BAN TA KLANG, Tayland – Lucky, bir turist tarafından sunulan özel bir ziyafeti fark ettiğinde taze kesilmiş çimleri kemirmekle meşguldü. Bir sonraki yeşillik ısırmasını bıraktı ve muzu istemek için sandığını uzattı.
Dokuz yıl sonra ilk kez, 32 yaşındaki Lucky, Tayland’ın doğusundaki Surin Eyaleti kırsalındaki köyüne geri döndü.
Lucky’nin bakıcısı Aon Salangam, “En çok muzu seviyor ama aynı zamanda şeker kamışını veya karpuzu da seviyor” dedi. Bay Aon, nefis bir şekilde ürkütücü fili yaklaşık dört ton ağırlığında ve yaklaşık 3 fit uzunluğunda olabilir, ancak “o bir sevgilim” dedi.
Lucky, üvey kız kardeşi Kaewmani ile birlikte ülkenin güneyindeki Phuket Adası’ndaki bir fil parkından turist taşıdı. Ancak Tayland’daki diğer binlerce kalın derili ve yalnızca Surin eyaletindeki 200 gibi, pandemi ülkenin turizm endüstrisini kasıp kavuran ve henüz tam olarak iyileşmemiş olan 200 kişi gibi, sahipleriyle birlikte evlerine dönmek zorunda kaldılar.
Yaklaşık 100 evden oluşan küçük Ban Ta Klang köyünü ziyaret edenler, hemen şaşırtıcı, hatta rahatsız edici bir manzarayla karşılaşıyorlar: Hemen hemen her evin önüne bir veya daha fazla fil zincirlenmiş durumda.
Yakındaki yollarda, araçlar etraflarında dikkatli bir şekilde manevra yaparken, kalın boyunlarında mahutlarıyla pıtırdayan kalın derilileri görmek alışılmadık bir durum değil.
Hükümet yetkilileri, Tayland’ın esaret altında 3.800 ve vahşi doğada yaklaşık 3.600 fil olduğunu tahmin ediyor. Önemli miktarda tutsak nüfusa sahip diğer ülkelerden farklı olarak, Tayland’dakilerin neredeyse tamamı özel mülkiyete aittir ve hayvanlar ve yavruları nesilden nesile aktarılır.
Kaennapa Suksri’nin altı fili var ve bunların üçü onları miras alan 67 yaşındaki bir ana reisin soyundan geliyor. Son 20 yılın büyük bir bölümünde, Bayan Kaennapa ve ortağı, turistlere fil gezileri sunan ana karadaki Pattaya sahil beldesinde çalıştılar.
Turistler gelmeyi bırakınca çift, salgının yalnızca kısa bir kesintiye neden olacağını umarak Pattaya’da direnmeye çalıştı. Ancak birikimleri bir yıl içinde tükendi ve bir araştırma merkeziyle entegre kendi turizm parkı Elephant World’e sahip Ban Ta Klang’a dönmek zorunda kaldılar.
Bayan Kaennapa, “Altı file bakmak ucuza gelmiyor,” dedi. Ancak yeni bir sahip bulmak söz konusu bile değildi. “Onu satmayı hiç düşünmüyorum çünkü yeni sahibinin ona ne kadar iyi bakacağını bilmiyorum. Onları beslemek için para kazanmanın yollarını bulmalıyız.”
Ban Ta Klang’da fil sahibi aileler – bazıları hayvanlarını yerel parkta çalışmak veya evcil hayvan olarak kalıcı olarak burada tutuyorlar – filleri zincirlemenin birçok insan için acımasız olduğunu biliyorlar. Ancak sahipleri, hayvanlarının ailenin bir parçası olarak görüldüğünü ve ne pahasına olursa olsun sağlıklarının onlar için çok önemli olduğunu söylüyor.
“Adil dünyanın bu insanları bizi fillerimizi sevmemekle ve turistleri taşıyarak ya da kancalar ve zincirler kullanarak onlara işkence etmekle suçladılar,” dedi Bay Aon, Lucky’ye daha fazla ot için dirgen sallayarak. “Filler serbestçe dolaşırsa, komşuların tarlalarına veya mülklerine zarar vereceklerini anlamalısınız. Daha da kötüsü, yiyecek olduğunu düşünerek gübre yiyebilirler.”
Korona salgını hakkında daha fazla bilgi
Filler çok yemek yerler. Bir yetişkinin her gün ağırlığının en az onda biri kadar yemek yemesi gerekir ve bazı sahipler yiyecekleri için para toplamak için sosyal medyaya başvurdu.
Sahipleri, filleri yemek yerken, yıkanırken ve oynarken canlı yayın yaparken beslemek için bağış istiyorlar. Lucky çemberlerle ve genellikle muhafazalarında zincirlenmemiş bebek fillerle oynamayı, topları tekmelemeyi veya köyün sokak köpekleriyle eğlenmeyi sever. Fillerden bazılarının kendi çevrimiçi fan kulüpleri var.
Hafta sonları, köyü daha fazla turist ziyaret ettiğinde, sahipleri turistlerin alıp fillere beslemesi için evlerinin önünde sepetler dolusu muz ve şeker kamışı sergiliyor.
Filler tatlı aromalara can atarken ve sahipleri gelire ihtiyaç duyarken, sağlıklı bir beslenme çoğunlukla farklı türde yapraklar ve otlardan oluşur.
Eyalette hayvanların refahını korumayı ve refahını iyileştirmeyi amaçlayan bir sığınak olan Elephant Kingdom Project’te veteriner olan Nuttapon Bangkaew, “Sindirim sorunları yaşadıklarını bulduk” diyor. “Fillerin diyetlerine otu dahil etmelerini ne kadar istesek de, sahibinin sattıkları meyveye bağımlı olmaktan başka kaynakları olmadığını anlamamız gerekiyor.”
Tayland’ın tutsak filleri denetleyen Hayvancılık Bürosu’na göre, son iki yılda hükümet geri dönen filleri beslemeye yardımcı olmak için iki düzine ile yaklaşık 400 ton ot gönderdi.
Departmanın genel müdürü Somchuan Ratanamungklanon, “Ayrıca köylülerin kendilerinin ot yetiştirmesi için tohumlar sağladık” dedi.
Sahipler için gelecek biraz daha parlak. Uluslararası ziyaretçiler giderek daha fazla sayıda geldikçe – hükümet bu yıl 28 milyon yabancı turist beklerken, 2021’de 500.000’den az ve 2019’da 40 milyondan az – bazıları turistik yerlere geri çağrılıyor.
Aphiwat Chongchaingam, dört kalın derili hayvanıyla birlikte çalıştıkları Pattaya Fil Parkı’na geri dönmeye hazırlanıyordu. Kamyon yolculuğu 12 saat sürüyor ve akrabalarından ödünç almak zorunda kaldığı yaklaşık 2.000 dolara mal oluyor.
Aphiwat, “Evde olmak güzel ama yaklaşık iki yıldır işsiziz ve işler kolay olmadı” dedi. “Hepimiz adına mutluyum.”
Turist sayısı eskisi kadar yüksek olmasa da en azından hepimiz için daha iyi şartlar olacak, fil yemi daha ucuza gelecek ve geçimimizi yeniden kazanacağız” dedi.
Bay Aphiwat, fillerinin de onun heyecanını paylaşacağından emin olsa da, hayvan hakları aktivistleri aynı fikirde değil. Fil turizminin bitmesini istiyorlar.
Pandemiden önce, Tayland’da son derece zeki hayvanlar ile yaşamak için onlara bağlı insanlar için neyin en iyi olduğu arasında bir dengenin nasıl kurulup kurulamayacağı konusunda hararetli tartışmalar vardı.
Pandeminin turizme ara vermesi, yetkililere tutsak fillere nasıl davranılacağını yeniden düşünmeleri için zaman verdi ve hem hayvanlar hem de sahipleri bir dizi değişikliğe geri dönecek.
Ülkenin dünyanın önde gelen hayvan refahı yönetim yönergeleri olduğuna inandığı şeyi oluşturduğunu söyleyen hükümet yetkilisi Bay Somchuan, “Covid, Tayland’ın fil turizmi operasyonu için sıfırlama düğmesi oldu” dedi.
Bay Somchuan, “Fil kampları standartlarımızı karşılamalı ve akredite edilmelidir” dedi. “Tayland fillerinin onları koruyan birçok kural ve düzenlemesi var ve ihlal edenler yargılanacak.”
Ban Ta Klang’daki yerel Budist tapınağı, bir fil mezarlığının da bulunduğu arazisinde köylülerin fillerini bağlamasına izin veriyor.
Fillerin arasında büyüyen tapınağın başrahibi, fillerin Surin’deki doğal ortamlarında kalmasını tercih edeceğini söyledi. Ancak fillerin köylüler için ekonomik önemini anladığını da sözlerine ekledi ve fillerin haklarına saygı duymak ile hayatlarını kazanmak için onlara güvenmek arasında bir denge kurulabileceğini söyledi.
“Onları çalıştırmak günah mı? Hayır, ”dedi Wat Pa Ar Jiang tapınağının başrahibi Phrakru Samuhan Panyatharo. Filler ve sahipleri hakkında “Birbirlerine ihtiyaçları var ve birbirlerine bağımlıydılar” dedi.
Başrahibe göre, “’yeter’ kelimesini anlamak çok önemlidir. Her zaman daha fazla kazanmak istememek. Çünkü fillerin de duyguları vardır ve bizim gibi mutluluğu, üzüntüyü, sağlığı hissedebilir veya hastalanabilirler. Onlarla ilgilenmeli ve asla aşırıya kaçmamalıyız. Kendini onların yerine koy.”
Dokuz yıl sonra ilk kez, 32 yaşındaki Lucky, Tayland’ın doğusundaki Surin Eyaleti kırsalındaki köyüne geri döndü.
Lucky’nin bakıcısı Aon Salangam, “En çok muzu seviyor ama aynı zamanda şeker kamışını veya karpuzu da seviyor” dedi. Bay Aon, nefis bir şekilde ürkütücü fili yaklaşık dört ton ağırlığında ve yaklaşık 3 fit uzunluğunda olabilir, ancak “o bir sevgilim” dedi.
Lucky, üvey kız kardeşi Kaewmani ile birlikte ülkenin güneyindeki Phuket Adası’ndaki bir fil parkından turist taşıdı. Ancak Tayland’daki diğer binlerce kalın derili ve yalnızca Surin eyaletindeki 200 gibi, pandemi ülkenin turizm endüstrisini kasıp kavuran ve henüz tam olarak iyileşmemiş olan 200 kişi gibi, sahipleriyle birlikte evlerine dönmek zorunda kaldılar.
Yaklaşık 100 evden oluşan küçük Ban Ta Klang köyünü ziyaret edenler, hemen şaşırtıcı, hatta rahatsız edici bir manzarayla karşılaşıyorlar: Hemen hemen her evin önüne bir veya daha fazla fil zincirlenmiş durumda.
Yakındaki yollarda, araçlar etraflarında dikkatli bir şekilde manevra yaparken, kalın boyunlarında mahutlarıyla pıtırdayan kalın derilileri görmek alışılmadık bir durum değil.
Hükümet yetkilileri, Tayland’ın esaret altında 3.800 ve vahşi doğada yaklaşık 3.600 fil olduğunu tahmin ediyor. Önemli miktarda tutsak nüfusa sahip diğer ülkelerden farklı olarak, Tayland’dakilerin neredeyse tamamı özel mülkiyete aittir ve hayvanlar ve yavruları nesilden nesile aktarılır.
Kaennapa Suksri’nin altı fili var ve bunların üçü onları miras alan 67 yaşındaki bir ana reisin soyundan geliyor. Son 20 yılın büyük bir bölümünde, Bayan Kaennapa ve ortağı, turistlere fil gezileri sunan ana karadaki Pattaya sahil beldesinde çalıştılar.
Turistler gelmeyi bırakınca çift, salgının yalnızca kısa bir kesintiye neden olacağını umarak Pattaya’da direnmeye çalıştı. Ancak birikimleri bir yıl içinde tükendi ve bir araştırma merkeziyle entegre kendi turizm parkı Elephant World’e sahip Ban Ta Klang’a dönmek zorunda kaldılar.
Bayan Kaennapa, “Altı file bakmak ucuza gelmiyor,” dedi. Ancak yeni bir sahip bulmak söz konusu bile değildi. “Onu satmayı hiç düşünmüyorum çünkü yeni sahibinin ona ne kadar iyi bakacağını bilmiyorum. Onları beslemek için para kazanmanın yollarını bulmalıyız.”
Ban Ta Klang’da fil sahibi aileler – bazıları hayvanlarını yerel parkta çalışmak veya evcil hayvan olarak kalıcı olarak burada tutuyorlar – filleri zincirlemenin birçok insan için acımasız olduğunu biliyorlar. Ancak sahipleri, hayvanlarının ailenin bir parçası olarak görüldüğünü ve ne pahasına olursa olsun sağlıklarının onlar için çok önemli olduğunu söylüyor.
“Adil dünyanın bu insanları bizi fillerimizi sevmemekle ve turistleri taşıyarak ya da kancalar ve zincirler kullanarak onlara işkence etmekle suçladılar,” dedi Bay Aon, Lucky’ye daha fazla ot için dirgen sallayarak. “Filler serbestçe dolaşırsa, komşuların tarlalarına veya mülklerine zarar vereceklerini anlamalısınız. Daha da kötüsü, yiyecek olduğunu düşünerek gübre yiyebilirler.”
Korona salgını hakkında daha fazla bilgi
Filler çok yemek yerler. Bir yetişkinin her gün ağırlığının en az onda biri kadar yemek yemesi gerekir ve bazı sahipler yiyecekleri için para toplamak için sosyal medyaya başvurdu.
Sahipleri, filleri yemek yerken, yıkanırken ve oynarken canlı yayın yaparken beslemek için bağış istiyorlar. Lucky çemberlerle ve genellikle muhafazalarında zincirlenmemiş bebek fillerle oynamayı, topları tekmelemeyi veya köyün sokak köpekleriyle eğlenmeyi sever. Fillerden bazılarının kendi çevrimiçi fan kulüpleri var.
Hafta sonları, köyü daha fazla turist ziyaret ettiğinde, sahipleri turistlerin alıp fillere beslemesi için evlerinin önünde sepetler dolusu muz ve şeker kamışı sergiliyor.
Filler tatlı aromalara can atarken ve sahipleri gelire ihtiyaç duyarken, sağlıklı bir beslenme çoğunlukla farklı türde yapraklar ve otlardan oluşur.
Eyalette hayvanların refahını korumayı ve refahını iyileştirmeyi amaçlayan bir sığınak olan Elephant Kingdom Project’te veteriner olan Nuttapon Bangkaew, “Sindirim sorunları yaşadıklarını bulduk” diyor. “Fillerin diyetlerine otu dahil etmelerini ne kadar istesek de, sahibinin sattıkları meyveye bağımlı olmaktan başka kaynakları olmadığını anlamamız gerekiyor.”
Tayland’ın tutsak filleri denetleyen Hayvancılık Bürosu’na göre, son iki yılda hükümet geri dönen filleri beslemeye yardımcı olmak için iki düzine ile yaklaşık 400 ton ot gönderdi.
Departmanın genel müdürü Somchuan Ratanamungklanon, “Ayrıca köylülerin kendilerinin ot yetiştirmesi için tohumlar sağladık” dedi.
Sahipler için gelecek biraz daha parlak. Uluslararası ziyaretçiler giderek daha fazla sayıda geldikçe – hükümet bu yıl 28 milyon yabancı turist beklerken, 2021’de 500.000’den az ve 2019’da 40 milyondan az – bazıları turistik yerlere geri çağrılıyor.
Aphiwat Chongchaingam, dört kalın derili hayvanıyla birlikte çalıştıkları Pattaya Fil Parkı’na geri dönmeye hazırlanıyordu. Kamyon yolculuğu 12 saat sürüyor ve akrabalarından ödünç almak zorunda kaldığı yaklaşık 2.000 dolara mal oluyor.
Aphiwat, “Evde olmak güzel ama yaklaşık iki yıldır işsiziz ve işler kolay olmadı” dedi. “Hepimiz adına mutluyum.”
Turist sayısı eskisi kadar yüksek olmasa da en azından hepimiz için daha iyi şartlar olacak, fil yemi daha ucuza gelecek ve geçimimizi yeniden kazanacağız” dedi.
Bay Aphiwat, fillerinin de onun heyecanını paylaşacağından emin olsa da, hayvan hakları aktivistleri aynı fikirde değil. Fil turizminin bitmesini istiyorlar.
Pandemiden önce, Tayland’da son derece zeki hayvanlar ile yaşamak için onlara bağlı insanlar için neyin en iyi olduğu arasında bir dengenin nasıl kurulup kurulamayacağı konusunda hararetli tartışmalar vardı.
Pandeminin turizme ara vermesi, yetkililere tutsak fillere nasıl davranılacağını yeniden düşünmeleri için zaman verdi ve hem hayvanlar hem de sahipleri bir dizi değişikliğe geri dönecek.
Ülkenin dünyanın önde gelen hayvan refahı yönetim yönergeleri olduğuna inandığı şeyi oluşturduğunu söyleyen hükümet yetkilisi Bay Somchuan, “Covid, Tayland’ın fil turizmi operasyonu için sıfırlama düğmesi oldu” dedi.
Bay Somchuan, “Fil kampları standartlarımızı karşılamalı ve akredite edilmelidir” dedi. “Tayland fillerinin onları koruyan birçok kural ve düzenlemesi var ve ihlal edenler yargılanacak.”
Ban Ta Klang’daki yerel Budist tapınağı, bir fil mezarlığının da bulunduğu arazisinde köylülerin fillerini bağlamasına izin veriyor.
Fillerin arasında büyüyen tapınağın başrahibi, fillerin Surin’deki doğal ortamlarında kalmasını tercih edeceğini söyledi. Ancak fillerin köylüler için ekonomik önemini anladığını da sözlerine ekledi ve fillerin haklarına saygı duymak ile hayatlarını kazanmak için onlara güvenmek arasında bir denge kurulabileceğini söyledi.
“Onları çalıştırmak günah mı? Hayır, ”dedi Wat Pa Ar Jiang tapınağının başrahibi Phrakru Samuhan Panyatharo. Filler ve sahipleri hakkında “Birbirlerine ihtiyaçları var ve birbirlerine bağımlıydılar” dedi.
Başrahibe göre, “’yeter’ kelimesini anlamak çok önemlidir. Her zaman daha fazla kazanmak istememek. Çünkü fillerin de duyguları vardır ve bizim gibi mutluluğu, üzüntüyü, sağlığı hissedebilir veya hastalanabilirler. Onlarla ilgilenmeli ve asla aşırıya kaçmamalıyız. Kendini onların yerine koy.”