Uzak güneybatı Çin’deki yeşil tepelerin arasına gizlenmiş mısır yetiştiren bir topluluk olan Dadi köyündeki enfeksiyonlar, Aralık ayı başlarında bir avuç gencin büyük şehirlerdeki işlerinden dönmesiyle başladı.
En yakın hastane bir saat uzaklıktaydı ve çok azı oradaki 7 dolarlık otobüs yolculuğunu karşılayabilirdi. Köydeki sağlık ocağında, bir kişinin kanının tehlikeli bir şekilde oksijenden yoksun kalıp kalmadığını belirlemek için oksijen tankları ve hatta bir oksimetre bile yok. Beş kutu ateş ilacı tedariki hızla tükeniyordu, bu nedenle yetkililer hasta sakinleri evde kalmaya ve bol su içmeye çağırdı.
Üç yıl boyunca köylüler, koronavirüs pandemisinin en kötüsünden kaçınmıştı. Ancak geçen yılın sonlarında, Covid enfeksiyonları Çin genelinde artıyordu ve hükümeti katı ama sonuçta beyhude olan toplu tecrit politikasını terk etmeye zorladı. Virüsün şehirlerden yayılması ve Guizhou eyaletindeki Dadi gibi daha fakir kırsal bölgelere minimum tıbbi malzeme ile ulaşması sadece bir an meselesiydi.
Milyonlarca göçmen işçi fabrika kasabalarını, şantiyeleri ve şehirleri terk etmek ve Ay Yeni Yılı tatili için kırsaldaki evlerine dönmek üzere trenlere ve otobüslere akın ederken Çin, kırılgan manzarası boyunca bir enfeksiyon saldırısına hazırlanıyor. Cumartesi günü başlayan ve 40 gün süren seyahat sezonunun, Pekin ve Şangay gibi zengin şehirlerdeki hastanelerin patlak vermesinden birkaç hafta sonra kırsal sağlık sistemini alt etmesi bekleniyor.
Çin Ulusal Sağlık Komisyonu yetkilisi Jiao Yahui, devlet medyasına “Bizi en çok endişelendiren şey, üç yıl sonra herkesin yılın başında akrabalarını ziyaret etmek için evine gidebilmesi” dedi. Kalabalık kırsal alanların sınırlı tıbbi kaynakları göz önüne alındığında, “Geniş kırsal alanlarda enfeksiyon zirvesi ile başa çıkmak büyük bir zorluk haline geldi” dedi.
Dadi’de yerel klinik, dört odası ve bir deposu olan dönüştürülmüş bir kır evinden biraz daha fazlasıdır. En iyi ihtimalle, IV sıvıları sunabilir, ancak bir seferde en fazla beş veya altı kişi için. Bir köy yetkilisi olan Gao Hong, telefonda, ilçe hükümetinden hiç kimsenin köye bir salgına hazırlanmasını söylemediğini söyledi.
Dadi’deki vakalar şimdiye kadar hafif olduğundan, Bay Gao, köylülerin en acil şekilde ateş düşürücülere ve öksürük ilaçlarına ihtiyacı olduğunu, ancak bunları bile bulmanın zor olduğunu söyledi. “Çevrimiçi olarak satın alınan ilaçları teslim almak için çok uzağız” dedi.
Güvenilir hükümet verilerinin olmamasına rağmen, Covid’in kırsal kesimde, özellikle de merkezi Henan eyaleti gibi çok sayıda geri dönen göçmenin olduğu yerlerde şimdiden serbestçe bulaştığına dair işaretler var.
Devlet medyasına göre köydeki sağlık ocaklarının önünde uzun kuyruklar oluştu. Bu tür klinikler ve yerel sağlık merkezleri, bir triyaj sisteminde ilk savunma hattı olarak hizmet verecek ve genellikle kırsal kesimde yaşayanların ciddi hastalıklar için tedavi edilebileceği en yakın yerler olan ilçe hastanelerinde aşırı kalabalığı önleyecek şekilde tasarlanmıştır.
Çin’deki durumu anlayın
Çin hükümeti, Komünist Parti liderliğine nadir bir meydan okuma oluşturan kitlesel protestoları ateşleyen kısıtlayıcı “sıfır Covid” politikasını rafa kaldırdı.
Henan’daki böyle bir ilçe hastanesi çevredeki hastalarla o kadar doluydu ki vücut ısısı 101,3 derece veya daha fazla olan hastalara ateş düşürücü ilaçlar vermek zorunda kaldı. Anhui Eyaletinin merkezindeki başka bir bölge hastanesindeki yetkililer, o kadar çok hasta aldıklarını ve tesisteki yoğun bakım yataklarının ve solunum cihazlarının yakında tükeneceğini söylediler.
Çin’in kırsal bölgeleri, şehirlerine göre daha az nüfuslu, bu da virüsün daha yavaş yayıldığı anlamına gelebilir. Ancak Omicron varyantlarının o kadar bulaşıcı olduğu kanıtlanmıştır ki, özellikle arkadaşlar ve aile Yeni Ay Yılını kutlamak için bir araya geldiğinde nüfus yoğunluğu bir fark yaratmayabilir. Kırsal alanlarda da orantısız sayıda yaşlı yetişkin var çünkü çok sayıda genç insan daha iyi iş fırsatları aramak için şehirlere taşındı.
Kırsal alanlarda aşılama kapsamı belirsizdir. Ülke çapında, yaşlı yetişkinler genellikle daha düşük tazeleme oranlarına sahiptir. Devlet medyasının bildirdiğine göre, hükümet 2021’de aşıları artırma girişiminde bulundu, ancak aşıların güvenliği konusunda şüphe duyan yerel halkın muhalefetiyle karşılaştı.
Dış İlişkiler Konseyi’nde küresel sağlık kıdemli üyesi olan Yanzhong Huang, “İnsanlar hareket ettikçe, kırsal kesimde büyük olasılıkla bir vaka artışı göreceğiz, ancak sağlık sistemi talepteki hızlı artışla baş edemiyor” dedi.
Hindistan gibi diğer ülkeler, sağlık hizmetlerinin az gelişmiş olduğu kırsal alanlarda kontrolden çıkmış bir salgının yıkıcı etkilerini çoktan gördü. Daha sonra Delta varyantı olarak bilinen tür, 2021’in başlarında Hindistan kırsalında hızla yayıldı ve geride Ganj’da yüzen cesetler ve mevcut birkaç oksijen kaynağı için çığlık atan köylüler bıraktı.
Çin’de, sağlık hizmetleri gibi kentsel-kırsal eşitsizlikleri vurgulayan çok az şey var. Devam eden sağlık reformlarına rağmen, kırsal kesimde yaşayan 500 milyon insanın solunum cihazlarından ateş ilaçlarına kadar her şeye çok az erişimi var. Kırsal sağlık tesislerinde bile, personel endişe verici derecede düşüktür. Hükümet istatistiklerine göre, Çin kırsalında 1,3 milyon doktor ve 1,8 milyon hemşire var – şehirlerdekinin yaklaşık yarısı kadar.
Kırsal topluluklara büyük ölçüde asgari düzeyde tıbbi eğitim almış tabandan gelen sağlık çalışanları hizmet veriyor — yüzde 1’den azı üniversite diplomasına sahip ve yarısından biraz fazlası profesyonel okul derecesine sahip. Genellikle sadece gerektiğinde çağrılırlar.
“Köy doktoru sadece yarı zamanlı bir iş. Göçmen bir işçi olan Hunter Ge, büyük bir virüs salgınının vurduğu Henan’daki yaklaşık 700 nüfuslu köyü Maxiaoji’deki bakım düzeyini anlatıyor.
Bay Ge, köy doktorlarına ciddi hastalıkları tedavi etme konusunda güvenilemeyeceğini, ancak genellikle tek yerel ilaç kaynağı olduklarını söyledi.
Bir fabrikada çalışan Bay Ge, “Oldukça iyisiniz,” dedi. “Gerekirse gece yarısı köy doktorunu arayabilirsin.”
Köy sağlık çalışanları, bebekleri aşılamak ve küçük hastalıkları tedavi etmek gibi temel hizmetleri sağlayabilir. Ancak uzmanlar, Covid’i nasıl etkili bir şekilde tedavi edeceklerini bilmelerini beklemenin gerçekçi olmadığını söylüyor. Eğitim eksikliği onları riskten kaçınır, insanları hastaneye gönderme olasılıklarını artırır ve aşırı kalabalığı şiddetlendirir.
Kuzey Karolina Üniversitesi’nde halk sağlığı politikası yardımcı doçenti olan ve Çin kırsalını inceleyen Sean Sylvia, “İdeal olarak, daha az ciddi hastalıkları olan kişilerin üst düzey hastanelerden uzak durmasını istiyorsunuz” dedi. “Ve hastaları uygun şekilde önceliklendirmek için köy doktorlarına güvendiğinizde, asıl soru bunu yapıp yapamayacaklarıdır.”
Hükümet, yaklaşmakta olan krizi sosyal mesafe kısıtlamaları, aşılama kampanyaları ve ilaç tedarikini iyileştirme taahhütleriyle karşılamak için çabalıyor.
Güneybatıdaki Sichuan eyaletinde yetkililer geçtiğimiz günlerde köylere düğünlerde, ziyafetlerde ve mahjong salonlarında toplanmayı kısıtlama talimatı verdi. Güney Yunnan eyaleti de geri dönen göçmenleri kalabalıklardan ve yaşlılardan uzak durmaya çağırıyor.
Daha geçen ay Ulusal Sağlık Komisyonu, kırsal kesimdeki sağlık çalışanlarını, özellikle yaşlı yetişkinler olmak üzere kırsal kesimde yaşayanları tamamen aşılama çabalarını hızlandırmaya çağırdı. Güneydeki Hainan adasında, Komünist Parti kadroları, doktorlar ve hemşirelerden oluşan ekipler, köylüleri aşılamak için kapı kapı dolaşıyorlar.
Enfeksiyonların patlaması ve bölge sakinlerinin stok yapması nedeniyle öksürük ve ateş ilacı kıtlığı yaygın. Ancak bu ilaçlar sadece semptomları hafifletir. Pfizer’in Paxlovid’i gibi hastaneye yatış ve ölüm riskini azaltabilen antiviral tedaviler, bırakın kırsal bölgeleri, sağlık hizmetlerinin daha iyi olduğu şehirlerde bile çok daha pahalı ve nadir bulunuyor.
Çin kabinesi olan Devlet Konseyi, geçen hafta yerel makamları ve Komünist Parti kadrolarını, diğer şeylerin yanı sıra tıbbi malzeme sağlayarak, yoğun bakımı güçlendirerek ve yaşlı yetişkinlere öncelik vererek salgını hafifletmek için kaynak ayırmaya çağıran bir yönerge yayınladı. Kabine, tabandaki sağlık çalışanlarını hassas gruplara ateş ve öksürük ilaçları, hızlı antijen testleri ve maskeler içeren sağlık kitleri dağıtmaya çağırdı.
Halk sağlığı uzmanları, son dakika çabasının ülkenin Covid stratejisindeki U dönüşüne ne kadar hazırlıksız olduğunun altını çizdiğini söylüyor.
Danıştay direktifinin Dış İlişkiler Konseyi’nden Huang, “Sonuç olarak, bu önlemler siyasi taşma noktasından önce uygulanmalıydı” dedi.
“Çin kırsalında gördüğümüz sorunların çoğu, esasen Çin’in sağlık reformunun sorunlarıdır ve bu kadar kısa sürede çözülmesi beklenemez.” “Kısacası, kırsal kesimde hızla yayılan Covid-19’un zararlı etkilerini önemli ölçüde azaltmayacaklar.”
Dadi’deki yetkili Bay Gao, bağışçıların ve sivil toplum gruplarının kısa süre önce köyüne ilaç teslim ederek topluluğun 760 sakinine yardım ettiğini söyledi. Önümüzdeki haftalarda 300 göçmenin Dadi’ye döneceğini ve şu anda 150’nin üzerinde olan enfeksiyonları artıracağını tahmin ediyor. İlaçlar bitse bile çoğu evde hastalıktan kurtulmaya çalışacak.
Bay Gao, “Burası zengin bir köy değil, aslında oldukça fakir” dedi. “Köylülerin ilçede otobüse binip ilaç almak için 50 yuan harcaması gerçekçi değil. Otobüse binmiş olsalar bile aşırı kıtlık nedeniyle herhangi bir ilaç alacaklarının garantisi yok.”
Chris Buckley ve Zixu Wang Raporlama ve araştırmalara katkıda bulundu.
En yakın hastane bir saat uzaklıktaydı ve çok azı oradaki 7 dolarlık otobüs yolculuğunu karşılayabilirdi. Köydeki sağlık ocağında, bir kişinin kanının tehlikeli bir şekilde oksijenden yoksun kalıp kalmadığını belirlemek için oksijen tankları ve hatta bir oksimetre bile yok. Beş kutu ateş ilacı tedariki hızla tükeniyordu, bu nedenle yetkililer hasta sakinleri evde kalmaya ve bol su içmeye çağırdı.
Üç yıl boyunca köylüler, koronavirüs pandemisinin en kötüsünden kaçınmıştı. Ancak geçen yılın sonlarında, Covid enfeksiyonları Çin genelinde artıyordu ve hükümeti katı ama sonuçta beyhude olan toplu tecrit politikasını terk etmeye zorladı. Virüsün şehirlerden yayılması ve Guizhou eyaletindeki Dadi gibi daha fakir kırsal bölgelere minimum tıbbi malzeme ile ulaşması sadece bir an meselesiydi.
Milyonlarca göçmen işçi fabrika kasabalarını, şantiyeleri ve şehirleri terk etmek ve Ay Yeni Yılı tatili için kırsaldaki evlerine dönmek üzere trenlere ve otobüslere akın ederken Çin, kırılgan manzarası boyunca bir enfeksiyon saldırısına hazırlanıyor. Cumartesi günü başlayan ve 40 gün süren seyahat sezonunun, Pekin ve Şangay gibi zengin şehirlerdeki hastanelerin patlak vermesinden birkaç hafta sonra kırsal sağlık sistemini alt etmesi bekleniyor.
Çin Ulusal Sağlık Komisyonu yetkilisi Jiao Yahui, devlet medyasına “Bizi en çok endişelendiren şey, üç yıl sonra herkesin yılın başında akrabalarını ziyaret etmek için evine gidebilmesi” dedi. Kalabalık kırsal alanların sınırlı tıbbi kaynakları göz önüne alındığında, “Geniş kırsal alanlarda enfeksiyon zirvesi ile başa çıkmak büyük bir zorluk haline geldi” dedi.
Dadi’de yerel klinik, dört odası ve bir deposu olan dönüştürülmüş bir kır evinden biraz daha fazlasıdır. En iyi ihtimalle, IV sıvıları sunabilir, ancak bir seferde en fazla beş veya altı kişi için. Bir köy yetkilisi olan Gao Hong, telefonda, ilçe hükümetinden hiç kimsenin köye bir salgına hazırlanmasını söylemediğini söyledi.
Dadi’deki vakalar şimdiye kadar hafif olduğundan, Bay Gao, köylülerin en acil şekilde ateş düşürücülere ve öksürük ilaçlarına ihtiyacı olduğunu, ancak bunları bile bulmanın zor olduğunu söyledi. “Çevrimiçi olarak satın alınan ilaçları teslim almak için çok uzağız” dedi.
Güvenilir hükümet verilerinin olmamasına rağmen, Covid’in kırsal kesimde, özellikle de merkezi Henan eyaleti gibi çok sayıda geri dönen göçmenin olduğu yerlerde şimdiden serbestçe bulaştığına dair işaretler var.
Devlet medyasına göre köydeki sağlık ocaklarının önünde uzun kuyruklar oluştu. Bu tür klinikler ve yerel sağlık merkezleri, bir triyaj sisteminde ilk savunma hattı olarak hizmet verecek ve genellikle kırsal kesimde yaşayanların ciddi hastalıklar için tedavi edilebileceği en yakın yerler olan ilçe hastanelerinde aşırı kalabalığı önleyecek şekilde tasarlanmıştır.
Çin’deki durumu anlayın
Çin hükümeti, Komünist Parti liderliğine nadir bir meydan okuma oluşturan kitlesel protestoları ateşleyen kısıtlayıcı “sıfır Covid” politikasını rafa kaldırdı.
Henan’daki böyle bir ilçe hastanesi çevredeki hastalarla o kadar doluydu ki vücut ısısı 101,3 derece veya daha fazla olan hastalara ateş düşürücü ilaçlar vermek zorunda kaldı. Anhui Eyaletinin merkezindeki başka bir bölge hastanesindeki yetkililer, o kadar çok hasta aldıklarını ve tesisteki yoğun bakım yataklarının ve solunum cihazlarının yakında tükeneceğini söylediler.
Çin’in kırsal bölgeleri, şehirlerine göre daha az nüfuslu, bu da virüsün daha yavaş yayıldığı anlamına gelebilir. Ancak Omicron varyantlarının o kadar bulaşıcı olduğu kanıtlanmıştır ki, özellikle arkadaşlar ve aile Yeni Ay Yılını kutlamak için bir araya geldiğinde nüfus yoğunluğu bir fark yaratmayabilir. Kırsal alanlarda da orantısız sayıda yaşlı yetişkin var çünkü çok sayıda genç insan daha iyi iş fırsatları aramak için şehirlere taşındı.
Kırsal alanlarda aşılama kapsamı belirsizdir. Ülke çapında, yaşlı yetişkinler genellikle daha düşük tazeleme oranlarına sahiptir. Devlet medyasının bildirdiğine göre, hükümet 2021’de aşıları artırma girişiminde bulundu, ancak aşıların güvenliği konusunda şüphe duyan yerel halkın muhalefetiyle karşılaştı.
Dış İlişkiler Konseyi’nde küresel sağlık kıdemli üyesi olan Yanzhong Huang, “İnsanlar hareket ettikçe, kırsal kesimde büyük olasılıkla bir vaka artışı göreceğiz, ancak sağlık sistemi talepteki hızlı artışla baş edemiyor” dedi.
Hindistan gibi diğer ülkeler, sağlık hizmetlerinin az gelişmiş olduğu kırsal alanlarda kontrolden çıkmış bir salgının yıkıcı etkilerini çoktan gördü. Daha sonra Delta varyantı olarak bilinen tür, 2021’in başlarında Hindistan kırsalında hızla yayıldı ve geride Ganj’da yüzen cesetler ve mevcut birkaç oksijen kaynağı için çığlık atan köylüler bıraktı.
Çin’de, sağlık hizmetleri gibi kentsel-kırsal eşitsizlikleri vurgulayan çok az şey var. Devam eden sağlık reformlarına rağmen, kırsal kesimde yaşayan 500 milyon insanın solunum cihazlarından ateş ilaçlarına kadar her şeye çok az erişimi var. Kırsal sağlık tesislerinde bile, personel endişe verici derecede düşüktür. Hükümet istatistiklerine göre, Çin kırsalında 1,3 milyon doktor ve 1,8 milyon hemşire var – şehirlerdekinin yaklaşık yarısı kadar.
Kırsal topluluklara büyük ölçüde asgari düzeyde tıbbi eğitim almış tabandan gelen sağlık çalışanları hizmet veriyor — yüzde 1’den azı üniversite diplomasına sahip ve yarısından biraz fazlası profesyonel okul derecesine sahip. Genellikle sadece gerektiğinde çağrılırlar.
“Köy doktoru sadece yarı zamanlı bir iş. Göçmen bir işçi olan Hunter Ge, büyük bir virüs salgınının vurduğu Henan’daki yaklaşık 700 nüfuslu köyü Maxiaoji’deki bakım düzeyini anlatıyor.
Bay Ge, köy doktorlarına ciddi hastalıkları tedavi etme konusunda güvenilemeyeceğini, ancak genellikle tek yerel ilaç kaynağı olduklarını söyledi.
Bir fabrikada çalışan Bay Ge, “Oldukça iyisiniz,” dedi. “Gerekirse gece yarısı köy doktorunu arayabilirsin.”
Köy sağlık çalışanları, bebekleri aşılamak ve küçük hastalıkları tedavi etmek gibi temel hizmetleri sağlayabilir. Ancak uzmanlar, Covid’i nasıl etkili bir şekilde tedavi edeceklerini bilmelerini beklemenin gerçekçi olmadığını söylüyor. Eğitim eksikliği onları riskten kaçınır, insanları hastaneye gönderme olasılıklarını artırır ve aşırı kalabalığı şiddetlendirir.
Kuzey Karolina Üniversitesi’nde halk sağlığı politikası yardımcı doçenti olan ve Çin kırsalını inceleyen Sean Sylvia, “İdeal olarak, daha az ciddi hastalıkları olan kişilerin üst düzey hastanelerden uzak durmasını istiyorsunuz” dedi. “Ve hastaları uygun şekilde önceliklendirmek için köy doktorlarına güvendiğinizde, asıl soru bunu yapıp yapamayacaklarıdır.”
Hükümet, yaklaşmakta olan krizi sosyal mesafe kısıtlamaları, aşılama kampanyaları ve ilaç tedarikini iyileştirme taahhütleriyle karşılamak için çabalıyor.
Güneybatıdaki Sichuan eyaletinde yetkililer geçtiğimiz günlerde köylere düğünlerde, ziyafetlerde ve mahjong salonlarında toplanmayı kısıtlama talimatı verdi. Güney Yunnan eyaleti de geri dönen göçmenleri kalabalıklardan ve yaşlılardan uzak durmaya çağırıyor.
Daha geçen ay Ulusal Sağlık Komisyonu, kırsal kesimdeki sağlık çalışanlarını, özellikle yaşlı yetişkinler olmak üzere kırsal kesimde yaşayanları tamamen aşılama çabalarını hızlandırmaya çağırdı. Güneydeki Hainan adasında, Komünist Parti kadroları, doktorlar ve hemşirelerden oluşan ekipler, köylüleri aşılamak için kapı kapı dolaşıyorlar.
Enfeksiyonların patlaması ve bölge sakinlerinin stok yapması nedeniyle öksürük ve ateş ilacı kıtlığı yaygın. Ancak bu ilaçlar sadece semptomları hafifletir. Pfizer’in Paxlovid’i gibi hastaneye yatış ve ölüm riskini azaltabilen antiviral tedaviler, bırakın kırsal bölgeleri, sağlık hizmetlerinin daha iyi olduğu şehirlerde bile çok daha pahalı ve nadir bulunuyor.
Çin kabinesi olan Devlet Konseyi, geçen hafta yerel makamları ve Komünist Parti kadrolarını, diğer şeylerin yanı sıra tıbbi malzeme sağlayarak, yoğun bakımı güçlendirerek ve yaşlı yetişkinlere öncelik vererek salgını hafifletmek için kaynak ayırmaya çağıran bir yönerge yayınladı. Kabine, tabandaki sağlık çalışanlarını hassas gruplara ateş ve öksürük ilaçları, hızlı antijen testleri ve maskeler içeren sağlık kitleri dağıtmaya çağırdı.
Halk sağlığı uzmanları, son dakika çabasının ülkenin Covid stratejisindeki U dönüşüne ne kadar hazırlıksız olduğunun altını çizdiğini söylüyor.
Danıştay direktifinin Dış İlişkiler Konseyi’nden Huang, “Sonuç olarak, bu önlemler siyasi taşma noktasından önce uygulanmalıydı” dedi.
“Çin kırsalında gördüğümüz sorunların çoğu, esasen Çin’in sağlık reformunun sorunlarıdır ve bu kadar kısa sürede çözülmesi beklenemez.” “Kısacası, kırsal kesimde hızla yayılan Covid-19’un zararlı etkilerini önemli ölçüde azaltmayacaklar.”
Dadi’deki yetkili Bay Gao, bağışçıların ve sivil toplum gruplarının kısa süre önce köyüne ilaç teslim ederek topluluğun 760 sakinine yardım ettiğini söyledi. Önümüzdeki haftalarda 300 göçmenin Dadi’ye döneceğini ve şu anda 150’nin üzerinde olan enfeksiyonları artıracağını tahmin ediyor. İlaçlar bitse bile çoğu evde hastalıktan kurtulmaya çalışacak.
Bay Gao, “Burası zengin bir köy değil, aslında oldukça fakir” dedi. “Köylülerin ilçede otobüse binip ilaç almak için 50 yuan harcaması gerçekçi değil. Otobüse binmiş olsalar bile aşırı kıtlık nedeniyle herhangi bir ilaç alacaklarının garantisi yok.”
Chris Buckley ve Zixu Wang Raporlama ve araştırmalara katkıda bulundu.