WHO: Hava kirliliği varsayım edilenden makus seviyede, her yıl 7 milyon kişinin vefatına niye oluyor

sagliksal

Aktif Üye
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) hava kirliliğinin varsayım edilenden epey daha tehlikeli boyutta olduğuna dair ihtarda bulundu. Örgüt, kirlenmeye yol açan azot dioksit üzere hususların inançlı limit düzeyini düşürdü.

WHO’ya nazaran hava kirliliğine bağlı hastalıklar niçiniyle her yıl 7 milyon kişi ömrünü kaybediyor.

Hava kirliliğinden en çok ziyan bakılırsanler ise ekonomileri fosil yakıta bağımlı olan düşük ve orta gelirli ülkeler.

WHO, hava kirliliğinin insan sıhhati açısından yol açtığı ziyanları sigara ve sıhhatsiz beslenme ile muadil görüyor.

Kasım ayında Glasgow’da yapılacak olan İklim Konferansı (COP26) öncesi örgüt, 194 üye ülkeye, iklim değişikliğine karşı harekete geçmeleri ve karbon salımını azaltmaları istikametinde davet yapıyor.

WHO’nun hava kirliliği konusunda Çarşamba günü yayımladığı yeni kılavuzda, PM2.5 ismiyle bilinen partiküllerin inançlı limiti yarı yarıya düşürüldü. Akciğerler tarafınca en derin noktalara kadar solunabilen bu küçük partiküler unsurlar, motorlu taşıt araçlarının yakıtları, güç üretimi ve doğal gazla ısınma kararı ortaya çıkıyor.

‘Ölümlerin yüzde 80’i önlenebilir’

WHO’ya göre, “Mevcut hava kirliliği düzeyinin yeni kılavuzda önerilen düzeye düşürülmesi halinde PM2.5 kaynaklı ölümlerin yüzde 80’i önlenebilir”.

PM10 ismiyle bilinen partiküler unsurlar için de inançlı limit yüzde 25 oranında düşürüldü.

Kılavuzda vurgulanan başka kirleticiler içinde ozon, azot dioksit, kükürt dioksit ve karbonmonoksit de bulunuyor.

Hava kirliliği kalp hastalıklarına ve inmeye yol açabiliyor. Çocuklarda ise akciğer gelişmenini engelleyebiliyor ve astımı tetikleyebiliyor.

WHO, hava kalitesinin artırılması ile iklim değişikliğinin tesirlerine karşı gayretin karşılıklı olarak birbirini destekleyen tesirleri olduğunu belirtiyor.

  • 2020 Dünya Hava Kirliliği Raporu: Türkiye 46’ncı sıraya geriledi, havası en kirli vilayet Çorum oldu
  • Hava kirliliği Hindistan’da hayat müddetini ‘9 yıl kısaltabilir’
  • Hava kirliliği geçen yıl ‘yarım milyon bebeğin vefatına yol açtı’
  • Dünya Etraf Günü: Türkiye’de etraf meselelerinin tahlilini zorlaştıran 4 niye
BBC Etraf Muhabiri Roger Harrabin’in tahlili

Ulaşması sıkıntı gayeler


İnançlı limit olarak belirlenen hava kirliliği oranları vakit içinde ve kademeli olarak düşüş gösterdi.

Zehirli partiküllerin ve gazların kalp ve akciğer hastalıklarını tetiklediği biliniyordu.

Motorlu araçların egzosları ve doğal gaz ile ısınma havayı kirletiyor. Ancak birtakım ziyanlı partiküller havada öteki kimyasallarla yansıma halinde de ortaya çıkabiliyor.

Örneğin İngiltere açısından, ülkedeki ziyanlı kirleticiler için uygulanan yasal limitler, WHO tarafınca önerilen yeni kılavuzdaki azamî limitin dört katı.

Akciğerlere solunan küçük partüküllerin önlenmesi ise çok güç.

Boyalar, paklık materyalleri ve çözücü unsurlar de partükül üretiyor. Bunlara otomobiller hareket halindeyken lastiklerinden kopan modüller da eklenince, elektrikli araçların bile yüzde yüz tahlil sunmadığı görülüyor.

Bu yüzden WHO’nun yeni kılavuzu, hükümetler açısından ulaşılması güç amaçlar olarak görülebilir.
 
Üst