Fransa birinci bayan cumhurbaşkanını mı seçecek?

UyduYayini

Global Mod
Global Mod
Sonia Phalnikar

Fransa’da cumhurbaşkanlığına Cumhuriyetçiler’den aday olan Valerie Pecresse, geçtiğimiz günlerde sıkıntı bir karar vermek zorunda kaldı. bir süre evvel eski bir meslektaşı tarafınca cinsel tacizle suçlanan 72 yaşındaki televizyoncu Jean-Jacques Bourdin’ın sunduğu televizyon programına çıkma davetini kabul etmeli miydi, yoksa etmemeli miydi?

Bu kararsızlığın iki sebebi vardı. Birincisi, ülkede tanınmış birtakım adamların cinsel tacizle suçlandığı bir “Me Too” hareketinin başlamış olması, oburu de cumhurbaşkanlığı yarışında bu defa epey sayıda bayan siyasetçinin adaylığını koymasıydı. Pecresse sonunda Bourdin’in aleyhindeki savları da gündeme getirebilme şartıyla programa katılmayı kabul etti. Pecresse, canlı yayında sunucu Bourdin’e hakkındaki suçlamaların kanıtlanması durumunda kınanması gerektiğini söyleyerek şu biçimde devam etti:

“Cinsel taciz ve bayana yönelik şiddetle gayret benim için şahsi bir uğraş… Çok fazla bayan uzun müddettir şikayette bulunmaktan korkuyordu. Sessizlik kuralı artık bitti.”

Cumhuriyetçiler’den aday olan Valerie Pecresse

Me Too hareketinden daha sonra ilk seçim


Fransa’da yakında başlayacak olan seçim kampanyalarına “Me Too” hareketinin de gündeme gelmesi bekleniyor. Paris Belediyesi Meclisi’nin feminist-aktivist üyesi Alice Coffin, “Bu, #MeToo kampanyasından bu yana birinci seçim ve televizyondaki bu program da bir dönüm noktası oldu. Cinsel taciz bahislerinde siyasi hal alma baskısı olduğunu gösterdi” değerlendirmesini yaptı.

Pecresse, geçen ay erkek siyasetçileri mağlup ederek muhafazakar partisinin cumhurbaşkanlığı adaylığını kazanan birinci bayan olmuştu. Coffin, “Pecresse, cinsel taciz konusunda televizyonda sesini yükseltme hamaseti gösterdi. Bunun siyasi bir risk olmayacağına inanıyordu. Bu üzere (cinsel taciz) bahislerin oy yarışında oyunun kurallarını değiştirme potansiyeline sahip olduğunu gösterdi” görüşünü de lisana getirdi.

Üst kademelerde bayanlar

Bu kere kitle partilerinden her zamankinden daha fazla bayan adayın olması, Fransız siyaseti için bir dönüm noktası. Valerie Pecresse’nin yanı sıra Paris Belediye Lideri Anne Hidalgo da Fransa Sosyalist Partisi’nin lider adayı. beraberinde çok sağcı Ulusal Cephe’nin başkanı Marine Le Pen de yarışta yerini alacak. Fransa’nın eski Adalet Bakanı Christiane Taubira da dağılan Fransız solunu birleştirmek için başkanlık teklifinde bulunan bir öteki bayan.

Uzmanlara nazaran bu seçimdeki bayan aday yoğunluğu, bayanların siyasi iştirakini arttırmak için son senelerda atılan adımların bir kararı. Fransa’da yüzde 49 bayan aday kotasına uymayan siyasi partilere para cezası önnazarann bir yasal düzenleme yürürlüğe girmişti. Parlamentonun alt kanadı olan Ulusal Meclis’te bayan temsili yüzde 38,7 ile tüm vakit içinderın en yüksek düzeyinde ve kabinedeki koltukların yarısında da bayanlar oturuyor.

Paris Belediye Lideri Anne Hidalgo

Paris Dauphine Üniversitesi’nde siyaset bilimci olan Catherine Achin, “İlerleme seviyesi neredeyse ihtilal niteliğinde” diyor. Achin, “Hükümetin üst kademelerinde bayanların varlığı olağanlaşıyor. Mahallî seviyede bile bayan belediye liderleri yalnızca yüzde 20’lik bir yer tutsa da Paris, Lille ve Marsilya üzere büyükşehirlerin belediye liderleri da bayan.

“Görünür lakin duyulmaz”

Lakin günlük hayatta ayrımcılıktan kaynaklanan mahzurlar devam ediyor. Alice Coffin, “Fransız siyasetindeki cinsiyetçilik düzeyi hâlâ çok yüksek ve konuştuğum her bayan siyasetçi bunu doğruluyor” diyor ve #MeToo hareketinin çoklukla isimsiz tanıklıklar üzerinden yürüdüğünü hatırlatıyor. Coffin ayrıyeten bayanların bilhassa internette cinsiyetçi ve bayan düşmanı yorumlar almadığı bir hafta geçmediğine de dikkat çekiyor.

Cam Tavanı Kır (Brise le Plafonde de Verre) isimli bir kitap yazan ve son parlamento seçimlerine kadar bayan siyasi adaylarla çalışan Florence Sandis de birebir fikirde. Sandis, “bir hayli bayan siyasetçi bana ‘görünüyoruz ancak duyulmuyoruz’ dedi” halinde konuşuyor.

“Görünmez bir bariyer”

Bayanların kaydettiği siyasi ilerlemeye karşın, iktidarın üst kademelerinde bir daha erkekler var. Emmanuel Macron’un kabinesi cinsiyetler açısından istikrarlı olsa da savunma hariç birçok kilit bakanlık erkekler tarafınca yönetiliyor. Birebir şey Fransız Parlamentosu liderleri ve birçok siyasi parti için de geçerli. Fransa’da şimdiye kadar yalnızca bir bayan başbakan oldu: 1991’de Edith Cresson.

Elysee Sarayı’na girmekse bayanlar için güçlü bir gayret olmaya devam ediyor. Catherin Achin, “Biroldukça bayan sembolik bakanlıklara getirildi. Fakat hiç biri cumhurbaşkanı olmadı. Bu görünmez bir bariyer” yorumunu yapıyor.

Çok sağcı aday Marine Le Pen

Siyaset bilimci, Fransa’da cumhurbaşkanlığı rolünün nasıl erkeklikle özdeşleştiğini anlamak için Cezayir’deki siyasi krizin akabinde Charles de Gaulle’ün Beşinci Cumhuriyet’in birinci cumhurbaşkanı seçildiği 1958 yılına geri dönmenin kıymetli olduğunu söylüyor. Achin, “De Gaulle bir asker ve bir savaş kahramanıydı. Başkanlığı şekillendirdi, gösterişli bedeni ve duruşuyla epey erkeksi bir biçimde damgasını vurdu. bu biçimdedan beri, yalnızca beyaz erkek liderlerimiz oldu ve bir liderin nükleer cephaneliğin anahtarlarına sahip olacak kadar erkeksi ve kendinden emin olması gerektiği fikri hakim” diyor.

Çok sağcı ve muhazakarların bayan adayları

Anketler, bu sefer çok sağcı rakibi Marine Le Pen yahut Valerie Pecresse’nin feminist birer platforma sahip olmamalarına karşın Nisan seçimlerinde ikinci çeşitte Lider Macron’a meydan okuyabileceğini gösteriyor.

Jean Jaures Vakfı Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Gözlemevi’nin yöneticisi Amandine Clavaud, “(Önceki seçimde) Marine Le Pen seçilseydi katiyen bayan haklarını ilerletmeyecekti. Siyasetleri, aslında bu sorunları önemseyen insanları huzursuz ediyor” dedi.

“Fransa’nın birinci bayan cumhurbaşkanı” olacağını söyleyen, fakat feminist olmadığını söyleyen Valerie Pecresse de cinsel taciz konusundaki son duruşuna karşın bayan hakları savunucularını heyecanlandırmış değil. Bu ayın başlarında Pecresse, seçim kampanyasında yakın çalışacağı 11 kişilik grubunu tanıttı. Takımın tamamı erkeklerden oluşuyordu.
 
Üst