Bir kişiyi huzursuz edecek seviyede ve sistemli olarak takip ve rahatsız eden şahısları, yani stalker’ları rehabilite etmek için İngiltere’nin Hampshire kentinde bir ruhsal tedavi merkezi kuruldu. Pekala bu uygulama ulusal çapta yapılmalı mı?
Abby, stalker’ıyla birinci defa 21’inci doğum gününde karşılaştı.
Bir adam elinde bir şişe şampanya ve bir kartla ailesinin konutuna geldi. Birinci başta, kim olduğunu unuttuğunu var iseyarak onu tanımadığı için utandı. Lakin gerçekte, onunla hiç tanışmamıştı.
Abby, “Annemle babamın konutunu bulması ve nerede olduğumu bilmesi fecî. Doğum günümde yaşanan bir olay olduğu için onu her yıl hatırlıyorum.” diyor.
Bu, Abby için aylarca süren bir sıkıntının başlangıcıydı. Stalker’ı onu yaşadığı yerin yakınındaki bir mağazaya kadar takip etti, bir gün bahçesindeki kulübesine saklandı ve İbiza’da arkadaşlarıyla kiraladığı bir villaya bile geldi.
Abby, “Villanın posta kodu bile yoktu, bir daha de beni bulmayı başardı.” diyor.
Stalking kurbanı Abby, “Şu anda mahpusta olduğunu bilmeme karşın, hala etrafımda olacağı kaygısıyla yaşıyorum” diyor.
Abby stalker’ı Jamie ile hiç tanışmadı. Jamie, Nisan 2021’de, Abby ile irtibat kurmasını engelleyen Stalking Muhafaza Emri’ni (SPO) ihlal etmekten hatalı bulundu ve sekiz ay mahpus cezasına çarptırıldı. Kontrollü hürlük ile obsesif-kompulsif bozukluk programı ve 30 adet rehabilitasyon seansı tamamlamasına hükmedildi.
Jamie, SPO kurallarını tekrar çiğnedikten daha sonra 14 ay mahpus cezasına çarptırıldı ve şu anda cezaevinde.
Ulusal İstatistik Ofisi’nden alınan sayılara göre, 2020’de İngiltere ve Galler’de 80 binden çok stalker kabahati kaydedildi.
Stalker hatalarındaki artışa karşın birtakım polis güçlerinin kurbanları muhafazaya yönelik yeni SPO yetkilerini kullanmadığına dair tasalar var.
Pekala, stalker mağdurlarını korumak ve gelecekteki mağdurların oluşmasını önlemek için ne yapılabilir?
Stalker’lara karşı hangi tedavi formları uygulanıyor?
Dr. Kirsty Butcher, İngiltere çapında yürütülen stalker müdahale planına yönelik dört projeden birine Hampshire’da liderlik eden Southern Health NHS Trust’ta klinik psikolog olarak çalışıyor.
Dr. Butcher, merkezin üç yıl evvel “cezai yaptırımların tek başına stalker’ları durdurmaya yetmeyeceğini kabul edilmesiyle” kurulduğunu söylüyor.
Abby ve Dr. Butcher, Stacey Dooley: Stalkers ismindeki yeni BBC Three belgeselinde yer alıyor.
Dr. Butcher ve takımı, ruhsal terapi yoluyla davranışlarını değiştirmeye çalışmak için direkt stalker’larla birlikte çalışıyor. Grup, Abby’nin stalker’ıyla hiç çalışmadı.
Grubun aktardığına göre, en yaygın stalk motivasyonu, yakın bir alakanın sona ermesinden daha sonra ortaya çıkıyor. Bu, Hampshire grubuna yapılan müracaatların üçte ikisini oluşturuyor. Dr. Butcher bu bahiste şunları söylüyor: “Bunun sebebi kurbanla uzlaşmak ya da reddedilme hislerinin intikamını almak. Çoklukla bu ikisi içinde gidip gelen hislerin bir karışımıdır.”
Gruba yapılan müracaatların geri kalanını, kurbanlarıyla yakın bir bağlantı ortasında olmayan stalker’lardan oluşturuyor.
Bunlar içinde, toplumsal becerilerden mahrum olan ve olağan bir biçimde (muhtemelen öğrenme kuvvetliğü yahut otizm niçiniyle) yakın ilgiler kuramayan stalker’lar; önemli bir akıl hastalığı olan yahut mağdurla münasebette olduğuna dair bir ilüzyonda yaşayanlar; ya da kurbanla ilgili pişmanlıkları ya da yasları olan stalker hadiseleri yer alıyor.
Dr. Butcher, kurbanı nispeten kısa bir süre boyunca takip eden ve çoklukla cinsel bir hatayla sonuçlanan “yırtıcı stalker” hadiselerinin da olabileceğini ekliyor.
Dr Butcher ve grubu, ruhsal terapi yoluyla davranışlarını değiştirmeye çalışmak için direkt stalker’larla bir arada çalışıyor.
Dr Butcher, stalker’larla yaptığı ruhsal terapi çalışmasında, onların nasıl yetiştirildiklerine, kendileri hakkında nasıl hissettiklerine ve bir alaka bitmiş olduğinde nasıl hissettiklerine bakmak için çocukluklarına geri dönüyor. Dr. Butcher, “Birinin bir ilgiyi bırakmakta zorluk çekmesinin altında yatan derin sebeplere bakıyoruz” diyor.
Ayrıyeten yalnızlık hislerini tetikleyen şeylerin neler olduğu; his ve davranışlarını nasıl daha âlâ yönetebilecekleriyle de ilgileniyorlar. Bunlar içinde bir arkadaşla konuşmak yahut dikkatlerini dağıtmak üzere pratik şeyler yahut meditasyon üzere ruhsal temelli uygulamalar da var.
Dr. Butcher’ın bir arada çalıştığı stalker’lardan biri, cep telefonu bildirilerindeki okundu ayrıntılarının saplantılı eğilimlerini tetiklediğini fark etti ve ayarları değiştirmenin kendisine yardımcı olduğunu gördü.
Dr. Butcher, “bir daha cürüm işlenmesini durdurmak, daha fazla kurban oluşmasını önlemek ve onların asıl kurbanlarıyla bir daha temas kurmalarını engellemek için faille öteki nasıl birlikte çalışabileceğimizi düşünmeliyiz.” diyor.
Mahpus cezasına karşı olmadığını şu sözlerle belirtiyor: “Aslında, daha fazla insanın ceza sistemine girmesi sağlanır ve stalk’tan dolayı uygun biçimde mahkum edilmesi sağlanırsa, bu suça uygun biçimde karşılık verilebililiyor demektir.”
Dr. Butcher, “Stalking mahkumiyetleri hiç bir yerde gereğince yüksek değil. Faillere bu cins davranışlara müsamaha gösterilmeyeceğini bildirmemiz gerekiyor.” diyor ve ekliyor:
“Ve mağdurların korunması gerekiyor, adaletin yerini bulduğunu ve takip eden faillerinin davranışları için birtakım sonuçlara maruz kalacağını bilmeleri gerekiyor.”
Abby bu fikri kabul ediyor ve şu biçimde söylüyor: “[Hapishane zamanı] kurbana da yardım ediyor. Onlara fark etmeleri için bir fırsat veriyor.”
Bu çeşit bir rehabilitasyon işe yarıyor mu?
Dr. Butcher ve takımıyla ruhsal terapi sürecini tamamlayan 18 stalker’dan ikisi bir daha kabahat işledi.
Sayılar küçük olsa da, Dr. Butcher bunun tek başına cezaevine gönderilen stalker’lara kıyasla “önemli ölçüde daha düşük” bir bir daha hata sürece oranı olduğunu savunuyor ve ekliyor:
“bir süre ruhsal terapiye dahil olmanın, bir daha kabahat sürece mümkünlüğünü büyük ölçüde azalttığını gorebiliyoruz.” diyor.
Dr. Butcher, Hampshire’daki terapi merkezinin geleceğini garanti altına almak için daha fazla fon bulmayı umuyor ve bu uygulamanın ulusal çapta benimsenebileceğini düşünüyor.
Abby, mahpus cezasıyla bir arada rehabilitasyonun stalker’ın davranışını değiştireceğini umuyor: “Hapishanede geçirilen vaktin ve rehabilitasyon kurslarının yardımcı olacağını umuyorum.” diyor.
Abby, “Asla bir evvel olduğum kişi olamayacakmışım üzere hissediyorum ve eski Abby’ye geri dönmek istediğimi düşünüyorum ancak nitekim yapamıyorum” diyor.
şahsi güvenlik odaklı yardım kuruluşu Suzy Lamplugh Trust’tan Violet Alvarez şunları söylüyor: “Stalk’u sıradan bir ceza sıkıntısı olarak ele alamayız. Stalker’ların ve kurbanlarının, sıhhat profesyonelleri ve kurbanların savunucularının dahil olduğu epey kurumlu müdahale programlarına erişimini sağlamalıyız.”
Abby stalk tecrübesinin kendisi için bedelinin fazlaca ağır olduğunu şu sözlerle aktarıyor:
“Akıl sıhhatim büyük ölçüde berbatlaştı. Şu anda mahpusta olduğunu bilmeme karşın, hala etrafımda olacağı dehşetiyle yaşıyorum.” ve ekliyor:
”İşe gidemedim. Dışarı çıkıp arkadaşlarımla buluşmaktan fazlaca korktum. Büsbütün kendi başımaymışım üzere hissettim.”
“Asla bu olayları yaşamadan evvel olduğum kişi olamayacakmışım üzere hissediyorum ve eski Abby’ye geri dönmek istediğimi düşünüyorum fakat sahiden yapamıyorum.”
Abby, tacizlerin başlangıcından itibaren kurbanların dayanak kümelerine erişmesi gerektiğini söylüyor ve kurbanların tacizler başlar başlamaz polisle bağlantıya geçmelerini tavsiye ediyor.
Abby, “Ve başlangıçta, yalnızca inanılmayı ve ciddiye alınmayı isterdim. Arkadaşlarım, ailem, polisim, rastgele birinin bana inanmasını.”
Abby, stalker’ıyla birinci defa 21’inci doğum gününde karşılaştı.
Bir adam elinde bir şişe şampanya ve bir kartla ailesinin konutuna geldi. Birinci başta, kim olduğunu unuttuğunu var iseyarak onu tanımadığı için utandı. Lakin gerçekte, onunla hiç tanışmamıştı.
Abby, “Annemle babamın konutunu bulması ve nerede olduğumu bilmesi fecî. Doğum günümde yaşanan bir olay olduğu için onu her yıl hatırlıyorum.” diyor.
Bu, Abby için aylarca süren bir sıkıntının başlangıcıydı. Stalker’ı onu yaşadığı yerin yakınındaki bir mağazaya kadar takip etti, bir gün bahçesindeki kulübesine saklandı ve İbiza’da arkadaşlarıyla kiraladığı bir villaya bile geldi.
Abby, “Villanın posta kodu bile yoktu, bir daha de beni bulmayı başardı.” diyor.
Stalking kurbanı Abby, “Şu anda mahpusta olduğunu bilmeme karşın, hala etrafımda olacağı kaygısıyla yaşıyorum” diyor.
Abby stalker’ı Jamie ile hiç tanışmadı. Jamie, Nisan 2021’de, Abby ile irtibat kurmasını engelleyen Stalking Muhafaza Emri’ni (SPO) ihlal etmekten hatalı bulundu ve sekiz ay mahpus cezasına çarptırıldı. Kontrollü hürlük ile obsesif-kompulsif bozukluk programı ve 30 adet rehabilitasyon seansı tamamlamasına hükmedildi.
Jamie, SPO kurallarını tekrar çiğnedikten daha sonra 14 ay mahpus cezasına çarptırıldı ve şu anda cezaevinde.
Ulusal İstatistik Ofisi’nden alınan sayılara göre, 2020’de İngiltere ve Galler’de 80 binden çok stalker kabahati kaydedildi.
Stalker hatalarındaki artışa karşın birtakım polis güçlerinin kurbanları muhafazaya yönelik yeni SPO yetkilerini kullanmadığına dair tasalar var.
Pekala, stalker mağdurlarını korumak ve gelecekteki mağdurların oluşmasını önlemek için ne yapılabilir?
Stalker’lara karşı hangi tedavi formları uygulanıyor?
Dr. Kirsty Butcher, İngiltere çapında yürütülen stalker müdahale planına yönelik dört projeden birine Hampshire’da liderlik eden Southern Health NHS Trust’ta klinik psikolog olarak çalışıyor.
Dr. Butcher, merkezin üç yıl evvel “cezai yaptırımların tek başına stalker’ları durdurmaya yetmeyeceğini kabul edilmesiyle” kurulduğunu söylüyor.
Abby ve Dr. Butcher, Stacey Dooley: Stalkers ismindeki yeni BBC Three belgeselinde yer alıyor.
Dr. Butcher ve takımı, ruhsal terapi yoluyla davranışlarını değiştirmeye çalışmak için direkt stalker’larla birlikte çalışıyor. Grup, Abby’nin stalker’ıyla hiç çalışmadı.
Grubun aktardığına göre, en yaygın stalk motivasyonu, yakın bir alakanın sona ermesinden daha sonra ortaya çıkıyor. Bu, Hampshire grubuna yapılan müracaatların üçte ikisini oluşturuyor. Dr. Butcher bu bahiste şunları söylüyor: “Bunun sebebi kurbanla uzlaşmak ya da reddedilme hislerinin intikamını almak. Çoklukla bu ikisi içinde gidip gelen hislerin bir karışımıdır.”
Gruba yapılan müracaatların geri kalanını, kurbanlarıyla yakın bir bağlantı ortasında olmayan stalker’lardan oluşturuyor.
Bunlar içinde, toplumsal becerilerden mahrum olan ve olağan bir biçimde (muhtemelen öğrenme kuvvetliğü yahut otizm niçiniyle) yakın ilgiler kuramayan stalker’lar; önemli bir akıl hastalığı olan yahut mağdurla münasebette olduğuna dair bir ilüzyonda yaşayanlar; ya da kurbanla ilgili pişmanlıkları ya da yasları olan stalker hadiseleri yer alıyor.
Dr. Butcher, kurbanı nispeten kısa bir süre boyunca takip eden ve çoklukla cinsel bir hatayla sonuçlanan “yırtıcı stalker” hadiselerinin da olabileceğini ekliyor.
Dr Butcher ve grubu, ruhsal terapi yoluyla davranışlarını değiştirmeye çalışmak için direkt stalker’larla bir arada çalışıyor.
Dr Butcher, stalker’larla yaptığı ruhsal terapi çalışmasında, onların nasıl yetiştirildiklerine, kendileri hakkında nasıl hissettiklerine ve bir alaka bitmiş olduğinde nasıl hissettiklerine bakmak için çocukluklarına geri dönüyor. Dr. Butcher, “Birinin bir ilgiyi bırakmakta zorluk çekmesinin altında yatan derin sebeplere bakıyoruz” diyor.
Ayrıyeten yalnızlık hislerini tetikleyen şeylerin neler olduğu; his ve davranışlarını nasıl daha âlâ yönetebilecekleriyle de ilgileniyorlar. Bunlar içinde bir arkadaşla konuşmak yahut dikkatlerini dağıtmak üzere pratik şeyler yahut meditasyon üzere ruhsal temelli uygulamalar da var.
Dr. Butcher’ın bir arada çalıştığı stalker’lardan biri, cep telefonu bildirilerindeki okundu ayrıntılarının saplantılı eğilimlerini tetiklediğini fark etti ve ayarları değiştirmenin kendisine yardımcı olduğunu gördü.
Dr. Butcher, “bir daha cürüm işlenmesini durdurmak, daha fazla kurban oluşmasını önlemek ve onların asıl kurbanlarıyla bir daha temas kurmalarını engellemek için faille öteki nasıl birlikte çalışabileceğimizi düşünmeliyiz.” diyor.
Mahpus cezasına karşı olmadığını şu sözlerle belirtiyor: “Aslında, daha fazla insanın ceza sistemine girmesi sağlanır ve stalk’tan dolayı uygun biçimde mahkum edilmesi sağlanırsa, bu suça uygun biçimde karşılık verilebililiyor demektir.”
Dr. Butcher, “Stalking mahkumiyetleri hiç bir yerde gereğince yüksek değil. Faillere bu cins davranışlara müsamaha gösterilmeyeceğini bildirmemiz gerekiyor.” diyor ve ekliyor:
“Ve mağdurların korunması gerekiyor, adaletin yerini bulduğunu ve takip eden faillerinin davranışları için birtakım sonuçlara maruz kalacağını bilmeleri gerekiyor.”
Abby bu fikri kabul ediyor ve şu biçimde söylüyor: “[Hapishane zamanı] kurbana da yardım ediyor. Onlara fark etmeleri için bir fırsat veriyor.”
Bu çeşit bir rehabilitasyon işe yarıyor mu?
Dr. Butcher ve takımıyla ruhsal terapi sürecini tamamlayan 18 stalker’dan ikisi bir daha kabahat işledi.
Sayılar küçük olsa da, Dr. Butcher bunun tek başına cezaevine gönderilen stalker’lara kıyasla “önemli ölçüde daha düşük” bir bir daha hata sürece oranı olduğunu savunuyor ve ekliyor:
“bir süre ruhsal terapiye dahil olmanın, bir daha kabahat sürece mümkünlüğünü büyük ölçüde azalttığını gorebiliyoruz.” diyor.
Dr. Butcher, Hampshire’daki terapi merkezinin geleceğini garanti altına almak için daha fazla fon bulmayı umuyor ve bu uygulamanın ulusal çapta benimsenebileceğini düşünüyor.
Abby, mahpus cezasıyla bir arada rehabilitasyonun stalker’ın davranışını değiştireceğini umuyor: “Hapishanede geçirilen vaktin ve rehabilitasyon kurslarının yardımcı olacağını umuyorum.” diyor.
Abby, “Asla bir evvel olduğum kişi olamayacakmışım üzere hissediyorum ve eski Abby’ye geri dönmek istediğimi düşünüyorum ancak nitekim yapamıyorum” diyor.
şahsi güvenlik odaklı yardım kuruluşu Suzy Lamplugh Trust’tan Violet Alvarez şunları söylüyor: “Stalk’u sıradan bir ceza sıkıntısı olarak ele alamayız. Stalker’ların ve kurbanlarının, sıhhat profesyonelleri ve kurbanların savunucularının dahil olduğu epey kurumlu müdahale programlarına erişimini sağlamalıyız.”
Abby stalk tecrübesinin kendisi için bedelinin fazlaca ağır olduğunu şu sözlerle aktarıyor:
“Akıl sıhhatim büyük ölçüde berbatlaştı. Şu anda mahpusta olduğunu bilmeme karşın, hala etrafımda olacağı dehşetiyle yaşıyorum.” ve ekliyor:
”İşe gidemedim. Dışarı çıkıp arkadaşlarımla buluşmaktan fazlaca korktum. Büsbütün kendi başımaymışım üzere hissettim.”
“Asla bu olayları yaşamadan evvel olduğum kişi olamayacakmışım üzere hissediyorum ve eski Abby’ye geri dönmek istediğimi düşünüyorum fakat sahiden yapamıyorum.”
Abby, tacizlerin başlangıcından itibaren kurbanların dayanak kümelerine erişmesi gerektiğini söylüyor ve kurbanların tacizler başlar başlamaz polisle bağlantıya geçmelerini tavsiye ediyor.
Abby, “Ve başlangıçta, yalnızca inanılmayı ve ciddiye alınmayı isterdim. Arkadaşlarım, ailem, polisim, rastgele birinin bana inanmasını.”