ele alındığı “Kovid-19 daha sonrası Devirde İnancın bir daha İnşası ve Umudun Tazelenmesi: Türkiye’nin Milletlerarası Tertibe Bakış Açısı” başlıklı bir dizi mülakat gerçekleştirdi.

Douglas ve Sarah Allison Dış Siyaset Merkezi Yöneticisi Luke Coffey, bu kapsamda, Birleşmiş Milletler Genel Heyeti öncesinde Afganistan’daki durumu, Türkiye’nin bölgedeki değerini ve BM ıslahatını kıymetlendirdi.

“TÜRKİYE BÖLGEDE TESİRLİ AKTÖR HALİNE GELDİ”

Türkiye’nin etkisinin son beş altı yıldır Orta Asya, Kafkaslar ve Afganistan’da yükseldiğini vurgulayan Coffey, bağlantıdaki mevcut zorluklara karşın Türkiye’nin müttefikliğinin ve NATO’daki yerinin ABD’ye fazlaca büyük fayda sağladığını lisana getirdi.

Coffey, “Son beş ya da altı yıl bize bir şey öğrettiyse o da Orta Asya, Kafkaslar ve Afganistan’da Türk etkisinin yükselişte olması ve Türkiye’nin bu bölgede daha tesirli bir aktör haline gelmesidir. ötürüsıyla şu anda şiddetli bir bağımız bulunmasına karşın Türkiye’nin müttefikimiz ve NATO’da olması ABD’ye fazlaca büyük fayda sağlıyor.” dedi.

“TÜRKİYE TARAFSIZLIĞI SİMGELİYOR”

Coffey, Türkiye ve ABD’yi birleştiren ögelerin ayrıştıranlardan daha fazla olduğunu belirterek, Türkiye’nin Afganistan’da oynayabileceği rol konusunda şunları kaydetti:

“Afganistan kelam konusu olduğunda Türkiye Afganistan’da ABD için taban bir rol üstlenebilir. Taliban karşısında ABD’nin çıkarlarını destekleyebilir ya da bunların iletilmesi konusunda küçük bir rol üstlenebilir. Diyelim ki bir rehine durumu kelam konusu olursa ya da insani yardım dağıtılması gerekirse Türkiye Taliban ile uyumu sağlayabilir zira bence tüm taraflar Türkiye’yi Afganistan’da tarafsız bir arabulucu olarak görüyor. İster Taliban’ı destekleyin ister direniş hareketini destekleyin ya da nitekim yalnızca hayatına devam etmek isteyen biri olun, bence Türkiye ve Türk bayrağı tarafsızlığı simgeliyor. Yani Türkiye tarafsız bir arabulucu olarak görülüyor ve bu hem ABD’ye birebir vakitte Afganistan halkına yarar sağlayabilir.”



“ABD AFGANİSTAN’DA FİYASKO YAŞADI”


ABD’nin Afganistan’daki hezimetinin gölgesinde gerçekleşecek bu yılki Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda (BMGK) ABD idaresine Afganistan sıkıntısıyla ilgili yapılacak davetlerin dikkate alınmayacağını kıymetlendiren Coffrey, “Biden idaresi Afganistan’da rastgele bir şey yapmaya hiç bir istek yahut dileği olmadığını gösterdi. Sizin tabirinizle bir çöküş, hatta ulusal bir rezalet diyebileceğim bir fiyasko gördük. Biden idaresi ülkede küçük bir küme ABD askeri varlığını bile sürdürmek istemediği için son vakit içinderda neler yaşandığını gördük ve şu anda Biden idaresi Afganistan’ı dikiz aynasından izlemek istiyor.” diye konuştu.

“ABD’NİN İMAJI LEKELENDİ”

ABD’nin Afganistan’dan çekilme sürecindeki adımlarının memleketler arası arenada müttefiklerince soru işaretleriyle karşılandığını kaydeden Coffey, Biden idaresinin bu süreci güzel yönetemediğini savundu.

Coffey, mizin birçoğunun Amerikan kararlılığını sorgulamasına niye oldu.” diye konuştu.

BM’DE ISLAHAT GEREKSİNİMİ

Luke Coffey, BM’nin memleketler arası siyasetteki rolü ve kuruluşun ıslahat muhtaçlığı konusunda da değerlendirmelerde bulundu.

BM’nin bugünkü değerli memleketler arası problemler karşısında üstlendiği rol konusunda pek optimist olmadığını söyleyen Coffey, bunun en önemli sebebi olarak devletlerin ulusal çıkarlarına odaklı olması ve dünyadaki biroldukça kıymetli, çekişmeli sıkıntı üzerinde fikir birliği olmamasını gösterdi.

“Yalnızca bir yıl evvelki Karabağ savaşına bakabiliriz. Bu savaşta Azerbaycan neredeyse 30 yıllık başarısız bir BM süreci ve başarısız bir AGİT sürecinden daha sonra, doksanlı senelerda alınan dört BM sonucunı kendi başına uygulamak zorunda kalmıştır. BM bu sıkıntıyı çözme konusunda tam olarak bir isteksizlik yahut gönülsüzlük sergiledi.” tabirlerini kullanan Coffey, sorunun BM’nin yapısından kaynaklandığını lakin daha âlâ bir seçenek öne sürmediğini belirtti.

Coffey kelamlarını şöyle tamamladı:

“Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda veto yetkisini elinde bulunduran beş daimi üye var ise ve bu beş üyenin anlaşamadığı vakit içinderda, kimileri dünyayı bir biçimde, başkaları ise daha farklı biçimde görür ve bir çıkmaza girersiniz. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerin veto haklarından vazgeçmesi gerektiğini söylemiyorum. Bu haklarından asla vazgeçmeyeceklerini düşünüyorum lakin biz de en azından bunun BM’nin karşı karşıya olduğu sorunun özü olduğunu kabul etmeliyiz.”
 
Üst