Herson, Ukrayna – Ekim ayı sonlarında bir sabah, Rus birlikleri Herson şehir merkezinde düzinelerce askerle zarif eski bir binanın etrafını çeviren bir sokağı trafiğe kapattı.
Beş büyük kamyon yanaştı. Ayrıca birkaç kapıdan giren Rus ajanlarını taşıyan bir dizi askeri araç. Bir sanat müzesine dikkatlice planlanmış, son derece organize, askeri tarzda bir saldırıydı.
Tanıklar, sonraki dört gün içinde Herson Bölgesel Sanat Müzesi’nin boşaltıldığını, Rus kuvvetlerinin “böcekler gibi koştururken” hamalların binlerce tabloyu açtığını, askerlerin onları aceleyle çarşaflara sardığını, sanat uzmanlarının emirler yağdırdığını ve ambalaj malzemelerinin uçtuğunu söyledi. her yerde.
Çalışanlarının ve tanıklarının anlattığına göre, müzenin uzun süredir yöneticisi olan Alina Dotsenko, “Dünyada artık olmayan başyapıtları çöp gibi yüklediler” diyor.
Kasım ayı başlarında müzeye döndüğünde ve ne kadar çok şeyin çalındığını fark ettiğinde, “Aklımı kaybediyordum” dedi.
Herson. Mariupol. Melitopol. Kachowski. Sanat, tarih ve antika müzeleri.
Rusya, Ukrayna’yı ölümcül roket saldırıları ve sivillere yönelik acımasız zulümlerle harap ederken, aynı zamanda ülkenin kültürel kurumlarını Ukrayna’nın en önemli ve yüksek düzeyde korunan katkılarından bazılarını ve binlerce yıl öncesine dayanan atalarını yağmaladı.
Uluslararası sanat uzmanları, yağmanın, Nazilerin 2. Dünya Savaşı’nda Avrupa’yı yağmalamalarından bu yana en büyük toplu sanat soygunu olabileceğini söylüyor.
Ukrayna’nın güneyindeki Herson’da Ukraynalı savcılar ve müze yöneticileri, Rusların 15.000’den fazla sanat eseri ve benzersiz eser çaldığını söylüyor. Parklardan bronz heykelleri sürüklediler, nehir kenarındaki bir bilim kütüphanesinden kitaplar çaldılar, Büyük Katerina’nın sevgilisi Grigory Potemkin’in 200 yıllık ufalanan kemiklerini kutuladılar ve hatta hayvanat bahçesinden bir rakun çalıp kafeslerin arkasında boş bir iz bıraktılar. , boş kaideler ve kırık camlar.
Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerinin Kasım ayında yeniden ele geçirilen Herson’daki birkaç müze ve hala Rus işgali altındaki Mariupol ve Melitopol’dakiler de dahil olmak üzere 30’dan fazla müzeyi soyduğunu veya tahrip ettiğini söylüyor. Ukraynalı müfettişler kayıp yağlı boya tabloların, antik stellerin, bronz çömleklerin, madeni paraların, kolyelerin ve büstlerin kayıplarını kataloglamaya devam ettikçe, bildirilen çalıntı eşya sayısının artması muhtemel.
Ukraynalı yetkililer ve uluslararası uzmanlar, yağma olayının birkaç yaramaz birliğin tesadüfi veya fırsatçı suiistimali, hatta karaborsada hızlı bir kar elde etme arzusu olmadığını söylüyor. Bunun yerine, hırsızlıkların Ukrayna’nın ayrı bir ulus ve merkezi bir unsur olduğu fikrini sürekli olarak küçümseyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir V. Putin’in emperyal duruşuyla tutarlı olarak, Ukrayna’nın gururuna, kültürüne ve kimliğine yönelik geniş çaplı bir saldırı olduğuna inanıyorlar. işgali için gerekçe kullandı.
Londra merkezli çalıntı sanat eserlerini izleyen bir kuruluş olan The Art Loss Register’ın genel danışmanı James Ratcliffe, “Sırt çantasına gümüş bir kadeh koyan bir asker gibi değil” dedi. “Bu çok, çok daha büyük bir ölçek.”
Tanıklar, savaşın ilk günlerinde Rusların ele geçirdiği güney Ukrayna şehri Melitopol’daki bir müzede, beyaz laboratuvar önlüğü giymiş gizemli bir adamın eldivenler ve bir cımbız kullanarak dikkatlice geldiğini ve en değerli eşyaları aldığını söyledi. 2.300 yıl önce İskit İmparatorluğu’ndan yapılmış altın parçaları da dahil olmak üzere müzenin koleksiyonundan. Paha biçilmez antikaları kaldırırken, herhangi birinin onu durdurmaya çalışmasına karşı bir Rus askeri birliği sıkıca arkasında durdu.
Her bir yağma vakasında, yardım sağlamaları için baskı gördüklerini söyleyen hademeler, güvenlik görevlileri ve diğer müze çalışanları da dahil olmak üzere tanıklar, bunun merkezi olarak kontrol edilen, uzmanların önderliğindeki bir operasyon olduğunu söylediler.
“Şok olmak doğru kelime değil. Ukrayna Kültür Bakanı Oleksandr Tkachenko, yağmalanan Herson Sanat Müzesi’ni gezerken bir televizyon röportajında, kızgınım” dedi. “Mirasımızı çalarlarsa, yaşayamayacağımıza ve yaratmayacağımıza inanıyorlar. Ama yapacağız.”
Ukraynalıların önünde birçok savaş var. Bakhmut gibi doğu şehirleri dövülüyor. Drone sürüleri kritik altyapıyı yok etmeye ve binlerce kişiyi karanlığa gömmeye devam ediyor. Güney ve doğudaki geniş topraklar işgal altında ve her üç Ukraynalıdan biri anavatanını terk etmek zorunda kaldı.
Ancak savaş devam ederken bile, bir grup Ukraynalı avukat ve sanat uzmanı, kültürel suçların gelecekteki kovuşturulmasını umdukları şeye dair kanıt toplamak için gece gündüz çalışıyor. Elektriği ve ısısı olmayan soğuk binalardaki loş ofislerde, eldivenli ve yün şapkalı kapalı mekanlarda, kayıp eşyaların listelerini titizlikle derliyor, müze kayıtlarını tarıyor ve Rusların hırsızlık yapmasına yardım etmiş olabilecek olası tanıkları ve yerel işbirlikçileri belirlemeye çalışıyorlar.
Ukraynalılar, yağmalanan eserlerin izini sürmek için The Art Loss Register gibi uluslararası sanat kuruluşlarıyla da çalışıyor.
Ratcliffe, “Sanat piyasasındaki herkes bu malzemeye dikkat etmesi konusunda yüksek alarmda” dedi. “Ukrayna’dan malzeme gören herhangi bir müzayede evi bir sürü soru sormaya başlayacak.”
Örgütünün, Ukrayna’dan ve risk altındaki diğerlerinden çalındığına inanılan 2.000’den fazla öğeyi kaydettiğini söyledi.
Ancak Ruslar, eylemlerini hırsızlık olarak değil kurtuluş olarak sunarak anlatıyı tersine çevirdiler.
Rusya’nın Herson’a atadığı yönetici yardımcısı Kirill Stremousov, Ekim ayında Herson’dan kaybolan heykellere ne olduğunu açıklarken “Panik yapmayın” dedi. Çatışma durduğunda anıtların “kesinlikle geri döneceğini” ve “Herson şehrinin tarihi mirasını korumak için her şeyin yapıldığını” söyledi.
Heykeller henüz iade edilmedi. (Ve birkaç hafta sonra, tam Ukrayna birlikleri Herson’u özgürleştirirken, Bay Stremousov şüpheli bir araba kazasında öldü).
“Nehrin Kıyısında Piquet” gibi popüler klasikler de dahil olmak üzere tabloların çoğu Herson Sanat Müzesi’nden yağmalandı. Minyatürist Ivan Pokhytonov’un Günbatımı ve Heorhii Kurnakov’un Sonbahar Saati geçtiğimiz günlerde Rusya’nın 2014’te Ukrayna’dan çekip aldığı Karadeniz yarımadası Kırım’da bir müzede sergilendi.
Müze müdürü Andrei Malguin, iyi bilinen bir gerekçe sundu. İspanyol “El País” gazetesine “10.000 parçamız var ve envanterini çıkarıyoruz” dedi. Müzesinin koleksiyonu kendi “koruması” için sakladığını söyledi.
(Rus askerleri benzer şekilde Herson hayvanat bahçesinden “kurtardıkları” dört ayaklı avı sergilediler. Her yerde viral olan videolarda paraşütçüler, çalınan rakunun artık ön saflarda yanlarında binen ve Herson’u vaftiz eden maskotları olduğunu açıkladılar. Ukrayna internetindeki popüler mem: Özel rakunu kurtar).
Bu, Rusya’nın Ukrayna sanatına veya kültürüne ilk müdahalesi değil. Yüzlerce yıl boyunca Rusya İmparatorluğu döneminde ve ardından 20. yüzyılda Sovyet döneminde Moskova sürekli olarak Ukrayna dilini ve Ukrayna kimliğini güçlendirecek her şeyi bastırmaya çalıştı.
Rusya’nın Kırım’ı ele geçirmesinin ardından uluslararası polis teşkilatı Interpol, Mart 2014’te Kırım’ın en büyük ikinci şehri olan Simferopol’deki bir sanat müzesine yasadışı yollardan götürülen Ukraynalı sanatçılara ait 52 tabloyu aradığını söyledi.
Bu kez, Şubat ayında savaş patlak verdiğinde, Ukraynalı yetkililer açık havadaki heykelleri kum torbalarına sarmak ve değerli sanat eserlerini yer altı mahzenlerine nakletmek için acele ettiler. Ancak Ruslar o kadar kolay caydırılmadı.
Melitopol’da Rus askerleri sanat müzesi müdürünü ve bir kapıcıyı kaçırdılar ve sonunda bodrumdaki kutulara gizlenmiş İskit altınını buldular.
Herson’da, Rus yanlısı işbirlikçiler, Bayan Dotsenko’nun Kiev’e kaçmasının ardından sanat müzesini devraldı. Ukraynalı yetkililer, Kırım müzelerinden iyi giyimli bir heyetin malları incelemek için Ağustos ayında geldiğini söyledi.
Ama fazla zamanları yoktu. Ukrayna birlikleri üç taraftan ilerledi. Ekim ayında Rusya’nın Herson üzerindeki hakimiyeti herkesin beklediğinden daha hızlı dağılıyordu. Sanat müzesinde, Rus ajanları her şeyi olabildiğince çabuk çıkarmak için koştu.
Ukrayna’nın kültürel mirasına karşı işlenen savaş suçlarını belgeleyen askeri özel birliğin parçası olan Ukraynalı avukat Vitalii Tytych, “Hareket, müze uzmanlarının katılımıyla gerçekleşti, ancak eserlerin taşınması ve paketlenmesi konusunda ağır ihlaller yaşandı” dedi. “Tablolar aceleyle çerçevelerinden koparıldı, çerçeveler kırıldı, kültür varlıkları da zarar gördü veya yok edildi.”
“Pek çok eser,” diye yakındı, “kaybedilecek.”
Herson müzelerini gezmek artık iç karartıcı. Sanat müzesinin bodrumunda saklanan binlerce yağlı boya tablonun ve bunları belgeleyen bilgisayar kayıtlarının neredeyse tamamı ortadan kayboldu.
45 yıldır sanat müzesinde çalışan Bayan Dotsenko, “Beni güçlü bir şekilde büyüten bir memurun kızıyım ama iki hafta ağladım” dedi.
“Hayır,” diye düzeltti kendini, “ağlamıyordum, hıçkırıyordum. duvarları ısırdım kemirdim.”
Caddenin karşısında, Herson Yerel Kültür Müzesi’nde birbiri ardına parçalanmış vitrinler var. Askerler asırlık eserleri dışarı sürüklerken, zeminde derin oluklar açıldı. Bazen başarılı olamadılar. Herson hükümetinin kültürel varlık müfettişi Denys Sykoza, beşinci yüzyıldan kalma telkari bir cam kadehin kalıntılarının önünde durmuş ve kırıklara bakıyordu.
Yumuşak bir sesle, “Bunu çalmaya çalışırken kırdılar,” dedi. “Ve onun gibi sadece bir tane vardı.”
Beş büyük kamyon yanaştı. Ayrıca birkaç kapıdan giren Rus ajanlarını taşıyan bir dizi askeri araç. Bir sanat müzesine dikkatlice planlanmış, son derece organize, askeri tarzda bir saldırıydı.
Tanıklar, sonraki dört gün içinde Herson Bölgesel Sanat Müzesi’nin boşaltıldığını, Rus kuvvetlerinin “böcekler gibi koştururken” hamalların binlerce tabloyu açtığını, askerlerin onları aceleyle çarşaflara sardığını, sanat uzmanlarının emirler yağdırdığını ve ambalaj malzemelerinin uçtuğunu söyledi. her yerde.
Çalışanlarının ve tanıklarının anlattığına göre, müzenin uzun süredir yöneticisi olan Alina Dotsenko, “Dünyada artık olmayan başyapıtları çöp gibi yüklediler” diyor.
Kasım ayı başlarında müzeye döndüğünde ve ne kadar çok şeyin çalındığını fark ettiğinde, “Aklımı kaybediyordum” dedi.
Herson. Mariupol. Melitopol. Kachowski. Sanat, tarih ve antika müzeleri.
Rusya, Ukrayna’yı ölümcül roket saldırıları ve sivillere yönelik acımasız zulümlerle harap ederken, aynı zamanda ülkenin kültürel kurumlarını Ukrayna’nın en önemli ve yüksek düzeyde korunan katkılarından bazılarını ve binlerce yıl öncesine dayanan atalarını yağmaladı.
Uluslararası sanat uzmanları, yağmanın, Nazilerin 2. Dünya Savaşı’nda Avrupa’yı yağmalamalarından bu yana en büyük toplu sanat soygunu olabileceğini söylüyor.
Ukrayna’nın güneyindeki Herson’da Ukraynalı savcılar ve müze yöneticileri, Rusların 15.000’den fazla sanat eseri ve benzersiz eser çaldığını söylüyor. Parklardan bronz heykelleri sürüklediler, nehir kenarındaki bir bilim kütüphanesinden kitaplar çaldılar, Büyük Katerina’nın sevgilisi Grigory Potemkin’in 200 yıllık ufalanan kemiklerini kutuladılar ve hatta hayvanat bahçesinden bir rakun çalıp kafeslerin arkasında boş bir iz bıraktılar. , boş kaideler ve kırık camlar.
Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerinin Kasım ayında yeniden ele geçirilen Herson’daki birkaç müze ve hala Rus işgali altındaki Mariupol ve Melitopol’dakiler de dahil olmak üzere 30’dan fazla müzeyi soyduğunu veya tahrip ettiğini söylüyor. Ukraynalı müfettişler kayıp yağlı boya tabloların, antik stellerin, bronz çömleklerin, madeni paraların, kolyelerin ve büstlerin kayıplarını kataloglamaya devam ettikçe, bildirilen çalıntı eşya sayısının artması muhtemel.
Ukraynalı yetkililer ve uluslararası uzmanlar, yağma olayının birkaç yaramaz birliğin tesadüfi veya fırsatçı suiistimali, hatta karaborsada hızlı bir kar elde etme arzusu olmadığını söylüyor. Bunun yerine, hırsızlıkların Ukrayna’nın ayrı bir ulus ve merkezi bir unsur olduğu fikrini sürekli olarak küçümseyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir V. Putin’in emperyal duruşuyla tutarlı olarak, Ukrayna’nın gururuna, kültürüne ve kimliğine yönelik geniş çaplı bir saldırı olduğuna inanıyorlar. işgali için gerekçe kullandı.
Londra merkezli çalıntı sanat eserlerini izleyen bir kuruluş olan The Art Loss Register’ın genel danışmanı James Ratcliffe, “Sırt çantasına gümüş bir kadeh koyan bir asker gibi değil” dedi. “Bu çok, çok daha büyük bir ölçek.”
Tanıklar, savaşın ilk günlerinde Rusların ele geçirdiği güney Ukrayna şehri Melitopol’daki bir müzede, beyaz laboratuvar önlüğü giymiş gizemli bir adamın eldivenler ve bir cımbız kullanarak dikkatlice geldiğini ve en değerli eşyaları aldığını söyledi. 2.300 yıl önce İskit İmparatorluğu’ndan yapılmış altın parçaları da dahil olmak üzere müzenin koleksiyonundan. Paha biçilmez antikaları kaldırırken, herhangi birinin onu durdurmaya çalışmasına karşı bir Rus askeri birliği sıkıca arkasında durdu.
Her bir yağma vakasında, yardım sağlamaları için baskı gördüklerini söyleyen hademeler, güvenlik görevlileri ve diğer müze çalışanları da dahil olmak üzere tanıklar, bunun merkezi olarak kontrol edilen, uzmanların önderliğindeki bir operasyon olduğunu söylediler.
“Şok olmak doğru kelime değil. Ukrayna Kültür Bakanı Oleksandr Tkachenko, yağmalanan Herson Sanat Müzesi’ni gezerken bir televizyon röportajında, kızgınım” dedi. “Mirasımızı çalarlarsa, yaşayamayacağımıza ve yaratmayacağımıza inanıyorlar. Ama yapacağız.”
Ukraynalıların önünde birçok savaş var. Bakhmut gibi doğu şehirleri dövülüyor. Drone sürüleri kritik altyapıyı yok etmeye ve binlerce kişiyi karanlığa gömmeye devam ediyor. Güney ve doğudaki geniş topraklar işgal altında ve her üç Ukraynalıdan biri anavatanını terk etmek zorunda kaldı.
Ancak savaş devam ederken bile, bir grup Ukraynalı avukat ve sanat uzmanı, kültürel suçların gelecekteki kovuşturulmasını umdukları şeye dair kanıt toplamak için gece gündüz çalışıyor. Elektriği ve ısısı olmayan soğuk binalardaki loş ofislerde, eldivenli ve yün şapkalı kapalı mekanlarda, kayıp eşyaların listelerini titizlikle derliyor, müze kayıtlarını tarıyor ve Rusların hırsızlık yapmasına yardım etmiş olabilecek olası tanıkları ve yerel işbirlikçileri belirlemeye çalışıyorlar.
Ukraynalılar, yağmalanan eserlerin izini sürmek için The Art Loss Register gibi uluslararası sanat kuruluşlarıyla da çalışıyor.
Ratcliffe, “Sanat piyasasındaki herkes bu malzemeye dikkat etmesi konusunda yüksek alarmda” dedi. “Ukrayna’dan malzeme gören herhangi bir müzayede evi bir sürü soru sormaya başlayacak.”
Örgütünün, Ukrayna’dan ve risk altındaki diğerlerinden çalındığına inanılan 2.000’den fazla öğeyi kaydettiğini söyledi.
Ancak Ruslar, eylemlerini hırsızlık olarak değil kurtuluş olarak sunarak anlatıyı tersine çevirdiler.
Rusya’nın Herson’a atadığı yönetici yardımcısı Kirill Stremousov, Ekim ayında Herson’dan kaybolan heykellere ne olduğunu açıklarken “Panik yapmayın” dedi. Çatışma durduğunda anıtların “kesinlikle geri döneceğini” ve “Herson şehrinin tarihi mirasını korumak için her şeyin yapıldığını” söyledi.
Heykeller henüz iade edilmedi. (Ve birkaç hafta sonra, tam Ukrayna birlikleri Herson’u özgürleştirirken, Bay Stremousov şüpheli bir araba kazasında öldü).
“Nehrin Kıyısında Piquet” gibi popüler klasikler de dahil olmak üzere tabloların çoğu Herson Sanat Müzesi’nden yağmalandı. Minyatürist Ivan Pokhytonov’un Günbatımı ve Heorhii Kurnakov’un Sonbahar Saati geçtiğimiz günlerde Rusya’nın 2014’te Ukrayna’dan çekip aldığı Karadeniz yarımadası Kırım’da bir müzede sergilendi.
Müze müdürü Andrei Malguin, iyi bilinen bir gerekçe sundu. İspanyol “El País” gazetesine “10.000 parçamız var ve envanterini çıkarıyoruz” dedi. Müzesinin koleksiyonu kendi “koruması” için sakladığını söyledi.
(Rus askerleri benzer şekilde Herson hayvanat bahçesinden “kurtardıkları” dört ayaklı avı sergilediler. Her yerde viral olan videolarda paraşütçüler, çalınan rakunun artık ön saflarda yanlarında binen ve Herson’u vaftiz eden maskotları olduğunu açıkladılar. Ukrayna internetindeki popüler mem: Özel rakunu kurtar).
Bu, Rusya’nın Ukrayna sanatına veya kültürüne ilk müdahalesi değil. Yüzlerce yıl boyunca Rusya İmparatorluğu döneminde ve ardından 20. yüzyılda Sovyet döneminde Moskova sürekli olarak Ukrayna dilini ve Ukrayna kimliğini güçlendirecek her şeyi bastırmaya çalıştı.
Rusya’nın Kırım’ı ele geçirmesinin ardından uluslararası polis teşkilatı Interpol, Mart 2014’te Kırım’ın en büyük ikinci şehri olan Simferopol’deki bir sanat müzesine yasadışı yollardan götürülen Ukraynalı sanatçılara ait 52 tabloyu aradığını söyledi.
Bu kez, Şubat ayında savaş patlak verdiğinde, Ukraynalı yetkililer açık havadaki heykelleri kum torbalarına sarmak ve değerli sanat eserlerini yer altı mahzenlerine nakletmek için acele ettiler. Ancak Ruslar o kadar kolay caydırılmadı.
Melitopol’da Rus askerleri sanat müzesi müdürünü ve bir kapıcıyı kaçırdılar ve sonunda bodrumdaki kutulara gizlenmiş İskit altınını buldular.
Herson’da, Rus yanlısı işbirlikçiler, Bayan Dotsenko’nun Kiev’e kaçmasının ardından sanat müzesini devraldı. Ukraynalı yetkililer, Kırım müzelerinden iyi giyimli bir heyetin malları incelemek için Ağustos ayında geldiğini söyledi.
Ama fazla zamanları yoktu. Ukrayna birlikleri üç taraftan ilerledi. Ekim ayında Rusya’nın Herson üzerindeki hakimiyeti herkesin beklediğinden daha hızlı dağılıyordu. Sanat müzesinde, Rus ajanları her şeyi olabildiğince çabuk çıkarmak için koştu.
Ukrayna’nın kültürel mirasına karşı işlenen savaş suçlarını belgeleyen askeri özel birliğin parçası olan Ukraynalı avukat Vitalii Tytych, “Hareket, müze uzmanlarının katılımıyla gerçekleşti, ancak eserlerin taşınması ve paketlenmesi konusunda ağır ihlaller yaşandı” dedi. “Tablolar aceleyle çerçevelerinden koparıldı, çerçeveler kırıldı, kültür varlıkları da zarar gördü veya yok edildi.”
“Pek çok eser,” diye yakındı, “kaybedilecek.”
Herson müzelerini gezmek artık iç karartıcı. Sanat müzesinin bodrumunda saklanan binlerce yağlı boya tablonun ve bunları belgeleyen bilgisayar kayıtlarının neredeyse tamamı ortadan kayboldu.
45 yıldır sanat müzesinde çalışan Bayan Dotsenko, “Beni güçlü bir şekilde büyüten bir memurun kızıyım ama iki hafta ağladım” dedi.
“Hayır,” diye düzeltti kendini, “ağlamıyordum, hıçkırıyordum. duvarları ısırdım kemirdim.”
Caddenin karşısında, Herson Yerel Kültür Müzesi’nde birbiri ardına parçalanmış vitrinler var. Askerler asırlık eserleri dışarı sürüklerken, zeminde derin oluklar açıldı. Bazen başarılı olamadılar. Herson hükümetinin kültürel varlık müfettişi Denys Sykoza, beşinci yüzyıldan kalma telkari bir cam kadehin kalıntılarının önünde durmuş ve kırıklara bakıyordu.
Yumuşak bir sesle, “Bunu çalmaya çalışırken kırdılar,” dedi. “Ve onun gibi sadece bir tane vardı.”