Namik
Üye
ROMA – Misyon başkanı Luis Eguiluz, yalnızca bu yıl Darién Geçidi’ni geçmeye çalışan göçmen sayısının Panama nüfusunun 10’da birine karşılık geldiğini açıklıyor. Sınırsız Doktorlar (MSF) Kolombiya ve Panama’da. Dünyanın en tehlikeli göç yollarından biri olan Darien Geçidi, küresel ve bölgesel düzeyde yeterli ilginin gösterilmediği bir krizdir. Göçmenler için güvenli güzergahlar garanti edilmedi ve onlara sahada yardım eden kuruluşlara yeterli kaynak tahsis edilmedi.
Tarih. Keiber Bastidas, eşi ve iki çocuğu Ekvador’dan uzun bir yolculuk yaptılar ve burada bir ay süren sıkı çalışma sonucunda kirayı zar zor ödeyebildiler. Beş yıl önce zaten Venezuela’dan kaçmışlardı. Aşamalar halinde Amerika Birleşik Devletleri’ne doğru yolculukları bir dizi risk ve korkudan oluşuyordu. Kolombiya’nın Medellín kentinde, bir çimento kamyonuyla Santafé de Antioquia’ya nakledilmeden önce iki gece otoyol gişesinin zemininde uyudular. Çift römorklu bir kamyonun çatısında yapılan bir başka yolculuk da onları Kolombiya’nın kuzeybatısındaki bir liman kenti olan Turbo’ya götürdü. Ardından Karayip Denizi üzerinden Panama sınırına yakın Acandí’ye 90 dakikalık bir tekne yolculuğu ve son olarak en zorlu sınav: Darien Geçidi. Aile, ormanda geçirdikleri beş gün boyunca hızla akan nehirleri geçti ve yol boyunca yolcuların öldüğünü gördü. Darién Geçidi’ndeki ölümlerin çoğu, tırmanırken düşmeler, nehirleri geçerken boğulmalar veya bölgede dolaşan, adam kaçırma, tecavüz ve gasp gibi suç çetelerinin uyguladığı şiddetten kaynaklanıyor. Keiber, “Darién ormanı hayatımda yaşadığım en kötü şey” diyor. “Bunu kimsenin başına istemem. Çocuklarımızla bu köprüyü geçmemiz beş günümüzü aldı. Kanlı parmaklarla kayalıklara tırmandık ve şelalenin yakınında bir adamın öldüğünü gördük.”
Veri. Bu ailenin deneyimleri benzersiz olmaktan uzaktır. Her yıl Darién Geçidi’ni geçen insan sayısı bir önceki yılın rekorunu kırıyor. 2021’de 133 bin vardı; 2022’de 248 bine ulaştılar; bu yıl zaten çocuklar, hamile kadınlar ve yaşlılar da dahil olmak üzere 500 bin kişi var. Kırılgan olmalarına ve geçişin tehlikelerine rağmen ne koruma ne de yardım alıyorlar. 2023 yılında mobil ekipler Sınırsız Doktorlar insanlara tıbbi bakım ulaştırmak için Kolombiya’dan geçen başlıca göçmen geçiş rotaları boyunca seyahat ettiler. Misyonun başkanı Eguiluz, “Gördüğümüz ve duyduğumuz şey, Latin Amerika ülkelerine seyahat eden insanların son derece savunmasız olduğudur” diye açıklıyor. “Açlığa, barınma sıkıntısına, su kıtlığına, aşırı toplu taşıma ücretlerine, yanlış bilgilendirmeye, dolandırıcılığa, yabancı düşmanlığına ve fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddete maruz kalıyorlar. Bütün bunlar, orada her şey daha belirgin hale gelse bile, göçmenlerin Darién Geçidi’ne ulaşmasından çok önce başlıyor.”
Şahit. MSF personeli, Ekvador’un Tulcan şehrini Kolombiya’nın Ipiales şehrine bağlayan Rumichaca köprüsü yakınında Venezuela’dan Friangerlin ve Yucleisy adlı iki kadınla buluştu. Her ikisi de bitkin, güçsüz, battaniyelere sarılı, dudakları ve derileri soğuktan çatlamış halde yürüyorlardı. Hamile olan Friangerlin, uyuyan bir çocuğun ayaklarının sarktığı bir süpermarket arabasını sürükledi. Dört hafta önce kadınlar, eşleri ve çocuklarıyla birlikte Ekvador kıyısındaki Guayaquil şehrini terk etmişlerdi. Yucleisy, Darién Geçidi’ni geçmeyi planlamıştı ama Friangerlin, Venezuela’ya dönmeyi düşünüyordu. Yucleisy, “Guayaquil’den ayrılırken ‘Los Hinchas’ (holiganlar) olarak bilinen bir grup adam tarafından tehdit edildik” diyor. “Onlara ödeme yapmazsak çocuklarımızı kaçıracaklarını söylediler.”
Darien Geçidi’nden Göç. Her gün Venezüella ve Haiti’den yüzlerce göçmen güney Kolombiya’ya giriyor. Onlara Ekvador ve Peru’dan gelen göçmenlerin yanı sıra Çin, Hindistan, Afganistan, Bangladeş, Kamerun ve Burkina Faso gibi uzak yerlerden gelen insanlar da katılıyor. Birçoğu karadan Amerika Birleşik Devletleri’ne geçmeden önce deniz yoluyla Ekvador veya Brezilya’ya gitti. Latin Amerika’ya yaptıkları uzun yolculukta aldıkları yardım neredeyse sıfıra yakın. MSF, göçmenlerin ifadelerine göre Ekvador üzerinden yaptıkları yolculukta yalnızca Ibarra ve Tulcan şehirlerinde destek bulabildiklerini açıkladı. Kolombiya’nın Ipiales kentine vardıklarında, bunun yerine uluslararası finansmana sahip yerel kuruluşlar tarafından yönetilen bazı barınaklarla karşılaşıyorlar ve orada duş alabiliyorlar, bir gece uyuyabiliyorlar ve üç tabak yemek alabiliyorlar, ardından ayrılmak zorunda kalıyorlar.
Kolombiyada. Bu ülkedeki barınaklar yaklaşık her yüz göçmenden ikisini barındırabilmektedir. Kolombiya Başsavcılığına göre her dört kişiden üçü sokaklarda ya da halka açık parklarda uyuyor ve dört kişiden üçü içecek yeterli su bulamıyor. Kolombiya’nın Nariño’dan Antioquia’ya kadar 1.200 kilometreden fazla bölümünde, hareket halindeki insanlara hiçbir yardım sağlanamıyor. Göçmenler Darién Geçidi’ni geçmek için Kolombiya’dan ayrıldıktan sonra yol boyunca tehlikeler katlanarak artıyor. Bazı yardım kuruluşları ormanın Kolombiya tarafında, diğerleri ise Panama hükümeti tarafından kurulan kabul merkezlerinde faaliyet gösterse de, mevcut yardım, bu yolculuğa çıkan göçmen sayısıyla karşılaştırıldığında ne yazık ki yetersiz kalıyor.
Tarih. Keiber Bastidas, eşi ve iki çocuğu Ekvador’dan uzun bir yolculuk yaptılar ve burada bir ay süren sıkı çalışma sonucunda kirayı zar zor ödeyebildiler. Beş yıl önce zaten Venezuela’dan kaçmışlardı. Aşamalar halinde Amerika Birleşik Devletleri’ne doğru yolculukları bir dizi risk ve korkudan oluşuyordu. Kolombiya’nın Medellín kentinde, bir çimento kamyonuyla Santafé de Antioquia’ya nakledilmeden önce iki gece otoyol gişesinin zemininde uyudular. Çift römorklu bir kamyonun çatısında yapılan bir başka yolculuk da onları Kolombiya’nın kuzeybatısındaki bir liman kenti olan Turbo’ya götürdü. Ardından Karayip Denizi üzerinden Panama sınırına yakın Acandí’ye 90 dakikalık bir tekne yolculuğu ve son olarak en zorlu sınav: Darien Geçidi. Aile, ormanda geçirdikleri beş gün boyunca hızla akan nehirleri geçti ve yol boyunca yolcuların öldüğünü gördü. Darién Geçidi’ndeki ölümlerin çoğu, tırmanırken düşmeler, nehirleri geçerken boğulmalar veya bölgede dolaşan, adam kaçırma, tecavüz ve gasp gibi suç çetelerinin uyguladığı şiddetten kaynaklanıyor. Keiber, “Darién ormanı hayatımda yaşadığım en kötü şey” diyor. “Bunu kimsenin başına istemem. Çocuklarımızla bu köprüyü geçmemiz beş günümüzü aldı. Kanlı parmaklarla kayalıklara tırmandık ve şelalenin yakınında bir adamın öldüğünü gördük.”
Veri. Bu ailenin deneyimleri benzersiz olmaktan uzaktır. Her yıl Darién Geçidi’ni geçen insan sayısı bir önceki yılın rekorunu kırıyor. 2021’de 133 bin vardı; 2022’de 248 bine ulaştılar; bu yıl zaten çocuklar, hamile kadınlar ve yaşlılar da dahil olmak üzere 500 bin kişi var. Kırılgan olmalarına ve geçişin tehlikelerine rağmen ne koruma ne de yardım alıyorlar. 2023 yılında mobil ekipler Sınırsız Doktorlar insanlara tıbbi bakım ulaştırmak için Kolombiya’dan geçen başlıca göçmen geçiş rotaları boyunca seyahat ettiler. Misyonun başkanı Eguiluz, “Gördüğümüz ve duyduğumuz şey, Latin Amerika ülkelerine seyahat eden insanların son derece savunmasız olduğudur” diye açıklıyor. “Açlığa, barınma sıkıntısına, su kıtlığına, aşırı toplu taşıma ücretlerine, yanlış bilgilendirmeye, dolandırıcılığa, yabancı düşmanlığına ve fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddete maruz kalıyorlar. Bütün bunlar, orada her şey daha belirgin hale gelse bile, göçmenlerin Darién Geçidi’ne ulaşmasından çok önce başlıyor.”
Şahit. MSF personeli, Ekvador’un Tulcan şehrini Kolombiya’nın Ipiales şehrine bağlayan Rumichaca köprüsü yakınında Venezuela’dan Friangerlin ve Yucleisy adlı iki kadınla buluştu. Her ikisi de bitkin, güçsüz, battaniyelere sarılı, dudakları ve derileri soğuktan çatlamış halde yürüyorlardı. Hamile olan Friangerlin, uyuyan bir çocuğun ayaklarının sarktığı bir süpermarket arabasını sürükledi. Dört hafta önce kadınlar, eşleri ve çocuklarıyla birlikte Ekvador kıyısındaki Guayaquil şehrini terk etmişlerdi. Yucleisy, Darién Geçidi’ni geçmeyi planlamıştı ama Friangerlin, Venezuela’ya dönmeyi düşünüyordu. Yucleisy, “Guayaquil’den ayrılırken ‘Los Hinchas’ (holiganlar) olarak bilinen bir grup adam tarafından tehdit edildik” diyor. “Onlara ödeme yapmazsak çocuklarımızı kaçıracaklarını söylediler.”
Darien Geçidi’nden Göç. Her gün Venezüella ve Haiti’den yüzlerce göçmen güney Kolombiya’ya giriyor. Onlara Ekvador ve Peru’dan gelen göçmenlerin yanı sıra Çin, Hindistan, Afganistan, Bangladeş, Kamerun ve Burkina Faso gibi uzak yerlerden gelen insanlar da katılıyor. Birçoğu karadan Amerika Birleşik Devletleri’ne geçmeden önce deniz yoluyla Ekvador veya Brezilya’ya gitti. Latin Amerika’ya yaptıkları uzun yolculukta aldıkları yardım neredeyse sıfıra yakın. MSF, göçmenlerin ifadelerine göre Ekvador üzerinden yaptıkları yolculukta yalnızca Ibarra ve Tulcan şehirlerinde destek bulabildiklerini açıkladı. Kolombiya’nın Ipiales kentine vardıklarında, bunun yerine uluslararası finansmana sahip yerel kuruluşlar tarafından yönetilen bazı barınaklarla karşılaşıyorlar ve orada duş alabiliyorlar, bir gece uyuyabiliyorlar ve üç tabak yemek alabiliyorlar, ardından ayrılmak zorunda kalıyorlar.
Kolombiyada. Bu ülkedeki barınaklar yaklaşık her yüz göçmenden ikisini barındırabilmektedir. Kolombiya Başsavcılığına göre her dört kişiden üçü sokaklarda ya da halka açık parklarda uyuyor ve dört kişiden üçü içecek yeterli su bulamıyor. Kolombiya’nın Nariño’dan Antioquia’ya kadar 1.200 kilometreden fazla bölümünde, hareket halindeki insanlara hiçbir yardım sağlanamıyor. Göçmenler Darién Geçidi’ni geçmek için Kolombiya’dan ayrıldıktan sonra yol boyunca tehlikeler katlanarak artıyor. Bazı yardım kuruluşları ormanın Kolombiya tarafında, diğerleri ise Panama hükümeti tarafından kurulan kabul merkezlerinde faaliyet gösterse de, mevcut yardım, bu yolculuğa çıkan göçmen sayısıyla karşılaştırıldığında ne yazık ki yetersiz kalıyor.