Hayatta, öncesi ve sonrası arasında bir dönüm noktası olarak hafızada kalan anlar vardır.
Arti Kumari, düğünden birkaç ay sonra bir sabah, devletin güvenlik görevine hak kazanmak için fizik muayenesinin başlangıç çizgisinde dururken geldi; bir mili yedi dakika veya daha kısa sürede koştu. Bu, aylarca süren sabah erken eğitim oturumlarının ve yıllarca süren çalışmanın doruk noktasıydı.
Annesi Meena, işe alım merkezinin önünde endişeyle bekliyordu. Arti’nin yeni kocası Rohit de onun yanındaydı; varlığı somut bir destek gösterisiydi.
Ancak Arti başlama sinyalini beklerken yanındaki aday kalabalığı, karşı karşıya olduğu rekabetin ne kadar büyük olduğunu acı bir şekilde açıkça ortaya koydu. O kadar çok aday Uttar Pradesh eyaletindeki uzak bir kampüsteki sınav yerine seyahat etmişti ve hepsini barındıracak yer yoktu. Arti, Rohit ve Meena, diğer umutlular ve refakatçileriyle birlikte Sih ibadethanesi olan yerel bir Gurudwara’da uyumuşlardı.
Başlangıç silahının sesi duyuldu ve pistte koşmaya başladı. Ciğerleri ağrıyordu ve sabahın yakıcı sıcağı altında vücudunu kırılma noktasına kadar zorladı.
“Ailemi, tüm yol boyunca bana eşlik eden annemi, iyi şeyler yapmamı bekleyen kayınvalidelerimi düşünmeye devam ettim. Daha sonra hastalanmamın bir önemi olmadığını düşündüm” dedi.
Tüm gücüyle yedi dakika sınırının altında bitiş çizgisine ulaşmayı başardı. Sonra birdenbire yorgunluktan yere yığıldı.
O gün iş listeleri yayınlanmadı ve Arti, özlemini duyduğu hükümette “ömür boyu iş” bulup bulmadığını bilmeden Bihar eyaletindeki evine döndü.
Birkaç hafta sonra umutları suya düştü.
Katılmak için çok çalıştığı paramiliter birlik olan Merkezi Endüstriyel Güvenlik Gücü’nden gelen bir bildirimde, yazılı ve fiziksel testleri geçmesine rağmen genel puanının bir iş bulmaya yetecek kadar yüksek olmadığı kibarca bilgilendirildi. O kadar çok kişi her iki testi de geçmişti ki, yalnızca eleme grubundaki en iyi performans gösterenler işe girebildi ve kendisine, sınırı yalnızca iki puan farkla kaçırdığı söylendi.
***
Arti için olduğu kadar ülkesi için de sorunHindistan’ın olağanüstü genç kadın fazlasını istihdam etmenin henüz bir yolunu bulamaması.
Mükemmel faydaları ve ömür boyu güvencesiyle kamu işleri milyonlarca insanın hedefi olmaya devam ediyor. Hükümet istatistiklerine göre, 2021-22 işe alım döneminde Hindistan’da merkezi hükümet işlerine 18.671.121 kişi başvurdu. Ancak bunların yalnızca 38.850’si aslında bir pozisyon için önerildi; başarı oranı yüzde 0,2’nin biraz altında. (Karşılaştırma yapmak gerekirse, Harvard’ın bu yılki kabul oranı yüzde 4, yani 20 kat daha yüksekti.)
İlk bakışta sınav sonuçları Hintli kadınların ilerleme gösterdiğini gösteriyor. Örneğin, son kamu hizmeti sınavı sonuçlarında, en başarılı dört kişinin tamamı kadındı; aynı zamanda en başarılı 25 kişiden 14’ü de kadınlardı. Genç “deneme kazananları” ulusal medyada genellikle Olimpiyat şampiyonlarına özgü bir üslupla haberleştirildi.
Ancak Kalküta’daki Lady Brabourne Koleji’nden siyaset bilimci ve Hindistan kamu hizmetinde kadınlar hakkında bir kitabın yazarı olan Trijita Gonsalves, kadınların kamu hizmeti kariyerlerinde hala önemli dezavantajlarla karşı karşıya olduğunu söyledi.
Bayan Gonsalves, ayrımcılık ve tacizin kadınların kariyer gelişimini engellediğini söyledi. Ancak birçok genç kadının sınavlara çalışmak için kocalarına ve erkek kardeşlerine göre daha az zamanı olması nedeniyle dezavantaj genellikle daha erken başlıyor. “Kariyerleri öncelikli olan erkeklerdir” dedi. “Her zaman.”
***
Onun reddedilmesini takip eden aylarda Güvenlik görevlisi olarak görevinden sonra Arti, evliliğin sorumlulukları ile yeni devlet sınavlarına çalışmanın gereklilikleri arasında denge kurmaya çalıştı. Uygunluğunu kaybetmeden önce güvenlik sınavına yeniden girmeye ve başkaları için de çalışmaya kararlıydı.
Ancak Rohit’in desteğine rağmen durum karmaşıktı.
“Kayınvalidemle yaşamak benim için giderek zorlaştı” dedi. “Kayınvalidem okumama izin vermedi.”
“Her gün ev işlerini bitirdikten sonra ayaklarına ya da başına masaj yapmamı isterdi. Bütün bunlardan sonra kitaplarımı elime alsam, ‘Neden vaktini boşa harcıyorsun? Buraya gel ve benimle konuş’ derdi. Arti, “Bunun benim için ne kadar önemli olduğunu anlamadı” dedi.
Bu arada Rohit’in devlet sınavlarına çalışan küçük kardeşi de diğer görevlerden izin almak zorunda kalmadan kütüphaneye gidip ders çalışabildi.
Gerginlikler artarken Rohit, düğünden önce verdiği sözü yerine getirdi: Ailesinin evinden çıkıp yakındaki bir şehirde kiralık bir odaya taşındılar, böylece rahatsız edilmeden çalışabilecekti.
Aile evinden ayrılmak, toplumun beklentilerinden şok edici bir sapmaydı. Arti’nin ebeveynlerinin bir araya getirip düğün hediyesi olarak sakladığı özenle hazırlanmış mobilyalar Rohit’in ebeveynlerinde kaldı, böylece genç çiftin artık yerde sadece bir şiltesi vardı.
Ama Arti orada huzur içinde okuyabilirdi. Annesi ve kız kardeşi onu düzenli olarak ziyaret ederek, Arti’nin düğün gününde kaybı nedeniyle üç kadının da acı bir şekilde yas tuttuğu aile bağını yeniden teyit ediyorlardı. Rohit de yemek pişirme ve ev işlerine yardım ederek Arti’nin hayallerini destekleme konusundaki kararlılığını pekiştirdi.
Ancak Arti çok geçmeden kendini bir kez daha zamana karşı yarışın içinde buldu ve hayatı sonsuza dek değişmeden önce iş bulmak için her fırsatı değerlendirdi.
O hamileydi.
***
İş ve aileyi dengeleme mücadelesi Hindistan’da özellikle gerginKadınların özellikle eşlerinden ve kayınpederlerinden bakım beklentilerinin yüksek olduğu ve ücretli bakım hizmetlerinin hâlâ nispeten az gelişmiş olduğu yerlerde.
Yeni Delhi merkezli bir araştırma kuruluşu olan Hindistan Nüfus Vakfı’nın genel müdürü Poonam Muttreja, “Hindistan’da bakım altyapısı yok” dedi. Sonuç olarak kreşler çalışan kadınlar için geçerli bir çözüm olamayacak kadar azdır.
Bayan Muttreja, sadece çocuklara değil aynı zamanda kocalarına ve kayınpederlerine de bakmanın kadınların sorumluluğunda olduğunu söyledi. İşgücüne girmeyi başaran kadınlar bile çoğu zaman bu talepleri ilerlemekten alıkoyuyor.
Bayan Muttreja Hindistan hakkında “Gerçekten değişmeye ihtiyacımız var” dedi. “İnsanların yüzde 60’ını geride bırakırsanız ekonomik güç olma hırsına sahip olamazsınız.”
Hindistan’ın kararlı kızları için değişim genellikle aileleriyle ustaca müzakereler yaparak ve ataerkil gelenekten küçük adımlarla uzaklaşarak geçen bir yaşamda yatıyor. Eğitimini finanse etmek için çalışan anne ve evliliği ertelemeyi kabul eden baba. Yeni bir şehre taşınan aile, karısının hırslarını desteklemek için fedakarlık yapan ender koca. Kayınvalidesi ev dışında çalışabilsin diye yorucu ev işleri ve çocuk bakımıyla geçen yıllarını uzatan kayınvalide.
Hindistan’ın önünde bir ülke olarak hangi değişiklikler olursa olsun, geleceği, daha iyi bir yaşam vaadine inanan ve bunu gerçeğe dönüştürmek için yorulmadan çalışacak kızları Artis ve Nasreens tarafından şekillendirilecek.
***
Yaz sıcağı Arti’nin karnı ile büyüdü. Küçük, çıplak odası dayanılmaz derecede havasız hale geldikçe uyku giderek zorlaşıyordu.
Sonunda o ve Rohit ebeveynlerinin daha büyük ve daha serin olan evine taşınmak zorunda kaldılar. Rohit’in annesi ve yakındaki kuzenler ev işlerini paylaşıyordu, bu da hem işe ara verme hem de sıcaklık sağlıyordu. Herkesin bebek doğduktan sonra da devam edeceğine söz verdiği evdeki yeni denge, Arti’ye öğrenmesi için zaman verdi.
Genç kadınların seçeneklerini sıklıkla sınırlayan nesiller arası pazarlığın diğer yüzü de şuydu: Aynı zamanda bazen güvenebilecekleri tek sosyal güvenlik ağıydı.
Arti, Bihar Kamu Hizmetleri ve Bihar Eyalet Polisi sınavlarının son tarihiyle çakışmayacağını umarak ders çalışmak için elinden geleni yaparken, baş döndürücü çocuk bakımı sorununu düşünmemeye çalıştı.
“Annem ve kayınvalidemin bebeğe yardım edeceğini düşünüyorum” dedi. “Rohit’in genç kuzenleri de bize yardımcı olmaktan mutluluk duyuyor. Rohit endişelenmemeni söyledi. Çalışmam ya da işe girmem gerekirse yardım edeceğini ya da annesinin devreye gireceğini söylüyor.”
Ağustos ayında Arti’nin Nitya adında bir kızı dünyaya geldi. Ve böylece Hindistan’ın başka bir kızı için mücadele etme, umut etme, hayal kırıklığı ve daha fazlası için çabalama döngüsü başlıyor.
Arti Kumari, düğünden birkaç ay sonra bir sabah, devletin güvenlik görevine hak kazanmak için fizik muayenesinin başlangıç çizgisinde dururken geldi; bir mili yedi dakika veya daha kısa sürede koştu. Bu, aylarca süren sabah erken eğitim oturumlarının ve yıllarca süren çalışmanın doruk noktasıydı.
Annesi Meena, işe alım merkezinin önünde endişeyle bekliyordu. Arti’nin yeni kocası Rohit de onun yanındaydı; varlığı somut bir destek gösterisiydi.
Ancak Arti başlama sinyalini beklerken yanındaki aday kalabalığı, karşı karşıya olduğu rekabetin ne kadar büyük olduğunu acı bir şekilde açıkça ortaya koydu. O kadar çok aday Uttar Pradesh eyaletindeki uzak bir kampüsteki sınav yerine seyahat etmişti ve hepsini barındıracak yer yoktu. Arti, Rohit ve Meena, diğer umutlular ve refakatçileriyle birlikte Sih ibadethanesi olan yerel bir Gurudwara’da uyumuşlardı.
Başlangıç silahının sesi duyuldu ve pistte koşmaya başladı. Ciğerleri ağrıyordu ve sabahın yakıcı sıcağı altında vücudunu kırılma noktasına kadar zorladı.
“Ailemi, tüm yol boyunca bana eşlik eden annemi, iyi şeyler yapmamı bekleyen kayınvalidelerimi düşünmeye devam ettim. Daha sonra hastalanmamın bir önemi olmadığını düşündüm” dedi.
Tüm gücüyle yedi dakika sınırının altında bitiş çizgisine ulaşmayı başardı. Sonra birdenbire yorgunluktan yere yığıldı.
O gün iş listeleri yayınlanmadı ve Arti, özlemini duyduğu hükümette “ömür boyu iş” bulup bulmadığını bilmeden Bihar eyaletindeki evine döndü.
Birkaç hafta sonra umutları suya düştü.
Katılmak için çok çalıştığı paramiliter birlik olan Merkezi Endüstriyel Güvenlik Gücü’nden gelen bir bildirimde, yazılı ve fiziksel testleri geçmesine rağmen genel puanının bir iş bulmaya yetecek kadar yüksek olmadığı kibarca bilgilendirildi. O kadar çok kişi her iki testi de geçmişti ki, yalnızca eleme grubundaki en iyi performans gösterenler işe girebildi ve kendisine, sınırı yalnızca iki puan farkla kaçırdığı söylendi.
***
Arti için olduğu kadar ülkesi için de sorunHindistan’ın olağanüstü genç kadın fazlasını istihdam etmenin henüz bir yolunu bulamaması.
Mükemmel faydaları ve ömür boyu güvencesiyle kamu işleri milyonlarca insanın hedefi olmaya devam ediyor. Hükümet istatistiklerine göre, 2021-22 işe alım döneminde Hindistan’da merkezi hükümet işlerine 18.671.121 kişi başvurdu. Ancak bunların yalnızca 38.850’si aslında bir pozisyon için önerildi; başarı oranı yüzde 0,2’nin biraz altında. (Karşılaştırma yapmak gerekirse, Harvard’ın bu yılki kabul oranı yüzde 4, yani 20 kat daha yüksekti.)
İlk bakışta sınav sonuçları Hintli kadınların ilerleme gösterdiğini gösteriyor. Örneğin, son kamu hizmeti sınavı sonuçlarında, en başarılı dört kişinin tamamı kadındı; aynı zamanda en başarılı 25 kişiden 14’ü de kadınlardı. Genç “deneme kazananları” ulusal medyada genellikle Olimpiyat şampiyonlarına özgü bir üslupla haberleştirildi.
Ancak Kalküta’daki Lady Brabourne Koleji’nden siyaset bilimci ve Hindistan kamu hizmetinde kadınlar hakkında bir kitabın yazarı olan Trijita Gonsalves, kadınların kamu hizmeti kariyerlerinde hala önemli dezavantajlarla karşı karşıya olduğunu söyledi.
Bayan Gonsalves, ayrımcılık ve tacizin kadınların kariyer gelişimini engellediğini söyledi. Ancak birçok genç kadının sınavlara çalışmak için kocalarına ve erkek kardeşlerine göre daha az zamanı olması nedeniyle dezavantaj genellikle daha erken başlıyor. “Kariyerleri öncelikli olan erkeklerdir” dedi. “Her zaman.”
***
Onun reddedilmesini takip eden aylarda Güvenlik görevlisi olarak görevinden sonra Arti, evliliğin sorumlulukları ile yeni devlet sınavlarına çalışmanın gereklilikleri arasında denge kurmaya çalıştı. Uygunluğunu kaybetmeden önce güvenlik sınavına yeniden girmeye ve başkaları için de çalışmaya kararlıydı.
Ancak Rohit’in desteğine rağmen durum karmaşıktı.
“Kayınvalidemle yaşamak benim için giderek zorlaştı” dedi. “Kayınvalidem okumama izin vermedi.”
“Her gün ev işlerini bitirdikten sonra ayaklarına ya da başına masaj yapmamı isterdi. Bütün bunlardan sonra kitaplarımı elime alsam, ‘Neden vaktini boşa harcıyorsun? Buraya gel ve benimle konuş’ derdi. Arti, “Bunun benim için ne kadar önemli olduğunu anlamadı” dedi.
Bu arada Rohit’in devlet sınavlarına çalışan küçük kardeşi de diğer görevlerden izin almak zorunda kalmadan kütüphaneye gidip ders çalışabildi.
Gerginlikler artarken Rohit, düğünden önce verdiği sözü yerine getirdi: Ailesinin evinden çıkıp yakındaki bir şehirde kiralık bir odaya taşındılar, böylece rahatsız edilmeden çalışabilecekti.
Aile evinden ayrılmak, toplumun beklentilerinden şok edici bir sapmaydı. Arti’nin ebeveynlerinin bir araya getirip düğün hediyesi olarak sakladığı özenle hazırlanmış mobilyalar Rohit’in ebeveynlerinde kaldı, böylece genç çiftin artık yerde sadece bir şiltesi vardı.
Ama Arti orada huzur içinde okuyabilirdi. Annesi ve kız kardeşi onu düzenli olarak ziyaret ederek, Arti’nin düğün gününde kaybı nedeniyle üç kadının da acı bir şekilde yas tuttuğu aile bağını yeniden teyit ediyorlardı. Rohit de yemek pişirme ve ev işlerine yardım ederek Arti’nin hayallerini destekleme konusundaki kararlılığını pekiştirdi.
Ancak Arti çok geçmeden kendini bir kez daha zamana karşı yarışın içinde buldu ve hayatı sonsuza dek değişmeden önce iş bulmak için her fırsatı değerlendirdi.
O hamileydi.
***
İş ve aileyi dengeleme mücadelesi Hindistan’da özellikle gerginKadınların özellikle eşlerinden ve kayınpederlerinden bakım beklentilerinin yüksek olduğu ve ücretli bakım hizmetlerinin hâlâ nispeten az gelişmiş olduğu yerlerde.
Yeni Delhi merkezli bir araştırma kuruluşu olan Hindistan Nüfus Vakfı’nın genel müdürü Poonam Muttreja, “Hindistan’da bakım altyapısı yok” dedi. Sonuç olarak kreşler çalışan kadınlar için geçerli bir çözüm olamayacak kadar azdır.
Bayan Muttreja, sadece çocuklara değil aynı zamanda kocalarına ve kayınpederlerine de bakmanın kadınların sorumluluğunda olduğunu söyledi. İşgücüne girmeyi başaran kadınlar bile çoğu zaman bu talepleri ilerlemekten alıkoyuyor.
Bayan Muttreja Hindistan hakkında “Gerçekten değişmeye ihtiyacımız var” dedi. “İnsanların yüzde 60’ını geride bırakırsanız ekonomik güç olma hırsına sahip olamazsınız.”
Hindistan’ın kararlı kızları için değişim genellikle aileleriyle ustaca müzakereler yaparak ve ataerkil gelenekten küçük adımlarla uzaklaşarak geçen bir yaşamda yatıyor. Eğitimini finanse etmek için çalışan anne ve evliliği ertelemeyi kabul eden baba. Yeni bir şehre taşınan aile, karısının hırslarını desteklemek için fedakarlık yapan ender koca. Kayınvalidesi ev dışında çalışabilsin diye yorucu ev işleri ve çocuk bakımıyla geçen yıllarını uzatan kayınvalide.
Hindistan’ın önünde bir ülke olarak hangi değişiklikler olursa olsun, geleceği, daha iyi bir yaşam vaadine inanan ve bunu gerçeğe dönüştürmek için yorulmadan çalışacak kızları Artis ve Nasreens tarafından şekillendirilecek.
***
Yaz sıcağı Arti’nin karnı ile büyüdü. Küçük, çıplak odası dayanılmaz derecede havasız hale geldikçe uyku giderek zorlaşıyordu.
Sonunda o ve Rohit ebeveynlerinin daha büyük ve daha serin olan evine taşınmak zorunda kaldılar. Rohit’in annesi ve yakındaki kuzenler ev işlerini paylaşıyordu, bu da hem işe ara verme hem de sıcaklık sağlıyordu. Herkesin bebek doğduktan sonra da devam edeceğine söz verdiği evdeki yeni denge, Arti’ye öğrenmesi için zaman verdi.
Genç kadınların seçeneklerini sıklıkla sınırlayan nesiller arası pazarlığın diğer yüzü de şuydu: Aynı zamanda bazen güvenebilecekleri tek sosyal güvenlik ağıydı.
Arti, Bihar Kamu Hizmetleri ve Bihar Eyalet Polisi sınavlarının son tarihiyle çakışmayacağını umarak ders çalışmak için elinden geleni yaparken, baş döndürücü çocuk bakımı sorununu düşünmemeye çalıştı.
“Annem ve kayınvalidemin bebeğe yardım edeceğini düşünüyorum” dedi. “Rohit’in genç kuzenleri de bize yardımcı olmaktan mutluluk duyuyor. Rohit endişelenmemeni söyledi. Çalışmam ya da işe girmem gerekirse yardım edeceğini ya da annesinin devreye gireceğini söylüyor.”
Ağustos ayında Arti’nin Nitya adında bir kızı dünyaya geldi. Ve böylece Hindistan’ın başka bir kızı için mücadele etme, umut etme, hayal kırıklığı ve daha fazlası için çabalama döngüsü başlıyor.