sagliksal
Aktif Üye
Prof. Dr. Canan Hecer, 7 Haziran Dünya Besin Güvenliği Günü kapsamında yaptığı değerlendirmede, 200 kadar besin kaynaklı hastalık niçiniyle dünyada her yıl yaklaşık olarak 400 bin kişinin hayatını kaybettiğini belirtti.
Besin güvenliğini, besinlerde olabilecek fizikî, kimyasal ve biyolojik her türlü ziyanların yok edilmesi için alınan önlemlerin bütünü olarak yorumlayan İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Dekan Vekili Prof. Dr. Canan Hecer, insan sıhhatini direkt etkileyen besinlerin sofraya gelene kadar bir güvenlik zinciri içerisinde olması gerektiğine dikkat çekti. İnançlı besine erişimin temel bir insan hakkı olduğunu belirten Prof. Dr. Hecer, “Gıda güvenliği ve halk sıhhati tüm ülkelerin stratejik ehemmiyete sahip bahislerinin başında yer almaktadır. 200 kadar besin kaynaklı hastalık niçiniyle dünyada her yıl yaklaşık olarak 400 bin kişi hayatını kaybediyor. Besin kaynaklı hastalıklar, iş gücü ve tedavi masrafları ile tüm dünyada iktisada epeyce fazla yük” dedi.
“Gıda güvenliği her insanın sorumluluğu”
Besin güvenliğini artırmak ismine farkındalık oluşturmanın elzem olduğunu tabir eden Hecer, dünya genelinde besin kaynaklı risklerin tespit edilip, önlenmesi ve yönetilmesinin kıymetli bir muhtaçlık olduğunu belirterek, “BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) öncülüğünde yürütülen çalışmalarda, sıhhati tehdit eden besinlerdeki bulaşma, çiftlikten sofraya tüm süreçlerde gerçekleşebileceğinden, besin güvenliğinin sağlanmasında, gıdayı üreten, işleyen, taşıyan, depolayan, satan ve tüketen her insanın ortak sorumluluğudur. Besin güvenliğini etkileyen tehlikeler biyolojik, kimyasal, fizikî bulaşmalar, radyoaktif tehlikeler olabileceği üzere alerjenler, haşereler, taklit-tağşiş üzere bahisler ve üretim sırasındaki kimi kusurlu uygulamalardan da kaynaklanabilir” diye konuştu.
“Güvenli ham unsur şart”
İnançlı besin için inançlı ham husus sağlanmasının gerekliliğine vurgu yapan Hecer, “İşletmelerde paklık ve dezenfeksiyon uygulamaları hayli kıymetlidir. Bu çerçevede, çalışan işçinin sağlıklı olması ve hijyen eğitimi almış olması da mecburidir. Tüketici, üretici ve dağıtım zincirinde tümüyle her kısmı etkileyen besin kökenli salgın, zehirlenme, bozulma üzere aksilikler yetersiz hijyen uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Tüketicilerin sıhhatinin korunması için yetkili otoriteler besin güvenliğinin tam ve eksiksiz olarak sağlanabilmesi için tüm önlemleri almakla yükümlüdürler” dedi.
Besin zehirlenmesinden kansere birfazlaca hastalığa yol açabilir
Sıhhatsiz besinin hem akut tıpkı vakitte kronik sonuçları olduğunu söyleyen Hecer, “Akut hastalıklar tahminen sırf besin zehirlenmesi olarak geçirilebilir fakat bunun da epey tehlikeli boyutları var. Besin zehirlenmesinin kronik tesirleri de var. Bir küf toksini uzun vadede karaciğer kanserine niye olabilir. Bunun haricinde radyoaktif bulaşanlar da kıymetli besin tehlikeleridir” sözünü kullandı.
Besinlerde yapılan hilelere dikkat
Besin güvenliğini tehdit eden hilelerden bahseden Hecer, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Yapılan hilelerin başında taklit ve tağşiş (karıştırma) geliyor. Bu da en hayli kıyma ve kıymadan yapılan eserlerde görülüyor. Hazır yiyecekler, salam, sosis, sucuk ve hazır köfte üzere besinler her vakit hileye açıktır. Bu eserlerde dana ya da kuzu eti yerine farklı hayvanların etleri yahut soya kullanılabilir. Bunun haricinde süt ve süt mamüllerinde ise antibiyotik kullanması sıhhat için sorundur. Antibiyotikli sütler tüketildiğinde bedende antibiyotik direnci oluşur. Ayrıyeten antibiyotikli sütlerle eser yapılamaz. Meskende yapılan yoğurtların kimi vakit tutmadığını görürüz. Bunun en büyük niçini yoğurt yapılan sütte antibiyotik kalıntıların olmasıdır. Bunun yanı sıra müddeti geçmiş kaşar ve eritme peynir eserleri toplanarak, tekrar peynir olarak işlenebiliyor. Üreticiler bu toplanan eserlerde tekrar ışıl süreç goreceği için bir sorun görmeyebilir lakin burada dikkat edilmesi gereken küflü peynirlerdi. Zira küfün ortasındaki toksini ısıyla yok edemezsiniz.”
“Tüketici gerçek etiket okuması yapmalı”
İnançlı besin alımında tüketicinin de dikkat etmesi gereken konular olduğuna dikkat çeken Hecer, “Tüketicinin evvela şuurlu olması gerekiyor. Besin güvenliği çiftlikten sofraya kadar süren bir güvenliktir. Her türlü tehlike ham unsurun alımından soframıza gelen zincir içerisinde olabilir. Yani bu zincir içerisinde şayet besin bitkiyse hasat eden çiftçiden, hayvandan, aracılardan, depolama kuralları ve işlenme esnasında bulaşan bir hastalık tüketiciye kadar geliyor. Bu bakımdan tüketici eserin etiket ayrıntılarını denetim etmeli. Son tüketim tarihine bakmalı. Ambalajı bozulmuş eserleri almamalı. Soğutuculardaki sıcaklığa bakmalı. Açıkta sunulan besinleri almamalı” dedi.
“Gıdanın saklama, hazırlama ve pişirme etabı önemli”
Besinin saklama, hazırlama ve pişirme şartlarına dikkat edilmesi konusunda tüketiciyi uyaran Hecer, dikkat edilmesi gerekenleri şu biçimde sıraladı
“Soğukta saklanacak besinler için buzdolabı +2 – +4 dereceye ayarlanmalı, kapalı kaplarda koruma edilmeli. Pişmiş besinleri üst, çiğ olanlar ise alt raflarda tutulmalı. Derin dondurucuda tercihen en çok 6 ay saklanmalı. Besinleri çözüldükten daha sonra yine dondurmamalıyız. Kuru besinleri ve baharatları da epeyce sıcak ve nemli ortamlarda tutmamalıyız. Hazırlama sırasında en dikkat edilmesi gereken bahis el hijyenidir. Bu niçinle el yıkama alışkanlığı edinmeliyiz. Et ve sebzeler için farklı doğrama tahtalarımız, bıçaklarımız olmalı. Mutfak tezgâhını sık sık temizlemeliyiz. Pak su – pak bez kullanmalıyız. Pişirme etabında ise besinlerimizi tam olarak pişirmeli, pişirdiğiniz besinleri çabucak tüketmeli ya da uygun şartlarda koruma etmeliyiz. Pişirilmiş besinleri yiyeceğimiz kadarıyla ısıtma sürecine tabi tutmalı, tekrar yeniden ısıtmamalıyız. Pişmiş besinler ile çiğ besinleri birbirine temas ettirmemeliyiz.” (İHA)
Besin güvenliğini, besinlerde olabilecek fizikî, kimyasal ve biyolojik her türlü ziyanların yok edilmesi için alınan önlemlerin bütünü olarak yorumlayan İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Dekan Vekili Prof. Dr. Canan Hecer, insan sıhhatini direkt etkileyen besinlerin sofraya gelene kadar bir güvenlik zinciri içerisinde olması gerektiğine dikkat çekti. İnançlı besine erişimin temel bir insan hakkı olduğunu belirten Prof. Dr. Hecer, “Gıda güvenliği ve halk sıhhati tüm ülkelerin stratejik ehemmiyete sahip bahislerinin başında yer almaktadır. 200 kadar besin kaynaklı hastalık niçiniyle dünyada her yıl yaklaşık olarak 400 bin kişi hayatını kaybediyor. Besin kaynaklı hastalıklar, iş gücü ve tedavi masrafları ile tüm dünyada iktisada epeyce fazla yük” dedi.
“Gıda güvenliği her insanın sorumluluğu”
Besin güvenliğini artırmak ismine farkındalık oluşturmanın elzem olduğunu tabir eden Hecer, dünya genelinde besin kaynaklı risklerin tespit edilip, önlenmesi ve yönetilmesinin kıymetli bir muhtaçlık olduğunu belirterek, “BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) öncülüğünde yürütülen çalışmalarda, sıhhati tehdit eden besinlerdeki bulaşma, çiftlikten sofraya tüm süreçlerde gerçekleşebileceğinden, besin güvenliğinin sağlanmasında, gıdayı üreten, işleyen, taşıyan, depolayan, satan ve tüketen her insanın ortak sorumluluğudur. Besin güvenliğini etkileyen tehlikeler biyolojik, kimyasal, fizikî bulaşmalar, radyoaktif tehlikeler olabileceği üzere alerjenler, haşereler, taklit-tağşiş üzere bahisler ve üretim sırasındaki kimi kusurlu uygulamalardan da kaynaklanabilir” diye konuştu.
“Güvenli ham unsur şart”
İnançlı besin için inançlı ham husus sağlanmasının gerekliliğine vurgu yapan Hecer, “İşletmelerde paklık ve dezenfeksiyon uygulamaları hayli kıymetlidir. Bu çerçevede, çalışan işçinin sağlıklı olması ve hijyen eğitimi almış olması da mecburidir. Tüketici, üretici ve dağıtım zincirinde tümüyle her kısmı etkileyen besin kökenli salgın, zehirlenme, bozulma üzere aksilikler yetersiz hijyen uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Tüketicilerin sıhhatinin korunması için yetkili otoriteler besin güvenliğinin tam ve eksiksiz olarak sağlanabilmesi için tüm önlemleri almakla yükümlüdürler” dedi.
Besin zehirlenmesinden kansere birfazlaca hastalığa yol açabilir
Sıhhatsiz besinin hem akut tıpkı vakitte kronik sonuçları olduğunu söyleyen Hecer, “Akut hastalıklar tahminen sırf besin zehirlenmesi olarak geçirilebilir fakat bunun da epey tehlikeli boyutları var. Besin zehirlenmesinin kronik tesirleri de var. Bir küf toksini uzun vadede karaciğer kanserine niye olabilir. Bunun haricinde radyoaktif bulaşanlar da kıymetli besin tehlikeleridir” sözünü kullandı.
Besinlerde yapılan hilelere dikkat
Besin güvenliğini tehdit eden hilelerden bahseden Hecer, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Yapılan hilelerin başında taklit ve tağşiş (karıştırma) geliyor. Bu da en hayli kıyma ve kıymadan yapılan eserlerde görülüyor. Hazır yiyecekler, salam, sosis, sucuk ve hazır köfte üzere besinler her vakit hileye açıktır. Bu eserlerde dana ya da kuzu eti yerine farklı hayvanların etleri yahut soya kullanılabilir. Bunun haricinde süt ve süt mamüllerinde ise antibiyotik kullanması sıhhat için sorundur. Antibiyotikli sütler tüketildiğinde bedende antibiyotik direnci oluşur. Ayrıyeten antibiyotikli sütlerle eser yapılamaz. Meskende yapılan yoğurtların kimi vakit tutmadığını görürüz. Bunun en büyük niçini yoğurt yapılan sütte antibiyotik kalıntıların olmasıdır. Bunun yanı sıra müddeti geçmiş kaşar ve eritme peynir eserleri toplanarak, tekrar peynir olarak işlenebiliyor. Üreticiler bu toplanan eserlerde tekrar ışıl süreç goreceği için bir sorun görmeyebilir lakin burada dikkat edilmesi gereken küflü peynirlerdi. Zira küfün ortasındaki toksini ısıyla yok edemezsiniz.”
“Tüketici gerçek etiket okuması yapmalı”
İnançlı besin alımında tüketicinin de dikkat etmesi gereken konular olduğuna dikkat çeken Hecer, “Tüketicinin evvela şuurlu olması gerekiyor. Besin güvenliği çiftlikten sofraya kadar süren bir güvenliktir. Her türlü tehlike ham unsurun alımından soframıza gelen zincir içerisinde olabilir. Yani bu zincir içerisinde şayet besin bitkiyse hasat eden çiftçiden, hayvandan, aracılardan, depolama kuralları ve işlenme esnasında bulaşan bir hastalık tüketiciye kadar geliyor. Bu bakımdan tüketici eserin etiket ayrıntılarını denetim etmeli. Son tüketim tarihine bakmalı. Ambalajı bozulmuş eserleri almamalı. Soğutuculardaki sıcaklığa bakmalı. Açıkta sunulan besinleri almamalı” dedi.
“Gıdanın saklama, hazırlama ve pişirme etabı önemli”
Besinin saklama, hazırlama ve pişirme şartlarına dikkat edilmesi konusunda tüketiciyi uyaran Hecer, dikkat edilmesi gerekenleri şu biçimde sıraladı
“Soğukta saklanacak besinler için buzdolabı +2 – +4 dereceye ayarlanmalı, kapalı kaplarda koruma edilmeli. Pişmiş besinleri üst, çiğ olanlar ise alt raflarda tutulmalı. Derin dondurucuda tercihen en çok 6 ay saklanmalı. Besinleri çözüldükten daha sonra yine dondurmamalıyız. Kuru besinleri ve baharatları da epeyce sıcak ve nemli ortamlarda tutmamalıyız. Hazırlama sırasında en dikkat edilmesi gereken bahis el hijyenidir. Bu niçinle el yıkama alışkanlığı edinmeliyiz. Et ve sebzeler için farklı doğrama tahtalarımız, bıçaklarımız olmalı. Mutfak tezgâhını sık sık temizlemeliyiz. Pak su – pak bez kullanmalıyız. Pişirme etabında ise besinlerimizi tam olarak pişirmeli, pişirdiğiniz besinleri çabucak tüketmeli ya da uygun şartlarda koruma etmeliyiz. Pişirilmiş besinleri yiyeceğimiz kadarıyla ısıtma sürecine tabi tutmalı, tekrar yeniden ısıtmamalıyız. Pişmiş besinler ile çiğ besinleri birbirine temas ettirmemeliyiz.” (İHA)