Yumurtalık kisti nedir?

sagliksal

Aktif Üye
Yumurtalık kisti, yumurtalık ortasında görülen içi sıvı dolu kesedir.
HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?
Bayan ömründe her çağda (anne karnındaki bebeklik devrinden yaşlılığa kadar) görülebilir.
KAÇ ÇEŞİT YUMURTALIK KİSTİ VARDIR VE ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Yumurtalık kistleri menopoz öncesi ve daha sonrası devirde görülen kistler olarak iki kümede incelenebilir:
Menopoz öncesi yumurtalık kistleri:
1. Yumurtlamaya bağlı (fonksiyonel) kistler:
Bu kistlerde olağan adet döngüsünde olması gereken yumurta büyümesi daha sonrasında çatlayıp
atılamayan yumurta kist olarak kalır. Birden fazla vakit şikâyet vermez ve daha sonraki adet
döngülerinde kaybolur. Nadiren kistin içine kanama olursa ağrı yapabilir ve/ yahut patlayabilir.
Bu durumda yalnızca müşahede yahut gerekirse ameliyat yapılabilir.
2. Dermoid kist:
Teratom olarak da bilinir. Üreme hücrelerinden oluşur ve diş, kıl yağ üzere dokular da içerebilir.
Birçok vakit âlâ huyludur, nadiren kanserleşebilir, bu niçinle takip altında olmalıdır.
Büyüklüğüne nazaran ağrı yük hissi verebilir yahut yumurtalığı döndürüp torsiyon yapabilir ve
acil ameliyat gerekebilir.
3. Polikisitik yumurtalık sendromu:
Yumurtalıkta epeyce sayıda küçük boyutlu (2-9 mm) kistler vardır. Bilhassa kist duvarındaki
hücrelerden salgılanan hormonlara bağlı erkek tipi tüylenme, adetlerde düzensizlik, insülin
direnci ve yumurtlamanın olmaması sebebiyle çocuk sahibi olmada kuvvetlik olabilir. Öne çıkan
soruna bakılırsa ömür şekli ve tedavi düzenlenmelidir. Bu kistlerin ameliyatla alınması
gerekmez, berbat huylu hastalığa dönüşmez.
4. Çikolata kisti (Endometrioma):
Endometriozis hastalığına bağlı yumurtalık ortasında oluşan içi bir ölçü kanlı sıvı ile dolu kisttir.
Ekseriyetle, karın ağrısı, adet devrinde şiddetli ağrı, çocuk sahibi olmakta zorluk gibi
şikâyetlere yol açabilir. Nadiren patlayıp acil ameliyat gerektirebilir yahut kansere dönüşebilir.
Yumurta rezervi ve kalitesini tesirler. Tertipli olarak takip edilir, gereğinde ameliyat
düşünülebilir.
5. Gebelik kisti:
Olağanda gebeliğin birinci aylarında hormon üreterek gebeliğin devamını destekleyen kisttir.
Gebeliğin ilerlemesiyle kaybolur lakin kimi vakit kalıcı olabilir.
6. Enfeksiyon kisti (apse):
Ağır karın içi iltihaba bağlı olarak tüpleri ve yumurtalığı da ortasında alan irin dolu kist (apse)
oluşabilir. Ekseriyetle karın ağrısı, ateş ve genel durumda bozukluk yapar. Şikâyet ve büyüklük
ve hasta özelliklerine göre ilaçla yahut ameliyatla tedavi etmek gerekir.
7. Düzgün huylu kist:
Yumurtalık dokusu ortasında bulunan epeyce farklı hücre kümelerinden âlâ huylu olan tümörler
gelişebilir. Karın ağrısı, kanama düzensizliği yahut bası hissi yapabilir. kimi vakit de tesadüfen

ortaya çıkar. Daha epey 55 yaş altında görülür. Takip edilebilir yahut gerekirse ameliyatla tedavi
edilebilir.
8. Kanser: Nadiren menopoz öncesi ortaya çıkar (%1 inden azı). Evresine göre ameliyat ve/veya
kemoterapi ile tedavi edilir.
Menopoz daha sonrası yumurtalık kistleri:
1. Uygun huylu kist: Menopoz öncesi bayanlardaki üzere şikâyetler yol açabilir. Ameliyatla alınması ve
ayrıntılı incelenmesi gerekir. Zira bu vakitte kanser görülme oranı daha yüksektir.
2. Kanser: Menopoz daha sonrası yeniortaya çıkan yumurtalık kistinin kanser olma mümkünlüğü menopoz
öncesi periyoda göre daha yüksektir. Teşhis temalırsa evresine göre ameliyat ve/veya
kemoterapi ile tedavi edilir.
YUMURTALIK KİSTİ KANSER YAPAR MI?
Yumurtalık kistinin kanserden kaynaklanması yahut vakit içerisinde kansere dönüşme ihtimali
ilerleyen yaşla birlikte artar. Bilhassa menopoz daha sonrası yeni ortaya çıkan kistler risklidir. Menopoz
daha sonrası olduğu üzere, öncesi, çocukluk ergenlik ve üreme devirlerinde görülen kistler ayrıntılı olarak
araştırılmalı, yüksek kuşku içerenler yahut takipte kuşkulu değişiklik gösterenler ameliyatla alınarak
incelemeye gönderilmelidir.
YUMURTALIK KİSTİ KISIRLIK YAPAR MI?
Yumurtalık kaynaklı kısırlığın en sık görülen niçini yumurtlamanın olmaması yahut sistemsiz olmasıdır.
Bu bilhassa polikistikyumurtalıksendromu durumunda yumurtlamanın seyrek olması, çikolata kisti
varlığında yumurtalamanın ve yumurta kalitesinin bozulması yahut öteki yer kaplayan büyük boyutlu
kistlerin varlığında yumurtalığın nizamlı çalışmasının engellenebilmesi sebebiyle çocuk sahibi olmada
zorluk, kısırlık olabilir.
YUMURTALIK KİSTİ TANISI NASIL KONUR?
Hastadan alınacak ayrıntılı hikaye daha sonrası yapılan karından yahut vajinal muayeneye ek olarak
ultrasonografi ile kist tanısı konulabilir. Fakat kistin yerleşimi, büyüklüğü, ortasındaki yapıları
kanlanması, öteki organ ve yapılarla münasebeti üzere ayrıntılar için kimi vakit bilgisayarlı tomografi veya
manyetik rezonans kullanılması gerekebilir
YUMURTALIK KİSTİNDE HANGİ KAN ANALİZLERİ İSTENİR?
1. Üreme çağında, cinsel faal olan ve yumurtalık kisti olan bayan hastaya gebelik testi
önerilmelidir.
2. CA 125, bayanlar tarafınca en epey bilinen kan testlerinden biridir. Ekseriyetle yumurtalık
kanser taramasında kullanıldığı düşünülen CA 125 aslında lakin aşikâr durumlarda istenmesi
gereken bir kan testidir. Çünkü yumurtalık kanseri haricinde biroldukça yeterli huylu yumurtalık kistlerinde
(çikolata kisti gibi), adet devrinde, yumurtalık apselerinde, miyomlarda, kalp
yetmezliğinde, sigara kullanmasında, böbrek ve barsak hastalıkları üzere biroldukça sorunda de
yüksek olabilir.
Bu niçinle;
 Menopoz daha sonrası periyotta görülen tüm yumurtalık kistlerinde,

 Menopoz öncesi periyotta kanser açısından kuşkulu büyüklük ve özelliklere sahip
kistlerde (kistin ortasında katı yapılar ve bölmeler olması, süratli büyüme göstermesi, oldukca
kanlanması gibi) CA 125 istenmelidir.
3. Çocukluk ve ergenlikte görülen kistlerde ise AFP, HCG, inhibin, CEA, LDH üzere farklı kan
tetkikleri de istenebilir.

YUMURTALIK KİSTİ BEBEK-ÇOCUK VE ERGENLİK PERİYODUNDA DE GÖRÜLEBİLİR Mİ?
Gebeliğin son 3 ayında daha sık olmak üzere anne karnındaki kız bebeklerde yumurtalık kisti
görülebilir. Acil doğum gerekmez ve takip edilir. Doğumdan daha sonra aylık yahut 6 haftalık takiplerle
genelde 6 ay ortasında kaybolur. Gerilemezse patlama kanama üzere acil durum olmadıkça ameliyat
düşünülmez.
Çocukluk çağında da yumurtalıkta kist görülebilir. Büyük çoğunluğu âlâ huylu kistlerdir ve kanser için
kuşkulu bulgular içermiyorsa yahut patlama, dönme üzere acil durumlar yoksa 2-3 ay ortayla takip edilir.
Değişme yoksa 6 ay-daha sonra yıllık denetime geçilir.
Ergenlik devri yumurtalık kisti de tıpkı biçimde kanser kuşkusu taşımıyor (USG olağan, kan tetkikleri
olağan sınırlardaysa) ve şikâyet vermiyorsa ya da acil durum yoksa 2-3 ay ortayla takip edilir. Aynı
kaldığı takdirde takip aralığı açılır. kimi vakit yeni kistlerin oluşmasın engellemek yahut kist büyümesini
baskılamak için süreksiz hormon içeren ilaçlar verilebilir.
GEBELİKTE YUMURTALIK KİSTİ GÖRÜLÜR MÜ?
Erken devirde görülen ve sonrasındasında gerileyen doğal gebelik kistinin haricinde gebelikte yumurtalık
kisti tanısı konulabilir. Güzel huylu özellikler taşıyan ve patlama, kanama, dönme üzere acil durumların
olmadığı kistler takip edilir. Gebeliğin büyümesine bağlı bası ağrıları ve rahatsızlık ortaya çıkarabilir.
Lakin berbat huylu özellikler taşıyan kistlerde yahut sorun çıkarma ihtimali yüksek olan ( >10 cm
gibi)ilk 3 ay daha sonrasında ameliyat düşünülür ve tercihen bahsin uzman tabipleri tarafınca
uygulanır.
YUMURTALIK KİSTİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Genelde bilinenin tersine yumurtalık kistlerinde hormon içeren ilaçlarla tedavi diye bir seçenek
yoktur. Hormon içeren tedaviler, yeni kist oluşumları engellemek yahut oluşmuş olan kistik yapıların
büyümesini denetim altında tutmak için birtakım hasta kümelerine verilebilir.
Farklı yaş kümelerinde yumurtalık kistinin tedavisi değişkenlik gösterir.
Ne var ki şu durumlarda ameliyat düşünülebilir:
 Daima ağrı yahut basınç yapan yahut patlamış yahut dönmüş (torsiyone) kistler
 5-10 cm ortası yahut daha büyük olan ve takipte daima büyüme gösteren, hastada şikâyet
oluşturan kistler
 Hastanın riskli olduğu (ailede yumurtalık kanseri hikayesi, genetik mutasyon gibi) yahut kistin
ultrasongörüntüsünün yahut kan kıymetlerinin kanser kuşkusu taşıdığı kistler
 Takip esnasında gerilemeyen yahut kaybolmayan, kanser riski düşük olan fakat hastayı
rahatsız eden kistler.

Yumurtalık kisti ameliyatı açık (laparotomik) yahut kapalı (laparoskopik) yapılabilir. Gelişen teknoloji ve
tabip deneyimi ile artık çabucak tüm hadiseler kapalı teknikle yapılmaktadır. Burada âlâ huylu olduğu
düşünülen kist yumurtalıktan ayrılarak alınır ve patolojik incelemeye gönderilir. Makûs huylu olma
ihtimali olduğunda yumurtalık ile bir arada alınması (oldukça nadiren karın içine saçılıp yayılmasını
engellemek için torba ortasında ameliyat yapılarak yalnızca kist de alınabilir) uygun olur ve frozen adı
verilen ameliyathane ortasında süratli patolojik incelemeye gönderilir. Gelecek olan sonuca göre ameliyat
kâfi olabilir yahut genişleyebilir. Çok büyük yahut daha hayli katı yapılar içeren yumurtalık kistlerinde
ise açık ameliyat yapmak daha uygun olabilir.
Ameliyat yerine takip edilebilecek kistler ise şöyle takip edilir:
 Çocuk-ergenlik ve üreme çağındaki periyotta kist: Çoğunlukla 2-3 aylık takip sonunda çoğu
yumurtalık kisti zaten geriler yahut kaybolur. Gerilemezse de ek kuşku olmadığı ve
şikâyet oluşturmadığı sürece 6 ay-1 yıl aralıklarla takip edilir.
Ergen yahut üreme çağında hastaya yeni kistik oluşumların engellenmesi için kısa süreli
hormon içeren ilaçlar verilebilir lakin kaide değildir.Daha evvel sayılan durumlardan herhangi
birisinin gelişmesi durumunda ameliyat düşünülür.
 Menopoz daha sonrası devirde kist: bu vakitte ultrason bulguları yeterli huylu bir kisti destekliyor
ve CA 125 kıymetleri olağan ise 3-6 ay yahut 1 yıllık aralıklarla takip edilebilir. Ancak
menopozda birden fazla kist gerilemez ve ameliyat gerektirebilir. Daha evvel sayılan durumların
rastgele birisi gelişirse çabucak ameliyat düşünülmelidir.
 
Üst