Aşılamada ihtilal yaratacak çalışma: Şırıngasız aşı

sagliksal

Aktif Üye
Tuncay Yıldırım

Tıp dünyası Covid-19 pandemisini ortadan kaldıracak aşı ve ilaçlar üzerinde çalışırken mühendisler de yenilikçi teknolojilerle bu gayretlere takviye veriyorlar. Bu mühendislerden biri de ABD’de Pittsburgh kentindeki Carnegie Mellon Üniversitesi’nden Prof. Dr. Burak Özdoğanlar. Prof. Özdoğanlar, aşılamada ihtilal yaratacak bir çalışma yürütüyor. Klasik şırıngalar yerine cilde yapıştırılacak minik boyutlardaki flaster yamalarla aşılama süreçlerinin yapılmasına imkan sağlayacak metodu DW Türkçe’ye anlatan Özdoğanlar, “100 yıldan daha uzun müddettir iğne ve aşılama ile ilgili bildiklerimiz büsbütün değişecek” dedi.

Şu anda hayvanlarda denenen ve Nisan’da da beşerler üzerinde denenmeye başlanacak uygulamanın sıhhat otoriteleri tarafınca onaylanması halinde aşılama süreçlerinin epey daha kolay olacağını belirten Özdoğanlar, “Gidip eczaniçin alacaksınız ya da meskeninize kadar postalanacak, siz alıp cildinize yapıştıracaksınız. Ağrı yok, sızı yok, aşı bu biçimdece tamamlanmış olacak. O açıdan büyük değişikliklere yol açacak. Bu usulle iğneli şırıngalarla yapılandan epeyce daha az ölçüde aşı kullanılması kâfi oluyor. Asıl temel avantajları bunlar. Bu yol yalnızca aşılar için değil, kanser yahut deri hastalıklarında da kullanılabilecek” diye konuştu.

Aşının şırınganın ucundaki iğneyle kaslara zerk edildiği klâsik uygulamaya son verecek bu metotla aşılamanın, üzerinde fazlaca küçük iğneciklerin (microneedle) bulunduğu, flaster olarak da tanımlanan, minik yama bantları ile yapılması hedefleniyor. Flasterlerdeki iğneciklerin her biri bir saç telinden daha ince ve bir milimetreden daha kısa olarak geliştirildi. Yaklaşık bir parmak ucu büyüklüğündeki yama bantlarının üzerinde bu iğneciklerden onlarca bulunuyor. Derinin üzerine yapıştırılacak yamanın üstündeki ilaca batırılmış minik iğneler aşının bedene iletilmesini sağlayacak. bu biçimdece ağrı yahut acı hissetmeden aşılama süreci yapılabilecek.

“Yamayla yapılan aşılar daha etkili”

Yamayla yapılan aşının şırınga ile yapılanlara kıyasla daha tesirli olacağını söyleyen Özdoğanlar, “Aşıların içerikleri birebir bulunmasına karşın microneedle’larla yapılanlar, direkt kasa uygulananlara oranla daha tesirli ve daha süratli. Derideki özel hücreler bağışıklık sistemi ile çabucak bağlantı kuruyor ve lenf bezlerine bağlanıyorlar. O yüzden deriye epeyce az ölçüde bile aşı verseniz tesiri daha büyük oluyor. Bu tesir şırınga ile adeleye yapılan aşıdan on yahut yüz kat daha fazla olabiliyor. Bu demek oluyor ki aşının onda yahut yüzde birini kullanmak kâfi olacak bağışıklık kazanmak için. Az ölçüde aşı kullanılması aşının dünyada daha fazla beşere ulaşması manasına da gelir, aşı kıtlığı ortadan kalkar” dedi.

2006 yılından itibaren bu alanda çalışmalar yürüten Mühendislik ve Biyomedikal Mühendisliği Profesörü Özdoğanlar, “Biz şu anda bu mikro iğneciklerin içine kurutulmuş olarak aşıları doldurabiliyoruz. Buna ‘eriyebilen mikro iğnecik yaması’ diyoruz. İçlerine aşı doldurulan mikro iğnecikler deriye sokulduğunda 10 -15 dakika daha sonra kurumuş olan aşılar eriyor ve bu biçimdece bedene verilmiş oluyor. Geliştirip, patentini aldığımız bu iğnecikler birer obelisk, dikilitaş biçiminde. Bu formuyla deriye büsbütün girmesi mümkün olabiliyor. Fazla kuvvet gerektirmiyor ve hiç acı vermiyor” diye konuştu.

hem de mikro iğnelerin seri üretimleri ile ilgili de çalışmaların bulunduğunu kaydeden Özdoğanlar, “Çünkü bu mikro iğneleri aşı için kullanmak istiyorsak, yılda milyarlarca adet üretmemiz gerekir. Şu anda bu tip mikro iğne yamaları üretimimiz oldukca kısıtlı. Bir imalat sistemi, imalat hücresi geliştirdik, robotları kullanarak otomasyon ile üretebiliyoruz. Her bir üretim sistemi 15 mekrekare yer kaplıyor ve günde 20 bin ile 100 bin ortası mikro iğne yaması üretebiliyor. Bir fabrikaya bu sistemden yüzlerce temalır ve günde 10 milyonlarca üretim yapılabilir” biçiminde konuştu.

“BioNTech ile çalışmayı fazlaca isteriz”

Mikro iğnelerle korona aşılarının daha süratli ve yaygın yapılabileceğinin altını çizen Prof. Dr. Burak Özdoğanlar, bu mevzuda BioNTech’in kurucuları Prof. Uğur Şahin ve Dr. Hasret Türeci ile birlikte çalışmayı epeyce istediklerini de söylemiş oldu.

BioNTech’in geliştirdiği mRNA aşılarını mikro iğnelerle de deneyip tesirini gösterebileceklerini tabir eden Özdoğanlar, “Biz mRNA aşıları üzerine de çalışmalar yapmaya hazırlanıyoruz. Lakin mRNA’ların yapısı değil fakat, paketlenmesi komplike bir süreç. mRNA’nın etrafına ne formda bir yağ tabanlı kaplama konulduğu kıymetli. Ve BioNTech dünyada bunu en yeterli yapan firmalardan biri. Şayet o süreçteki mRNA’nın paketlenmesi gerçek yapılmazsa, aldığımız sonuçları kasa yapılan aşılarla karşılaştıramayız. BioNTech ile çalışabilirsek, onların aşılarını microneedle’larla yapılması halinde, kasa zerk edilerek uygulananlarla karşılaştırabiliriz” dedi,

Yeni süratle gelişen teknolojinin yaygın olarak kullanılması için yatırımların yapılması gerektiğini vurgulayan Özdoğanlar, kelamlarını “Teknolojik olarak temel bir sorun yok aslında, sorun kaynak eksikliği. Bana ‘Bunları ne vakit hayata geçireblirsiniz?’ diye soruyorlar. Ben de, ‘ne kadar kaynak yaratabilirsiniz?’ diyorum. Buna yeteri kadar yatırım yapılırsa, 2 yahut 3 sene ortasında bunlar geliştirilebilir. Kaynak bulup, tıp tarihi açısından son derece değerli olan bu gelişmeyi daha süratli bir biçimde hayata geçirmeye çalışıyoruz” diye sürdürdü.
 
Üst