Hilal Köylü / Ankara
Tunus, Cumhurbaşkanı Kays Said’in Hişam el Meşişi’yi başbakanlıktan alması, meclisin tüm yetkilerini 30 gün müddetle dondurması ve milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya alması daha sonrası derin bir siyasi çıkmazın içine girdi. Said’in nazaranvine son verdiği meclisin lideri ve Müslüman Kardeşler’in Tunus’taki uzantısı olarak El Nahda Partisi’nin önderi Raşid el Gannuşi, “darbe” olarak nitelendirdiği karar daha sonrası halkı “barışçıl mücadeleye” çağırdı ve Türk halkının 15 Temmuz darbe teşebbüsüne karşı sokağa çıkmasını örnek gösterdi.
Daha evvel de Türkiye’deki “ılımlı İslamı” örnek aldıklarını söyleyen Gannuşi’ye Ankara’dan da dayanak açıklaması geldi. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Meclis Lideri Mustafa Şentop, yaşanan siyasi krizde Gannuşi’nin yanında yer aldı.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Tunus’ta “siyasi meşruiyete yönelik bir darbe” yaşandığını belirtirken anayasal nizamın Cumhurbaşkanı tarafınca askıya alınmasının kabul edilemez olduğu bildirisini verdi. İbrahim Kalın, Tunus’ta demokratik sürecin askıya alınmasını reddettiklerini duyurdu. Türk Dışişleri Bakanlığından ise daha temkinli bir açıklama geldi. Bakanlık açıklamasında, Tunus meclisinin faaliyetlerinin askıya alınmasından kaygı duyulduğu belirtilerek “Tunus anayasasının kararları çerçevesinde demokratik meşruiyetin en kısa müddette tesis edilmesini temenni ediyoruz” sözü yer aldı.
“AKP’nin ideolojik akrabası Müslüman Kardeşler”
Türkiye’nin bir periyot Kahire Büyükelçiliği bakılırsavinde bulunmuş olan ve AKP hükümetlerinin birinci Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede AKP cephesinden ve Dışişlerinden gelen tepkilerdeki farkın dikkat alımlı olduğu kanısında. Dışişlerinin açıklamasını “mülayim” bulan Yakış, “Sıkı bir hariciye geleneği ortaya konuldu ve aslında Türkiye’nin hiç bir ülkenin içişlerine karışmadığı, umudunun ve beklentisinin demokrasi olduğu bildirisi verildi” değerlendirmesini yaptı.
Yakış’a nazaran AKP cephesinden yapılan açıklamalar ise AKP iktidarının Müslüman Kardeşler’le “ideolojik akrabalığı”nı gösterir nitelikte. Yakış; “Müslüman Kardeşler nasıl Kahire ve İskenderiye’nin varoşlarında güçlendiyse, büyüdüyse; Necmettin Erbakan da çabucak sonrasında AKP olan siyasi hareketini İstanbul’un varoşlarında güçlendirdi. AKP ile Müslüman Kardeşler’in ideolojik akrabalığı sürüyor. Artık Tunus’ta Cumhurbaşkanı, Müslüman Kardeşler’in tesirini azaltmaya dönük bir aksiyon ortasında olduğu için ona karşı otomatik bir karşı çıkış olduğu ortada” yorumunu yaptı.
Lakin Yakış, bu biçimdesi “otomatik çıkışlar” yerine Türkiye’nin bölgesinde yaşananları hakikat tahlil etmesi gerektiğini savunuyor.
“İhvancılar siyasetten tasfiye oluyor”
Memleketler arası İlgiler uzmanı Prof. Dr. İlhan Uzgel de AKP cephesinden gelen reaksiyonları Yakış üzere pahalandırıyor. Uzgel, “Müslüman Kardeşler’in İhvancı ayağı siyaseten tasfiye oluyor ve AKP bu gelişmeleri kendini sarsacak bir gelişme olarak görüyor. Müslüman Kardeşler’in her kaybı, AKP için moral bozukluğu yaratıyor. elbette ki herkes demokrasiden yana hal stantlar fakat Türk Dışişleri’nin ortaya koyduğu demokrasi dileği ile AKP’nin yansısı birebir ölçüde değil” diye konuştu.
El Nahda, “daha temkinli ve uyumlu” olarak görülse de Müslüman Kardeşler ağının uzantısı olduğu için Arap Baharı’nın başladığı 2011’den daha sonra sorgulanmış bir hareket. Tunus’ta sokağa çıkan halkın beklentilerine gerçek yaklaşmamakla itham edilen bu hareket “ulusal bir parti olmamakla, siyasal islamın kesimi üzere davranmakla” suçlanıyor.
“Türkiye’de geriye hakikat gidiş var”
Tunus’ta halkın ‘darbeciler ve karşıtları’ olarak ikiye bölündüğünü, siyasi krizin yönetilemez görüldüğünü, sokakların karıştığını hatırlatan Yaşar Yakış, Tunus’la Türkiye’nin karşılaştırılmasını ise hakikat bulmuyor.
Geleceği tehlikede de olsa Müslüman Kardeşler’in ülkedeki ve bölgesindeki muhafazakarlıktan bir biçimde besleneceğini anlatan Yakış, “Tunus’un kendi bölgesinde daha demokratik olduğu ortada. Akşamdan sabaha siyasal İslam’ın devrilmesi kelam konusu değil lakin ülke her şeye karşın ilerliyor. Türkiye’deki ölçülü İslam’ı örnek aldılar lakin AKP iktidarı üzere yasakçı bir zihniyeti benimsemediler. Artık Türkiye’de kuvvetli bir demokrasiden geriye gidiş var” dedi. Yakış, Türkiye’de iktidarın siyasal İslam’ın geleceğinden epeyce “demokratik cumhuriyetin kazanımlarını müdafaaya ve yaygınlaştırmaya odaklanması” gerektiğini savundu.
“Bütün bölge etkilenecek”
Emekli büyükelçilerden Oğuz Çelikkol da Tunus’ta yaşananların “Arap Baharı bütünüyle sona mı erdi?” sorusunu bölge ve dünya gündemine taşıdığını düşünüyor. Bu soruyu “fazlaca kritik” olarak tanımlayan Çelikkol, DW Türkçe’ye “Halkın idareye katılmak üzere daha fazla demokrasi isteğiyle bölgede yaşanan Arap Baharı, Mısır’da öldü, Suriye’de ve Yemen’de iç savaş çıktı fakat Tunus’ta başarılı olmuştu. Artık buradan bir geriye gidiş mi var? Demokrasiden vaz mı geçiliyor? Bu soruların cevapları bütün bölgeyi etkileyecek nitelikte ve bunu bize vakit gösterecek” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye için kıymetli olanın anayasal nizamın sağlanması ve bunun takibinin yapılması olduğunu lisana getiren Çelikkol, “hiç bir ülkenin bunun haricinde bakmaması gerekir. Aksi taktirde askeri rejimler desteklenmiş olur. Tunus’un yoluna demokrasiyle devam edip etmeyeceğini görmeliyiz. Zira Arap Baharı periyodunda demokrasi davetini en güçlü lisana getirmiş bir ülkeden kelam ediyoruz” bildirisi verdi.
Tunus, Cumhurbaşkanı Kays Said’in Hişam el Meşişi’yi başbakanlıktan alması, meclisin tüm yetkilerini 30 gün müddetle dondurması ve milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya alması daha sonrası derin bir siyasi çıkmazın içine girdi. Said’in nazaranvine son verdiği meclisin lideri ve Müslüman Kardeşler’in Tunus’taki uzantısı olarak El Nahda Partisi’nin önderi Raşid el Gannuşi, “darbe” olarak nitelendirdiği karar daha sonrası halkı “barışçıl mücadeleye” çağırdı ve Türk halkının 15 Temmuz darbe teşebbüsüne karşı sokağa çıkmasını örnek gösterdi.
Daha evvel de Türkiye’deki “ılımlı İslamı” örnek aldıklarını söyleyen Gannuşi’ye Ankara’dan da dayanak açıklaması geldi. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Meclis Lideri Mustafa Şentop, yaşanan siyasi krizde Gannuşi’nin yanında yer aldı.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Tunus’ta “siyasi meşruiyete yönelik bir darbe” yaşandığını belirtirken anayasal nizamın Cumhurbaşkanı tarafınca askıya alınmasının kabul edilemez olduğu bildirisini verdi. İbrahim Kalın, Tunus’ta demokratik sürecin askıya alınmasını reddettiklerini duyurdu. Türk Dışişleri Bakanlığından ise daha temkinli bir açıklama geldi. Bakanlık açıklamasında, Tunus meclisinin faaliyetlerinin askıya alınmasından kaygı duyulduğu belirtilerek “Tunus anayasasının kararları çerçevesinde demokratik meşruiyetin en kısa müddette tesis edilmesini temenni ediyoruz” sözü yer aldı.
“AKP’nin ideolojik akrabası Müslüman Kardeşler”
Türkiye’nin bir periyot Kahire Büyükelçiliği bakılırsavinde bulunmuş olan ve AKP hükümetlerinin birinci Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede AKP cephesinden ve Dışişlerinden gelen tepkilerdeki farkın dikkat alımlı olduğu kanısında. Dışişlerinin açıklamasını “mülayim” bulan Yakış, “Sıkı bir hariciye geleneği ortaya konuldu ve aslında Türkiye’nin hiç bir ülkenin içişlerine karışmadığı, umudunun ve beklentisinin demokrasi olduğu bildirisi verildi” değerlendirmesini yaptı.
Yakış’a nazaran AKP cephesinden yapılan açıklamalar ise AKP iktidarının Müslüman Kardeşler’le “ideolojik akrabalığı”nı gösterir nitelikte. Yakış; “Müslüman Kardeşler nasıl Kahire ve İskenderiye’nin varoşlarında güçlendiyse, büyüdüyse; Necmettin Erbakan da çabucak sonrasında AKP olan siyasi hareketini İstanbul’un varoşlarında güçlendirdi. AKP ile Müslüman Kardeşler’in ideolojik akrabalığı sürüyor. Artık Tunus’ta Cumhurbaşkanı, Müslüman Kardeşler’in tesirini azaltmaya dönük bir aksiyon ortasında olduğu için ona karşı otomatik bir karşı çıkış olduğu ortada” yorumunu yaptı.
Lakin Yakış, bu biçimdesi “otomatik çıkışlar” yerine Türkiye’nin bölgesinde yaşananları hakikat tahlil etmesi gerektiğini savunuyor.
“İhvancılar siyasetten tasfiye oluyor”
Memleketler arası İlgiler uzmanı Prof. Dr. İlhan Uzgel de AKP cephesinden gelen reaksiyonları Yakış üzere pahalandırıyor. Uzgel, “Müslüman Kardeşler’in İhvancı ayağı siyaseten tasfiye oluyor ve AKP bu gelişmeleri kendini sarsacak bir gelişme olarak görüyor. Müslüman Kardeşler’in her kaybı, AKP için moral bozukluğu yaratıyor. elbette ki herkes demokrasiden yana hal stantlar fakat Türk Dışişleri’nin ortaya koyduğu demokrasi dileği ile AKP’nin yansısı birebir ölçüde değil” diye konuştu.
El Nahda, “daha temkinli ve uyumlu” olarak görülse de Müslüman Kardeşler ağının uzantısı olduğu için Arap Baharı’nın başladığı 2011’den daha sonra sorgulanmış bir hareket. Tunus’ta sokağa çıkan halkın beklentilerine gerçek yaklaşmamakla itham edilen bu hareket “ulusal bir parti olmamakla, siyasal islamın kesimi üzere davranmakla” suçlanıyor.
“Türkiye’de geriye hakikat gidiş var”
Tunus’ta halkın ‘darbeciler ve karşıtları’ olarak ikiye bölündüğünü, siyasi krizin yönetilemez görüldüğünü, sokakların karıştığını hatırlatan Yaşar Yakış, Tunus’la Türkiye’nin karşılaştırılmasını ise hakikat bulmuyor.
Geleceği tehlikede de olsa Müslüman Kardeşler’in ülkedeki ve bölgesindeki muhafazakarlıktan bir biçimde besleneceğini anlatan Yakış, “Tunus’un kendi bölgesinde daha demokratik olduğu ortada. Akşamdan sabaha siyasal İslam’ın devrilmesi kelam konusu değil lakin ülke her şeye karşın ilerliyor. Türkiye’deki ölçülü İslam’ı örnek aldılar lakin AKP iktidarı üzere yasakçı bir zihniyeti benimsemediler. Artık Türkiye’de kuvvetli bir demokrasiden geriye gidiş var” dedi. Yakış, Türkiye’de iktidarın siyasal İslam’ın geleceğinden epeyce “demokratik cumhuriyetin kazanımlarını müdafaaya ve yaygınlaştırmaya odaklanması” gerektiğini savundu.
“Bütün bölge etkilenecek”
Emekli büyükelçilerden Oğuz Çelikkol da Tunus’ta yaşananların “Arap Baharı bütünüyle sona mı erdi?” sorusunu bölge ve dünya gündemine taşıdığını düşünüyor. Bu soruyu “fazlaca kritik” olarak tanımlayan Çelikkol, DW Türkçe’ye “Halkın idareye katılmak üzere daha fazla demokrasi isteğiyle bölgede yaşanan Arap Baharı, Mısır’da öldü, Suriye’de ve Yemen’de iç savaş çıktı fakat Tunus’ta başarılı olmuştu. Artık buradan bir geriye gidiş mi var? Demokrasiden vaz mı geçiliyor? Bu soruların cevapları bütün bölgeyi etkileyecek nitelikte ve bunu bize vakit gösterecek” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye için kıymetli olanın anayasal nizamın sağlanması ve bunun takibinin yapılması olduğunu lisana getiren Çelikkol, “hiç bir ülkenin bunun haricinde bakmaması gerekir. Aksi taktirde askeri rejimler desteklenmiş olur. Tunus’un yoluna demokrasiyle devam edip etmeyeceğini görmeliyiz. Zira Arap Baharı periyodunda demokrasi davetini en güçlü lisana getirmiş bir ülkeden kelam ediyoruz” bildirisi verdi.