Çocuk Personelliği ile Çaba Günü: Oyun oynayacak vaktim olsun istiyorum, halka açık havuzlara gittiğimiz günler en keyifli günlerimdi

UyduYayini

Global Mod
Global Mod
Sokağa çıkma yasakları başlayınca, aileme ve erkek kardeşlerime yardım etmek için bir daha çalışmaya başladım.

Bu kelamlar Bangladeş’te yaşayan 11 yaşındaki Imran’a ilişkin. Imran, başşehir Dakka’daki kağıt çanta üretimi bir atölyede çalışıyor.

Dünyanın öteki bir köşesi Bolivya’da durum farklı değil. 9 yaşındaki Valentinne, sabah 4’te işe başlıyor, annesi ile sokaklarda gece yarısına kadar mendil satıyor.

Dünyada çocuk personelliği ile çabada bugüne dek sağlanan ilerleme, geçtiğimiz senelerda pandeminin de tesiriyle durma noktasına geldi.

Koronavirüs salgını niçiniyle, aileleri işlerini kaybeden ve okulları kapatılan çocuklar, meskenin gelirine takviye olmak için çalışmaya yöneldi.

Çocuk personelliği son 20 yılda birinci sefer arttı

Valentinne: Bütün bir yıl bir defa olsun okulumdan içeri ayak basamadım


Valentinne Mart 2020’de, okulu koronavirüs salgını tedbirleri niçiniyle kapatılınca eğitimini yarıda kesti.

Bugünlerde 23 yaşındaki annesi Nancy ile birlikte gece karanlık çökene kadar ayakkabı boyacılığı yapıyor.

Valentinne “Annem beni okula yazdırdı ancak bir gün bile sınıftan içeri giremedim. Okul araç gereçlerimi bile alamadım. Geçen yıldan kalan bir defterim var lakin içi bomboş. En epey da arkadaşlarımı ve oyun saatlerini özlüyorum.” diyor.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), dünyada çocuk personellerin sayısının son 20 yılda birinci kere artış gösterdiğini, son 4 yılda çocuk çalışanların sayısının 8,4 milyon arttığını deklare etti.

UNICEF ve Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün (ILO) ortak raporuna göre, son 20 yılda birinci sefer çocuk personel sayısında artış görüldü.

2020’nin başından bu yana çocuk personellerin sayısının 160 milyona ulaştığı belirtilen raporda, koronavirüs pandemisinin milyonlarca çocuğu çalışmaya ittiği vurgulandı.


Raporda ayrıyeten, son 4 yılda çocuk emekçilerin sayısının 8,4 milyon arttığı, milyonlarca çocuğun pandemi kararı çalışmak zorunda kalabileceği açıklandı.

UNICEF ve ILO, gelinen noktanın epey ilerleme sağlanmışken geri adım atmak manasına geldiğini vurguladı.

Rapora göre, dünyada 5-11 yaş aralığındaki çocuk emekçi sayısında artış oldu, global çocuk personel sayısının yarısından fazlası da bu yaş aralığındaydı.

5 ile 17 yaş ortası çocuklar içinde, fizikî ve ruhsal sıhhatleri ile güvenlikleri açısından tehlike yaratabilecek işlerde çalışanların sayısı 2016’dan beri 6.5 milyon artış göstererek 79 milyona ulaştı.

Gana’da yaşayan Jacob bu çocuklardan biri.


“Ben işe giderken eski okul arkadaşlarımı okula giderken görür görmez üzülüyorum“ Jacob, Gana

Jacob pek tehlikeli bir ortamda çalışıyor, ateşin yanında saatlerce çalıştığı üzere fazlaca ağır yükler kaldırıyor


Benim adım Jacob. 13 yaşındayım. Başşehir Gana’daki Chorkor’da bir balıkçı köyü olan Akr’da yaşıyorum.

Her sabah 4’te kalkıp teyzeme balık pişirip satması için yardım ediyorum. İşim, ateş yakmak, balıkları temizleyip, dev körüklere onları atmadan evvel de sıcak ızgaranın üstüne dizmek.

Teyzem daha epey balıkla geri dönene kadar akşama kadar yine tekrar bunları yapıyorum. Akşam 11’den daha sonra uyuyorum.

Pandemide kapatılan okulum bir daha açıldığında geri dönemedim zira kelam vermesine karşın teyzem üniformamı almayı daima erteledi. Eskisini de giyemem- kollarını fareler kemirmişti.

1 yıldan fazla oldu, ben hala evdeyim. Beş tane kız kardeşim var. Ben daha 8 yaşındayken annemi kaybettik. Akabinde babaannem bize baktı lakin o da iki yıl evvel öldü. Biz de teyzemin yanına yerleştik, onun için çalışıyoruz.

Sabah işlerimi tamamladığımda teyzem bana yemek paramı veriyor (1 dolardan az). Genelde banku (mısır ve manyoktan yapılan bir yemek) ve biraz da kızarmış balık alıyorum.

Çalışmak zorunda olmasaydım okula gitmek ve asker olmak isterdim. Okuyup yazma bilmeyenlere telefonlarına data girmelerinde yardım etmek için de okumak isterdim.



Çocuk işçiliğinde görülen artışın bir fazlaca sebebi var. Nüfus artışı, yinelayan krizler, çok yoksulluk ve yetersiz toplumsal müdafaa tedbirleri, bunlardan kimileri.

Aslında Asya ve Latin Amerika’da 2016’dan beri bir ilerleme görülmüştü lakin Covid salgını niçiniyle bu kazanımlar risk altında.

Sahraaltı Afrikası’nda geçtiğimiz 4 yılda 16.6 milyon çocuk daha çalışmaya başladı. Hatta bu bölgede çocuk personellerin sayısı, dünyanın geri kalanının toplamından fazla.

Çocukken çalışmak hayatınızı etkiliyor, gelecek nesilleri da etkileyecek

UNICEF-ILO raporuna nazaran çocuk personellerin yaklaşık yüzde 70’i tarımda


BBC’ye konuşan UNICEF raporunun muharrirlerinden Claudia Cappa, “Çocuk personelliği yalnızca o çocuğu etkilemiyor, jenerasyonlar ortası bir tesiri de var. Çocuk okula gidebilse dahi şayet öğrenemiyor ve ilerleyemiyorsa, önüne çıkabilecek fırsatlar hudutlu olacak, yoksulluk çarkı da devam edecektir” diyor.

Valentinne, okumanın ehemmiyetinin farkında.

örneğin biri sattığım mendilleri alınca ekleme çıkarma yapabiliyorum, ödeme yanlışsız mu diye bakıp gerekirse paranın üstünü veriyorum” diyor.

Valentinne’in annesi, uzaktan eğitime devam etmeye gelirinin yetmeyeceğini anlatıyor, “Telefonum eski, internet almak hayli değerli. Param yetmiyor işte” diyor.

Öte yandan, çocuk personelliği erkekler içinde kız çocuklara bakılırsa daha yaygın olsa da, (haftada en az 21 saat süren) mesken işlerine bakıldığında, cinsiyetler ortası ayrım büyüyor.

Valentinne, kardeşlerinin bakımına da yardım ediyor:

Öğle yemeğinden daha sonra annem işe geri dönünce konutta oturup erkek kardeşlerime bakıyorum. Onlarla parka gidip oyun oynamak istiyorum ancak pandemi yüzünden yapamıyorum. Halka açık havuzlara gittiğimiz günler en keyifli günlerimdi, keşke o ana geri dönsem, yüzme öğrensem.”

Imran kağıt çanta üretiyor

UNICEF’ten Cappa, çocuk işçiliğin “duygusal gelişim ve çocuğun yeterli olma halini etkilediği üzere, fizikî ve ruhsal sıhhati da tehlikeye attığını” söylüyor.

Bangladeş’in başşehri Dakka’da yaşayan Imran, pandemidilk evvel günde birkaç saat de olsa okula gidebiliyorken, pandemi niçiniyle tamamıyla okulu bırakmış.

Pandeminin yükselmesi ile Imran’ın ailesi başşehri terk ederek süreksiz olarak bir köye yerleşmiş, Imran ise burada kalıp bir kağıt geri dönüşüm atölyesinde kağıttan çanta üretmeye, buranın sahibi ile yaşamaya başlamış.

Bu atölye de kapatılınca, UNICEF’in desteklediği bir çocuk müdafaa merkezine gitmeye başlamış. Imran, burada kendisine üç öğün yemek verildiğini, kimi vakit de burada uyuduğunu anlatıyor.

Imran ailesi gittikten daha sonra da Dakka’da kalıp çalışmaya devam etmiş

Burada sıhhat hizmetlerine ve hijyen için gereken materyallere, kabiliyetlerini geliştirmeye yönelik aktivitelere erişimi mümkün olmuş fakat Dakka’da iki ay bir başına yaşadıktan daha sonra “epey üzgün hissetmeye” başlamış.

Sokağa çıkma yasakları kalkınca aile bir daha bir ortaya gelip başşehrin en kalabalık gecekondu mahallelerinden birinde derme çatma bir odalı bir konuta sığınmışlar. Lakin Imran artık okula gidemiyor:

Sabah 7 üzere kalkıp bir şeyler yiyip dükkana gidiyorum. Sabah 9’dan akşam 10’a kadar çalışıyorum. Herkes bana güzel davransa da çalışmayı sevmiyorum. Benim yaşımda kimse çalışmıyor orada.”

UNICEF Genel Yöneticisi Henrietta Fore, “Çocuk personelliği ile gayrette taban kaybediyoruz, geçtiğimiz yıl da bu çabayı daha kolay hale getirmedi” diyor.

Öte yandan UNICEF ve ILO’nun raporunda belirttiği üzere, hükümetlerin yanlışsız tedbirleri alması halinde pandeminin tesirleri önlenebilir.

Çocuk işçiliğindeki artış eğilimi, eğitime yatırımın artırılması, memleketler arası çocuk yardımları, çocukların bir daha eğitime kazandırılması ve yetişkinlere iş imkanlarının sağlanması üzere adımlar yardımıyla önlenebilir.

Birtakım ülkelerde alınan tedbirler kimi çocuklar için olumlu sonuçlar da doğuruyor:


“Oyun oynayacak vaktim olsun istiyorum“ – Dana, 13, Filistinli ancak Ürdün’de yaşıyor

Dana, oyun oynayacak vakti olsun istiyor


Babam mahpusa girdiğinde, dokuz yaşındayken çalışmaya başladım.

İki kız kardeşim, erkek kardeşim ve annemle yaşıyorum. Annem yaşlı ve hasta anneanneme bakıyor. Bir gün sokakta bir şeyler satıp para kazanan kuzenime yardım ettim. daha sonra da kendim bir şeyler satmaya başladım.

Trafik ışıklarında duranlara her gün toka ve saç bandı satıyordum. Kazandığım tüm parayı da yemek alması için anneme veriyordum.

Okullar kapanınca daha geç kalkıp çizgi sinema izleyip yemeğimi yiyip dışarı çıkıyor, akşam olana kadar toka satıyordum.


Lakin Dana, Unicef’in desteklediği bir mahallî yardım kuruluşuna gitmeye başlayıp üç ay evvel çalışmayı bıraktı.

Artık meskende ailemle olmayı seviyorum, burada Arapça ve matematik öğreniyorum, öteki çocuklarla oynuyorum. Büyüyünce kuaför olmak istiyorum.


Rapora nazaran, şayet gerekli tedbirler alınmazsa 2022’nin sonuna gelmeden yaklaşık 50 milyon çocuk daha çalışmaya başlayabilir.

Öte yandan çocuk personelliği kalıcı fizikî hasarlar bırakarak ömür uzunluğu devam edecek sıhhat meselelerine sebep olabiliyor.

Ürdün’de yaşayan 12 yaşındaki Mohammad, 9 yaşından beri sokaklarda çöp toplayıp geri dönüşüm fabrikalarına satıyor.

“Bir gün sırtımda büyük bir paket taşıyordum. Çok ağırdı ve önüme hakikat düştüm. Parmağımı kırdım, bacaklarımın ikisi de yaralandı” diyor.

bir daha UNICEF’in desteklediği bir yardım kuruluşunun sokakta görüp yardım elini uzatması kararı Mohammad tedavi görmüş.

“Mutluyum zira buraya haftada üç gün gelip ders çalışıyorum, bilgisayar kullanma marifetlerimi geliştiriyorum. En hoşu ne mi? Öteki çocuklarla oynayabiliyorum
.”

Justin’in öyküsü: ‘Hayalimden vazgeçmedim’

Justin hayallerinden vazgeçmiyor


Madagaskar’da yaşayan Justin 17 yaşında ve 7 kardeşi var.

Ailesi boşandıktan daha sonra ne annesi ne de babası okul parasını ödeyebilmiş ya da onu yanında tutabilmiş.

14 yaşından beri çalışıyor.

Çalışmaya devam ettim zira eğitimimi muvaffakiyetle tamamlamak istiyordum. En başta okulumu ve kitap paramı çıkarabilmek için hafta içi okuyup hafta sonu çalışıyordum.

Amcamın çekçeklerle nasıl para kazandığını gördüm, o da bana tıpkı işi yapmamı tavsiye etti. Lakin fazlaca utangaçtım. Ben de ekmek pişirmeye başladım. Binbir çeşit Malagasy ekmeği yapabiliyorum
.”

2020’de SOS Village d’Enfant ismi verilen bir mahallî kimsesizler okulunda eğitimler alan Justin’in hâlâ çalışsa da ömrü epeyce değişti.

Fırıncı olarak çalışmak için eğitimler alıyorum. Hem okuyup birebir vakitte hafta sonları küçük fırınımı döndürüyorum” diyor:

Büyük zorluklar yaşadım lakin hayalimden vazgeçmeyeceğim. Tahminen amacıma ulaşırım.”

UNICEF: Çocuk emekçilerin sayısı son 20 yılda birinci defa artış gösterdi
 
Üst