Eva Kor’un öyküsü, birfazlaca Holokost mağdurunun kıssasına benzeri biçimde başlıyor. Eva, Yahudi olduğu için tutuklanıyor. Eva, BBC’ye kıssasını anlatıyor.
“1944 yılında bir gün ailem ve ben tutuklandık. Susuz, yemeksiz, sığırların taşındığı bir trene bindirildik.
“Bizi Polonya’ya, Auschwitz toplama kapına gdolayıyorlardı.”
Auschwitz’e yeni gelenler birinci vakit içinderda kategorilendiriliyordu. Zayıf olanlar direkt gaz odasına gönderiliyor, kuvvetliler ise çalıştırılıyordu. Fakat bir kategori daha vardı, o da Dr. Josef Mengele ve asistanlarının işine yarayabilecek olanlar kümesiydi.
Eva, annesi ve kız kardeşi ile tren istasyonuna vardığında platformdaki bir güvenlik çalışanı onun çabucak özel olduğunu anladı.
“Benim ve kız kardeşim Miriam’ın anneme can havliyle tutunduğunu gördü.”
“Benim ve kız kardeşim Miriam’ın anneme can havliyle tutunduğumuzu gördü.”
“Ve bizi zorla annemin kollarından aldı.
“Anneme uzunca baktığımı hatırlıyorum. tekrar goremeyeceğimi bu biçimde bilmiyordum.”
Kızları zorla annelerinin kollarından aldılar…
…onu tekrar hiç görmeyeceklerdi
Eva ve 10 yaşındaki Miriam, ikiz kardeş oldukları için hayatta kaldı. Dr. Mengele onları deneylerinde kullanmak istiyordu.
Birinci gece epeyce korkutucuydu…
“Pislik ortasındaki yerde üç kızın cesedi vardı. Kızlar çıplaktı, gözleri de sonuna kadar açık…Korkunçtu.”
“Daha evvel hiç meyyit insan görmemiştim.”
Yerde üç ceset vardı…
“O kızları görmek beni epeyce makûs etkiledi.
“O anda kendime Miriam ve benim bir biçimde o kamptan sağ çıkacağımıza, o kızlar üzere olmayacağımıza ve kurtulacağımıza yemin ettim.”
Eva kendine bir yemin etti
Mengele, 1943 yılında Auschwitz’te çalışmaya başladı ve daha öncesinde Frankfurt’taki Kalıtsal Biyoloji ve Irk Hijyeni Enstitüsü’nde ikizler üzerinde çalışan bir araştırmacının asistanlığını yapıyordu
Auschwitz’te Mengele’nin çalışmalarına devam etmesini sağlayacak sınırsız sayıda ikiz vardı, üstelik ölmelerinde de bir sakınca yoktu.
Auschwitz’te 1943 yılından itibaren tabip olarak çalışan Mengele, ‘bilim’ olarak nitelendirdiği dehşetli çalışmaları sırasında binden çok ikize ve diğer mahkumlara azap uyguladı.
Deneylerin hem öncesinde, birebir vakitte daha sonrasında ikizleri incelediler
Eva, “Bizi saatlerce çıplak bırakır, bedenimizin her yerini ölçerlerdi. Çok aşağılayıcıydı” diye hatırlıyor:
“Bizi haftada üç defa kan laboratuvarına gdolayıp kollarımızı bağlayıp kan alırlardı. Benim sol kolumdan o kadar epeyce kan alırlardı ki kimi vakit bayılırdım. Bir insanın ölmeden ne kadar kan kaybedebileceğini anlamak istiyorlardı.
“Aynı sırada sağ koluma da iğne yaparlardı. O iğneler dayanılmayacak kadar berbattı.”
Eva, bir gün iğne yapıldıktan daha sonra fazlaca berbat hastalandı.
Mengele, “Yazık, daha epeyce genç, en çok iki hafta yaşar” dedi. Eva haklı olduğunu bildiğini, lakin ölmeyi reddettiğini anlatıyor.
“Eğer ben ölseydim Miriam’a da ölümcül iğne yapılacaktı ve ikimizin de bedeni kesilip otopsi yapılacaktı.
“İki hafta boyunca mevtin eşiğindeydim. Neredeyse büsbütün bilinçsizdim, tek hatırladığım şey yürüyemediğim ve yerlerde süründüğüm.
“Ama kendime daima ‘hayatta kalmalıyım, hayatta kalmalıyım’ deyip durdum.”
Eva ve kız kardeşi hayatta kalmayı başardı ve 1945 yılında hür bırakıldı.
Eva ve Miriam meskenlerine döndüğünde…
…sadece üç fotoğraf buldular
“9 ay daha sonra konutumuza döndük, fakat ailemizden diğer hiç kimsenin hayatta olmadığını öğrendik. Yalnızca üç tane buruşuk fotoğraf bulabildik… ailemden geriye kalan tek şey o üç fotoğraftı.”
Eva bir süre daha sonra evlendi ve Amerika’ya yerleşip kendisine yeni bir aile kurdu. Fakat kız kardeşinin sıhhati, Nazi kampında yaşananlardan daha sonra gittikçe berbatlaştı.
“1987’de onu kurtarmak için böbreklerimden bir adedini bağışladım lakin 1993 yılında öldü. O gidince perişan biçimdeydim.
“Ailemizde hayatta kalan tek kişi oydu.
“Çok kızgındım.”
Eva, kız kardeşi Miriam’a böbreklerinden bir adedini bağışladı
Fakat Eva kız kardeşini kurtaramadı, ve Miriam’ın vefatı onu perişan biçimde bıraktı
yıllar geçtikçe Eva travmatik geçmişinin yaralarını sarmak için uğraştı.
Eva, Hans Münch isimli Nazi bir tabip ile irtibat kurmaya karar verdi ve 1993 yılında onunla tanışmak için Almanya’ya gitti.
“Çok gergindim fakat Dr. Münch 82 yaşındaydı ve beni saygılı, kibar ve niyetli bir biçimde karşıladı. Bir Nazi’nin bana saygılı davranmasına fazlaca şaşırmıştım.
“Hans Münch, Auschwitz’te aslında bakteriyolog olarak çalışmıştı lakin yaptığı bir iş daha vardı, o da gaz odalarında ölenlerin mevt sertifikalarını imzalamaktı. İsimlerini yazmazdı, yalnızca kaç kişinin öldüğünü kaydederdi.
“Hans, o devri ‘yaşamımın geri kalanı boyunca beni hiç bırakmayan bir kabus’ diye anlattı.
“Hans’tan benimle Auschwitz’e gelip bu söylemiş olduklerini orada da yenidenlamasını istedim. O da tamam dedi.”
Dr. Münch, Eva ile birlikte Auschwitz’teki gaz odalarını ziyaret etti, onların sahiden var olduklarına dair bir doküman imzaladı. Eva ona teşekkür etti.
“Bir Nazi’ye teşekkür etmenin epey acayip olduğunun farkındaydım… Auschwitz’ten kurtulan ben, bir Nazi’ye teşekkür ediyordum! Beşerler delirdiğimi düşünecekti.
“Ona teşekkür etmenin hakikat yolunu uzun müddet düşündüm. 10 ay daha sonra aklıma fazlaca sıradan bir fikir geldi: Auschwitz’ten kurtulan biri olarak onu affettiğimi söylemiş olduğim bir mektup yazmak.
“Bunun manası olacağını biliyordum, lakin benim hayatımı ne kadar epey değiştireceğini bilmiyordum. Mektubu yazarken affedebilme gücüne sahip olduğumu anladım.
“Kimsenin bu gücü bana veremeyeceği üzere, kimsenin alamayacağını da fark ettim.
“Kendimi biraz daha zorladım, ve bana cehennemi yaşatan Mengele’yi bile affedebileceğime karar verdim.”
Eva, ne kadar sıkıntı olsa da Mengele’yi affetmek için kendini zorladı
Mengele, ABD askerleri tarafınca tutuklanmıştı. Lakin daha sonradan isminin savaş suçlularının bulunduğu listede olduğunu bilmeyen bir ünite tarafınca özgür bırakılmıştı.
Mengele bir süre Almanya’nın Bavyera eyaletinde çiftçilik yaptıktan daha sonra 1949 yılında Arjantin’e kaçtı.
1959 yılında Batı Almanya yetkilileri, Mengele hakkında tutuklama buyruğu çıkardı. Lakin Mengele, 20 yıl boyunca Güney Amerika’da yaşamaya devam etti.
1979 yılında ise Brezilya’da bir inme yaşadıktan daha sonra boğularak ömrünü kaybetti ve Sao Paulo’da Wolfgang Gerhard ismiyle gömüldü.
Eva’nın onu affetmesi için hayatta olması gerekmiyordu.
“Kolay değildi, lakin üzerimden epey büyük bir yük kalktı. Sonunda kendimi özgür hissettim.”
Geçmiştekileri affederek Eva sonunda Auschwitz’ten kurtulduğunu hissetti
“Bir mağdur olarak ömrümün geri kalanı boyunca mutsuz, öfkeli ve çaresiz olacağıma kim karar verdi ki? Bunu reddettim.”
Affetmek onu özgür bıraktı
“Geçmişte olanları değiştiremezsin ancak geçmişe karşı yansılarını ve tavrını değiştirebilirsin.
“Kardeşim ve ben laboratuvar hayvanları üzere kullanıldık. Ailemizin tamamı öldürüldü. Lakin bende hala affetme gücü var. Bu güç hepimizde var.”
Eva Kor, 2019 yılında her yıl ziyaret ettiği Polonya’da hayatını yitirdi. 85 yaşındaydı.
Eva Kor Auschwitz’te çekilen fotoğrafta kendini gösteriyor
“1944 yılında bir gün ailem ve ben tutuklandık. Susuz, yemeksiz, sığırların taşındığı bir trene bindirildik.
“Bizi Polonya’ya, Auschwitz toplama kapına gdolayıyorlardı.”
Auschwitz’e yeni gelenler birinci vakit içinderda kategorilendiriliyordu. Zayıf olanlar direkt gaz odasına gönderiliyor, kuvvetliler ise çalıştırılıyordu. Fakat bir kategori daha vardı, o da Dr. Josef Mengele ve asistanlarının işine yarayabilecek olanlar kümesiydi.
Eva, annesi ve kız kardeşi ile tren istasyonuna vardığında platformdaki bir güvenlik çalışanı onun çabucak özel olduğunu anladı.
“Benim ve kız kardeşim Miriam’ın anneme can havliyle tutunduğunu gördü.”
“Benim ve kız kardeşim Miriam’ın anneme can havliyle tutunduğumuzu gördü.”
“Ve bizi zorla annemin kollarından aldı.
“Anneme uzunca baktığımı hatırlıyorum. tekrar goremeyeceğimi bu biçimde bilmiyordum.”
Kızları zorla annelerinin kollarından aldılar…
…onu tekrar hiç görmeyeceklerdi
Eva ve 10 yaşındaki Miriam, ikiz kardeş oldukları için hayatta kaldı. Dr. Mengele onları deneylerinde kullanmak istiyordu.
Birinci gece epeyce korkutucuydu…
“Pislik ortasındaki yerde üç kızın cesedi vardı. Kızlar çıplaktı, gözleri de sonuna kadar açık…Korkunçtu.”
“Daha evvel hiç meyyit insan görmemiştim.”
Yerde üç ceset vardı…
“O kızları görmek beni epeyce makûs etkiledi.
“O anda kendime Miriam ve benim bir biçimde o kamptan sağ çıkacağımıza, o kızlar üzere olmayacağımıza ve kurtulacağımıza yemin ettim.”
Eva kendine bir yemin etti
Mengele, 1943 yılında Auschwitz’te çalışmaya başladı ve daha öncesinde Frankfurt’taki Kalıtsal Biyoloji ve Irk Hijyeni Enstitüsü’nde ikizler üzerinde çalışan bir araştırmacının asistanlığını yapıyordu
Auschwitz’te Mengele’nin çalışmalarına devam etmesini sağlayacak sınırsız sayıda ikiz vardı, üstelik ölmelerinde de bir sakınca yoktu.
Auschwitz’te 1943 yılından itibaren tabip olarak çalışan Mengele, ‘bilim’ olarak nitelendirdiği dehşetli çalışmaları sırasında binden çok ikize ve diğer mahkumlara azap uyguladı.
Deneylerin hem öncesinde, birebir vakitte daha sonrasında ikizleri incelediler
Eva, “Bizi saatlerce çıplak bırakır, bedenimizin her yerini ölçerlerdi. Çok aşağılayıcıydı” diye hatırlıyor:
“Bizi haftada üç defa kan laboratuvarına gdolayıp kollarımızı bağlayıp kan alırlardı. Benim sol kolumdan o kadar epeyce kan alırlardı ki kimi vakit bayılırdım. Bir insanın ölmeden ne kadar kan kaybedebileceğini anlamak istiyorlardı.
“Aynı sırada sağ koluma da iğne yaparlardı. O iğneler dayanılmayacak kadar berbattı.”
Eva, bir gün iğne yapıldıktan daha sonra fazlaca berbat hastalandı.
Mengele, “Yazık, daha epeyce genç, en çok iki hafta yaşar” dedi. Eva haklı olduğunu bildiğini, lakin ölmeyi reddettiğini anlatıyor.
“Eğer ben ölseydim Miriam’a da ölümcül iğne yapılacaktı ve ikimizin de bedeni kesilip otopsi yapılacaktı.
“İki hafta boyunca mevtin eşiğindeydim. Neredeyse büsbütün bilinçsizdim, tek hatırladığım şey yürüyemediğim ve yerlerde süründüğüm.
“Ama kendime daima ‘hayatta kalmalıyım, hayatta kalmalıyım’ deyip durdum.”
Eva ve kız kardeşi hayatta kalmayı başardı ve 1945 yılında hür bırakıldı.
Eva ve Miriam meskenlerine döndüğünde…
…sadece üç fotoğraf buldular
“9 ay daha sonra konutumuza döndük, fakat ailemizden diğer hiç kimsenin hayatta olmadığını öğrendik. Yalnızca üç tane buruşuk fotoğraf bulabildik… ailemden geriye kalan tek şey o üç fotoğraftı.”
Eva bir süre daha sonra evlendi ve Amerika’ya yerleşip kendisine yeni bir aile kurdu. Fakat kız kardeşinin sıhhati, Nazi kampında yaşananlardan daha sonra gittikçe berbatlaştı.
“1987’de onu kurtarmak için böbreklerimden bir adedini bağışladım lakin 1993 yılında öldü. O gidince perişan biçimdeydim.
“Ailemizde hayatta kalan tek kişi oydu.
“Çok kızgındım.”
Eva, kız kardeşi Miriam’a böbreklerinden bir adedini bağışladı
Fakat Eva kız kardeşini kurtaramadı, ve Miriam’ın vefatı onu perişan biçimde bıraktı
yıllar geçtikçe Eva travmatik geçmişinin yaralarını sarmak için uğraştı.
Eva, Hans Münch isimli Nazi bir tabip ile irtibat kurmaya karar verdi ve 1993 yılında onunla tanışmak için Almanya’ya gitti.
“Çok gergindim fakat Dr. Münch 82 yaşındaydı ve beni saygılı, kibar ve niyetli bir biçimde karşıladı. Bir Nazi’nin bana saygılı davranmasına fazlaca şaşırmıştım.
“Hans Münch, Auschwitz’te aslında bakteriyolog olarak çalışmıştı lakin yaptığı bir iş daha vardı, o da gaz odalarında ölenlerin mevt sertifikalarını imzalamaktı. İsimlerini yazmazdı, yalnızca kaç kişinin öldüğünü kaydederdi.
“Hans, o devri ‘yaşamımın geri kalanı boyunca beni hiç bırakmayan bir kabus’ diye anlattı.
“Hans’tan benimle Auschwitz’e gelip bu söylemiş olduklerini orada da yenidenlamasını istedim. O da tamam dedi.”
Dr. Münch, Eva ile birlikte Auschwitz’teki gaz odalarını ziyaret etti, onların sahiden var olduklarına dair bir doküman imzaladı. Eva ona teşekkür etti.
“Bir Nazi’ye teşekkür etmenin epey acayip olduğunun farkındaydım… Auschwitz’ten kurtulan ben, bir Nazi’ye teşekkür ediyordum! Beşerler delirdiğimi düşünecekti.
“Ona teşekkür etmenin hakikat yolunu uzun müddet düşündüm. 10 ay daha sonra aklıma fazlaca sıradan bir fikir geldi: Auschwitz’ten kurtulan biri olarak onu affettiğimi söylemiş olduğim bir mektup yazmak.
“Bunun manası olacağını biliyordum, lakin benim hayatımı ne kadar epey değiştireceğini bilmiyordum. Mektubu yazarken affedebilme gücüne sahip olduğumu anladım.
“Kimsenin bu gücü bana veremeyeceği üzere, kimsenin alamayacağını da fark ettim.
“Kendimi biraz daha zorladım, ve bana cehennemi yaşatan Mengele’yi bile affedebileceğime karar verdim.”
Eva, ne kadar sıkıntı olsa da Mengele’yi affetmek için kendini zorladı
Mengele, ABD askerleri tarafınca tutuklanmıştı. Lakin daha sonradan isminin savaş suçlularının bulunduğu listede olduğunu bilmeyen bir ünite tarafınca özgür bırakılmıştı.
Mengele bir süre Almanya’nın Bavyera eyaletinde çiftçilik yaptıktan daha sonra 1949 yılında Arjantin’e kaçtı.
1959 yılında Batı Almanya yetkilileri, Mengele hakkında tutuklama buyruğu çıkardı. Lakin Mengele, 20 yıl boyunca Güney Amerika’da yaşamaya devam etti.
1979 yılında ise Brezilya’da bir inme yaşadıktan daha sonra boğularak ömrünü kaybetti ve Sao Paulo’da Wolfgang Gerhard ismiyle gömüldü.
Eva’nın onu affetmesi için hayatta olması gerekmiyordu.
“Kolay değildi, lakin üzerimden epey büyük bir yük kalktı. Sonunda kendimi özgür hissettim.”
Geçmiştekileri affederek Eva sonunda Auschwitz’ten kurtulduğunu hissetti
“Bir mağdur olarak ömrümün geri kalanı boyunca mutsuz, öfkeli ve çaresiz olacağıma kim karar verdi ki? Bunu reddettim.”
Affetmek onu özgür bıraktı
“Geçmişte olanları değiştiremezsin ancak geçmişe karşı yansılarını ve tavrını değiştirebilirsin.
“Kardeşim ve ben laboratuvar hayvanları üzere kullanıldık. Ailemizin tamamı öldürüldü. Lakin bende hala affetme gücü var. Bu güç hepimizde var.”
Eva Kor, 2019 yılında her yıl ziyaret ettiği Polonya’da hayatını yitirdi. 85 yaşındaydı.
Eva Kor Auschwitz’te çekilen fotoğrafta kendini gösteriyor